Ο Χριστός ανέστη. Εγώ;

Οι Μυροφόρες του Μ.Β. Νέστεροφ. 1889 Λάδι σε καμβά. 73x38. Σκίτσο του ομώνυμου πίνακα, κατεστραμμένο αργότερα από τον συγγραφέα

Χριστός ανέστη! Αληθώς Ανέστη! Από χρόνο σε χρόνο χαιρόμαστε, γιορτάζουμε, θαυμάζουμε, ευχαριστούμε τον Θεό σε αυτές τις λαμπρές μέρες του Πάσχα. Αυτή η χαρά διαρκεί, κατά κανόνα, όχι για πολύ. Μια εβδομάδα, το πολύ δύο. Μετά γίνεται όλο και πιο ήσυχη και στη συνέχεια εξαφανίζεται εντελώς. Αυτό γίνεται κάθε χρόνο.

Χριστός ανέστη: το δεχόμαστε, το ξέρουμε, το πιστεύουμε, και μετά τι; Το βασικότερο θέμα για μας είναι το ζήτημα πώς η ανάσταση του Χριστού σχετίζεται με μένα προσωπικά. Ο ίδιος ο Κύριος μας λέει ότι πρέπει να είμαστε άξιοι να επιτύχουμε την συνανάσταση μαζί Του και για να γίνει αυτό χρειάζεται να περάσουμε από ένα στενό και δύσκολο μονοπάτι και να καταβάλουμε προσπάθειες. Πολλές παραβολές του Κυρίου μας Ιησού Χριστού λένε ότι δεν μπορούν όλοι να εισέλθουν στη χαρά του Θεογιού.

Χωρίς αυτό το ψυχικό έργο πάνω στον εαυτό μας, ανεξάρτητα από το πόσο και φωνάζουμε το Πάσχα «Χριστός Ανέστη, Αληθώς Ανέστη», αυτή η κραυγή θα είναι κενό, ανούσιο σύνθημα, χωρίς καμία σχέση με τη σωτηρία της ψυχής μας.

Ο Απόστολος Παύλος μας έδωσε σαφείς ορολογικούς δείκτες, η σημασία των οποίων χρειάζεται σοβαρή εκτίμηση. «ὥστε εἴ τις ἐν Χριστῷ καινὴ κτίσις· τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, ἰδοὺ γέγονε καινὰ τὰ πάντα» (Β Κορ. 5,17). Και για να γίνεις καινούριος, πρέπει να «ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ᾿ εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν» (Κολ. 3,9,10) (συγκρ. Κολ. 2,11).

Χωρίς αυτή την επίπονη διαδικασία, ανεξάρτητα από το πόσο και να φωνάζουμε το Πάσχα «Χριστός Ανέστη, Αληθώς Ανέστη», ανεξάρτητα από το πόσο και να ερεθίζουμε την αίσθηση χαράς μέσα μας, αυτή η κραυγή θα είναι κενό, ανούσιο σύνθημα, χωρίς να έχει καμία σχέση με τη σωτηρία της ψυχής μας. Για να γίνει η Πασχαλινή χαρά και η δική μας νίκη πάνω στον θάνατό μας, πρέπει να περάσουμε από δύο στάδια στο δρόμο μας προς την συνανάσταση με τον Χριστό, δηλαδή: 1) Κάθαρση, 2) Θυσία στον Θεό.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι η ουσία της πνευματικής ζωής είναι μόνο κάθαρση του νου, της καρδιάς, όλων των αισθήσεών μας από την αμαρτία και την κακία. Ναι, η προϋπόθεση αυτή είναι απαραίτητη, αλλά ανεπαρκής. Η απόκτηση της αγνότητας της ψυχής είναι προϋπόθεση για να θυσιαστείς στον Θεό. Επειδή τίποτα κακό που έχει ελαττώματα μπορεί να προσφερθεί στο βωμό του Χριστού.

Στο πρώτο στάδιο, η χάρη του Θεού οδηγεί τον άνθρωπο στην ευλογημένη καθαρότητα της καρδιάς (Ματ .5, 8). Αποκτάται μέσω του θανάτου για τον Εγώ και ανάστασης μέσω στον Θεό και για το Θεό. Η θέωση της ψυχής υποδηλώνει ότι ο σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι η συνενσάρκωση με το Χριστό και μέσω Του σύνδεση με την Αγία Τριάδα, σύμφωνα με την εικόνα του Θεανθρώπου Χριστού (Άγιος Ιουστίνος Ποπόβιτς). Αυτό διδάχθηκε επίσης από τον Ειρηναίο Λουγδούνο, τον Αθανάσιο Μεγάλο, τον Γρηγόριο Νύσσης και άλλους. «Ο Θεός έγινε άνθρωπος ώστε ο άνθρωπος να γίνει θεός».

Μόνο στη δυναμική αυτής της διαδικασίας ο άνθρωπος γίνεται προσωπικότητα, που υψώνεται πάνω από τον υπόλοιπο κόσμο. Χωρίς αυτό ο άνθρωπος μπορεί να παραμείνει ένα βιολογικό ζώο με πολύ αμφίβολες αξιώσεις για υψηλή ανάπτυξη. Πρέπει να πούμε αμέσως ότι δεν πρόκειται για την πνευματική διαδικασία της αντιλήψεως του Λόγου του Θεού, της σωστής κατανόησης και αφομοίωσής του.

