Μετάβαση ενοριών UAOC στη UGCC ως προάγγελος μέλλουσας ένωσης με Καθολικούς

Η επισκοπή Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC (αυτοκεφαλιστές) προσχώρησε στου Ουνίτες. Φωτογραφία: ΕΟΔ

Στις 14 Ιουνίου 2020 σε γενική συνέλευση της ενορίας του Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου του Χαρκόβου της επισκοπής Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC (o) οι ενορίτες αυτής της κοινότητας ψήφισαν σχεδόν ομόφωνα για τη μεταφορά στην UGCC. Στη συνέχεια έγινε γνωστό ότι το παράδειγμα αυτής της κοινότητας ακολούθησαν ενορίτες του Ι.Ν. Αγίου Γεοργίου στην Πολτάβα και της ενορίας του Ι.Ν. Αναλήψεως στο Λοζοβά της ίδιας επισκοπής της UAOC (o). Απευθύνθηκαν στον Επίσκοπο της UGCC Βασίλειο Τουτσαπέτς με αίτημα να τους δεχθεί στο εξαρχάτο αυτής της δομής στο Χάρκοβο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η επισκοπή Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC (o), η οποία μέχρι πρόσφατα ηγούταν από τον «αρχιεπίσκοπο» Ίγκορ Ισιτσένκο, δεν ταυτίστηκε με την UAOC υπό την ηγεσία του Μακάριου Μαλέτιτς, αλλά θεωρούσε τον εαυτό της ανεξάρτητη θρησκευτική δομή. Λόγω σχίσματος στην UAOC το 2006, η επισκοπή Χαρκόβου και Πολτάβας απομονώθηκε υιοθετώντας τον δικό της καταστατικό με προσάρτημα «ανανεωμένη» στο όνομα της δομής της. Ο Ίγκορ Ισιτσένκο είναι επικεφαλής της επισκοπής το 1993 και δεν έκρυβε ποτέ τις συμπάθειές του για τον Καθολικισμό και τους Ουνίτες.

UGCC και «Κιεβίτικη παράδοση»

Σύμφωνα με τον Ισιτσένκο, «η μόνη εκκλησία που διατήρησε πραγματικά τη συνέχεια της παράδοσης του Κιέβου είναι η Ελλήνορυθμη Καθολική Εκκλησία», επειδή, «διαλύοντας στον Πολωνικό Καθολικισμό, κατάφερε να αξιοποιεί με προσοχή τη τοπική παράδοση του Κιέβου».

Ο «αρχιεπίσκοπος» Ίγκορ εξήγησε και την άποψή του για τη φράση «παράδοση του Κιέβου»: «Μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα, εάν μπαίνατε σε ουκρανική εκκλησία, δεν θα καταλάβατε αν ήταν Ουνιτική ή Ορθόδοξη... Χωρίς συνειδητή αποδέσμευση της τελετουργίας και της εκκλησιαστικής μας δομής από τη Μόσχα, τυχόν ενοποιητικές πρωτοβουλίες θα καταγράφουν μόνο το μοντέλο της Εκκλησίας, η οποία διαμορφώθηκε σε τραγική εποχή για την Ουκρανία (εννοεί την εποχή που η Ουκρανία ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας – συντ.). UGCC από το τέλος του 19ου αιώνα διέρχεται επιτυχώς τη διαδικασία αποκατάστασης της αυθεντικής παράδοσης του Κιέβου». Με άλλα λόγια, για τον Ισιτσένκο, όλη η ουσία της «ουκρανικής εκκλησίας» βρίσκεται στη συνειδητή «αποδέσμευση από τη Μόσχα», το καλύτερο παράδειγμα του οποίου είναι η UGCC.

Γι’ αυτό ακριβώς, ακόμα την 1η Απριλίου 2015, το «συμβούλιο» της δομής με επικεφαλής τον «αρχιεπίσκοπο» Ίγκορ απευθύνθηκε στη Σύνοδο της UGCC με αίτημα «να αναζητηθούν τρόποι αποκατάστασης της ευχαριστιακής κοινωνίας και διοικητικής ενότητας». Σύμφωνα με τον «δεσπότη», δεν υπάρχουν δογματικά ή κανονικά εμπόδια για μια τέτοια ενότητα, εμποδίζεται μόνο από «ψευδαισθήσεις του παρελθόντος και αρνητικά στερεότυπα».

Δεν υπάρχει τίποτα περίεργο στις ενέργειες σχισματικών από την επισκοπή Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC, σκόπιμα και για αρκετά χρόνια προχωρούσαν προς την ενότητα με την UGCC. Όμως, παρά την συνηθισμένη και αναπόφευκτη απόφαση αυτή, αξίζει να σημειωθεί ότι και άλλοι εκπρόσωποι του ουκρανικού σχίσματος κοιτάζουν με συμπόνια και συμπάθεια προς τους Ουνίτες.

Ο Ισιτσένκο παραδέχτηκε λίγο νωρίτερα ότι ξεκίνησε την «ενότητα σε προσευχή» με τους Ουνίτες ακόμα στο Μαϊντάν, τέλος του 2013. Οι Ουνίτες δεν περιφρόνησαν τις κοινές ιεροτελεστίες με τους αυτοκεφαλιστές». Για παράδειγμα, ο έξαρχος του Χάρκοβο της UGCC Βασίλειος Τουτσαπέτς συμμετείχε σε βραδινές ακολουθίες με τον Ισιτσένκο, και ακόμη νωρίτερα οι Ουνίτες του Τσερνιβτσί και Λβιβ «αγίαζαν» τα ύδατα μαζί του των Φώτων.

Επομένως, δεν υπάρχει τίποτα περίεργο στις ενέργειες σχισματικών από την επισκοπή Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC, σκόπιμα και για αρκετά χρόνια προχωρούσαν προς την ενότητα με την UGCC. Όμως, παρά την συνηθισμένη και αναπόφευκτη απόφαση αυτή, αξίζει να σημειωθεί ότι και άλλοι εκπρόσωποι του ουκρανικού σχίσματος κοιτάζουν με συμπόνια και συμπάθεια προς τους Ουνίτες.

UGCC και ΟCU: κίνηση μίας προς την άλλη

Η πρώτη σε αυτήν τη σειρά μπορούμε να θέσουμε την ΟCU (του Επιφάνιου). Αμέσως μετά την παραλαβή του Τόμου, ο επικεφαλής της UGCC, Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ, δήλωσε ότι «το επόμενο βήμα (μετά τη δημιουργία της OCU – συντ.) είναι ο οικουμενικός διάλογος μεταξύ της UGCC και της ενωμένης Ουκρανικής Ορθοδοξίας προς την αποκατάσταση της αρχικής ενότητας αυτής της εκκλησίας». Μετά τη δημιουργία της OCU έστειλε συγχαρητήρια στον νεοεκλεγέντα ηγέτη της δομής αυτής Επιφάνιο Ντουμένκο, όπου χαρακτήρισε τη δημιουργία της OCU ως «δώρο Θεού» στο δρόμο προς την «πλήρη ενότητα των Εκκλησιών του Βαπτίσματος του Βλαδίμηρου». Επίσης στο κείμενο των συγχαρητηρίων υπήρχαν λόγια: «Σε αυτή τη σημαντική στιγμή απλώνω το χέρι μου εκ μέρους της Εκκλησίας μας σε εσάς και σε όλους τους Ορθόδοξους αδελφούς, καλώντας σας να αρχίσουμε να ανοίγουμε το δρόμο μας προς την ενότητα, την αλήθεια μαζί».

Υπέρ ενότητας με τους Ουνίτες μίλησε επίσης και ο πρώην Μητροπολίτης της UOC και τώρα «ιεράρχης» της ΟCU, Αλέξανδρος (Ντραμπίνκο). Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που ο Μητροπολίτης Βλαντίμιρ (Σαμποντάν) και ο επικεφαλής της UGCC Λιουμπομίρ (Γούζαρ) φέρεται να μην κατάφεραν να κάνουν θα έπρεπε να κάνουν σύγχρονοι εκπρόσωποι της ΟCU και των Ουνιτών: «Αυτό που έκαναν σε εμάς: σε σας (Σεβτσούκ – συντ.), το δεσπότη (Σους – συντ.), σε μένα, αυτή είναι η πρόοδος. Διασχίζοντας τη γραμμή του δυνατού, να κάνεις τη δυνατότητα του μη πραγματικού πραγματικό. Αυτό που δεν μπορούσαν να κάνουν αυτοί, έκαναν και, νομίζω, θα κάνουμε εμείς».

Τα ανερχόμενα σχέδια για την ενότητα αυτών των δύο δομών αποκαλύφθηκαν επίσης από τον πρώην Πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο, ο οποίος δήλωσε στα εγκαίνια του ναού των Ουνιτών στην Ιταλία ότι «σήμερα η Ελληνόρυθμη Καθολική Εκκλησία διαδραματίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην ενότητα του κράτους. Και είναι εξαιρετικά σημαντικό για μένα ότι είναι και η ένωση των εκκλησιών μας, είμαι εδώ ως Ορθόδοξος, οι περισσότεροι είναι Ελληνόρυθμοι Καθολικοί εδώ, αλλά είμαστε μαζί επειδή προσευχόμαστε για την Ουκρανία». 

Σύμφωνα με τον Ποροσένκο, «ο Κύριος μας έστειλε πολύ σοφούς ιεράρχες, τον Πατριάρχη Σβιατοσλάβ και τον Μακαριώτατο Επιφάνιο. Είναι ωραίο να επικοινωνούν, είναι ωραίο να διαπραγματεύονται, είναι ωραίο να συντονίζουν τις ενέργειές τους».