Όχι, η θεοποίηση είναι η νέα γέννηση στο Άγιο Πνεύμα, για την οποία μίλησε ο Σωτήρας σε νυχτερινή συζήτηση με τον Νικόδημο. Σε αυτήν δημιουργείται μια νέα, ανανεωμένη ανθρώπινη φύση με άλλες, άγνωστες προς το παρόν σ’ αυτήν, ενεργειακές ιδιότητες.

Στην κατάσταση της θεοποίησης, οι φυσικές ανθρώπινες ενέργειες συνδέονται με τις ευχάριστες άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος και αποτελούν μαζί τους μια νέα μοναδική ενότητα υποστάσεως. Με τον ίδιο τρόπο που το Θείο Πρόσωπο του Χριστού ενώθηκε με την ανθρώπινη φύση μας, έτσι και η ανθρώπινη φύση μας ενώνεται με το Θείο και ο άνθρωπος αποκτά, κατά χάρην, αυτό που ο Θεός έχει κατά φύσην.

Το κύριο προσωπικό και ποιοτικό περιεχόμενο της ενότητας με τον Θεό είναι η Αγάπη, ως κορυφή όλων των αρετών και ο κύριος φορέας της προσπάθειας της ψυχής προς τον Θεό. Εάν αυτή η ενότητα δεν συμβεί, ο άνθρωπος μπορεί να καταπέσει στο επίπεδο της ύπαρξης κάτω από το ζώο, όταν, οδηγούμενος από τα πάθη και τις αμαρτωλές παρορμήσεις πεσμένης φύσης, αποικοδομείται σε ένα δημιούργημα σαν δαίμονα. Η ψυχή τέτοιου ανθρώπου γίνεται ένας βρώμικος συσσωρευτής χυδαίας λαγνείας, παράλογης αυτοβούλησης, βαθιάς περιφρόνησης για οποιαδήποτε πνευματική αντικειμενικότητα, εγωκεντρισμού με θαμπές ιδέες για την αλήθεια κλπ.

Καθώς μεγαλώνει η ποιότητα του θεοποιημένου εν τον Χριστό προσώπου, ο άνθρωπος ανυψώνεται στο δεύτερο, τελευταίο στάδιο της απόκτησης ιδιότητα της θεότητας – στο θυσιαστικό αγιασμό της ζωής του.

Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, ως ο Αρχιερέας και ο Ποιμένας των προβάτων του, παίρνει και προσφέρει στο βωμό του Γολγοθά τη καθαρή ψυχή – το αρνί του ποιμνίου του. Όσοι έχουν αποκτήσει πνευματική αγνότητα και αγιότητα είναι πρόθυμοι να ανέβουν οι ίδιοι σε αυτό το θυσιαστήριο και να παραδώσουν την ψυχή τους στον Τριαδικό Θεό. Και εδώ δεν πρόκειται απαραίτητα για αιματηρό μαρτύριο για την πίστη. Αυτή η θυσία μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους της Πρόνοιας του Θεού. Από εμάς τους ίδιους χρειάζεται μόνο ένα πράγμα – υπακοή και εμπιστοσύνη σε αυτήν την Πρόνοια. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να παραδώσετε εντελώς τη θέλησή σας στα χέρια του Θεού: «όχι το θέλημά μου, αλλά το δικό Σου», «ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα».

Μόνο μέσω της κάθαρσης και της προσφοράς της ψυχής μας ως θυσία στον Θεό ανεβαίνουμε στο Πάσχα και την Ανάσταση, γινόμενοι έτσι κοινωνοί στο Αίμα του Θείου Αρνιού. Όλες οι προσωπικές μας απόψεις και επιθυμίες πρέπει να είναι καρφωμένες στο σταυρό που μας δόθηκε από το Θεό, και όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή μας θα συμβαίνουν μόνο με το θέλημα του Θεού.

Η ίδια η εικόνα και η μέθοδος της συενσταύρωσής μας με το Θεό μας Ιησού Χριστό προετοιμάζεται για κάθε άνθρωπο με ξεχωριστή συνταγή. Με αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι που καθοδηγούνται από το Άγιο Πνεύμα, γίνονται γιοι και κόρες του Θεού. (Ρωμ., 8,10–11,14). Όσοι έχουν πεθάνει ακόμα στη ζωή και αναστήθηκαν στον Χριστό, παραμένουν στην Πασχαλινή χαρά αμετάβλητα και μόνιμα, όπως το βλέπουμε στη ζωή του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ.

Έτσι, από τη μία πλευρά, υπάρχει δρόμος προς την ανάστασή μας με τον Χριστό, που κατασκευάστηκε από τους Αγίους Πατέρες μας, όπως έχουμε αναφέρει παραπάνω, ενώ από την άλλη πλευρά, υπάρχει δρόμος προς την Πασχαλινή χαρά, που υποδεικνύεται από τον κόσμο. Από αυτή την κοσμική άποψη, η Πασχαλινή χαρά είναι οι ενθουσιώδες συνθήματα, χαρούμενος αγιασμός των πασχαλινών αυγών και τσουρεκιών και, κυρίως, γευστικό, κατά προτίμηση, άφθονο πασχαλινό γεύμα. Σ’ αυτό το αδιέξοδο οδηγούνται εκείνες οι ψυχές που δεν προσπαθούν ούτε καν να καταλάβουν τι πραγματικά έπραξε ο Σωτήρας του κόσμου γι’ αυτούς και τι πρέπει να κάνουν οι ίδιοι για να λάβουν αυτό που ο Θεός έχει προετοιμάσει για εκείνους που τον αγαπούν.

Και το πιο λυπηρό είναι ότι υπάρχουν πάρα πολλές τέτοιες ψυχές.