Αυτά και άλλα πολυάριθμα γεγονότα που μαρτυρούν τη μελλοντική ενότητα των Ουνιτών με τους Ουκρανούς Ορθόδοξους σχισματικούς μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε ότι ένας από τους πιθανούς λόγους των ενεργειών των Ουκρανών σαμοσβιάτ είναι να αποσχίσουν τους Ορθόδοξους της Ουκρανίας από τη Μητέρα-Εκκλησία και έτσι να συμβάλουν στην κίνηση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας προς την Ανατολή. Αυτό σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα το παράδειγμα της ένωσης με την UGCC, που έδειξε Επισκοπή Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC, θα ακολουθήσουν και άλλοι εκπρόσωποι του ουκρανικού σχίσματος.

UGCC και «Μία Τοπική εκκλησία»

Μια έμμεση επιβεβαίωση αυτής της διατριβής είναι τα λόγια του «αρχιεπισκόπου» Ίγκορ Ισιτσένκο, ο οποίος σε μία από τις συνεντεύξεις του δήλωσε: «Η Τοπική Εκκλησία δεν περιορίζεται στη διοικητική ενότητα. Εάν η δημιουργία μιας εκκλησιαστικής δομής είναι αυτοσκοπός, τότε είναι άχρηστο. Εάν τα υγιή μέρη κάθε Εκκλησίας προσπαθούν να ενωθούν προκειμένου να δημιουργήσουν ένα υγιές σώμα του έθνους που χρειάζεται σήμερα, τότε θα διασφαλιστεί η ενότητα της Εκκλησίας. Αυτή είναι τώρα η θέση ολόκληρης της επισκοπής Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC: η Τοπική Εκκλησία είναι αδύνατη χωρίς ενότητα με την UGCC. Είναι η θέση που το Διοικητικό μας Συμβούλιο καθόρισε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους».

Από αυτά τα ίδια λόγια γίνεται σαφές ότι η δημιουργία της «Μίας Τοπικής Εκκλησίας» δεν είναι ο απώτερος στόχος όλων όσων συμβαίνουν στο εκκλησιαστικό πεδίο της Ουκρανίας. Ο τελικός στόχος εκφράστηκε επανειλημμένα από τον Πάπα Ρώμης Φραγκίσκο και τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίο, πλήρη ευχαριστιακή ενότητα των Ορθόδοξων και Καθολικών. Υπό αυτήν την έννοια, η Ουκρανία, σύμφωνα με τον επικεφαλής της UGCC, Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ, είναι μόνο «εργαστήριο οικουμενισμού» και οι Ουνίτες είναι ο «καταλύτης» του.

Αυτή είναι τώρα η θέση ολόκληρης της επισκοπής Χαρκόβου και Πολτάβας της UAOC: η Τοπική Εκκλησία είναι αδύνατη χωρίς ενότητα με την UGCC. Είναι η θέση που το Διοικητικό μας Συμβούλιο καθόρισε τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους.

Ίγκορ Ισιτσένκο

Πιθανόν αυτά τα γεγονότα επέτρεψαν στην Μητρόπολη Πειραιώς της Εκκλησίας της Ελλάδας να ισχυριστεί ότι η ΟCU δημιουργήθηκε για να διευκολύνει την «ενοποίηση» του παπισμού και της Ορθοδοξίας. Το τμήμα αιρέσεων αυτής της μητρόπολης δημοσίευσε δήλωση στην οποία περιγράφει τα βήματα με τα οποία ο Πάπας και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σκοπεύουν να επιτύχουν την ενότητα του Καθολικισμού και της Ορθοδοξίας: «Το ουκρανικό αυτοκέφαλο στοχεύει στην προώθηση της "ενοποίησης των Εκκλησιών", του παπισμού και της Ορθοδοξίας».

Η δήλωση ανέφερε ότι «σε μια πρώτη φάση επιδιώκεται να γίνει η "ένωση" των σχισματικών του Επιφανίου με τους ουνίτες της Ουκρανίας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια ενιαία τοπική "Εκκλησία", που θα περιλαμβάνει τους ουνίτες και όσους  ακολουθούν τον Επιφάνιο (δείτε παραπάνω τα λόγια του Ισιτσένκο για τη δημιουργία «Μίας Τοπικής Εκκλησίας» - συντ.). Σε μια επόμενη φάση, θα επιδιωχθεί, κατά πάσαν πιθανότητα, η ενσωμάτωση όλων των Ορθόδοξων Εκκλησιών, που ακολουθούν το Οικουμενικό Πατριαρχείο με όλες τις ουνιτικές κατά τόπους "Εκκλησίες", οι οποίες θα υπάγονται στο πρωτείο εξουσίας του Οικουμενικού Πατριάρχου. Και τέλος σε μια τρίτη και τελευταία φάση θα επιδιωχθεί η  «ένωση» της παγκόσμιας Ορθοδοξίας με τον αιρετικό Παπισμό μέσω όλων αυτών των εξουνιτισμένων υβριδικών "Εκκλησιών", που θα έχουν εν τω μεταξύ δημιουργηθεί». 

Επομένως, η μετάβαση της κοινότητας UAOC στην Ελληνόρυθμη Καθολική Εκκλησία είναι η αρχή αυτής της «πρώτης φάσης» και απόδειξη των διαδικασιών που πραγματοποιούνται μεταξύ των ντόπιων σχισματικών στο σύνολό τους.

Απλώς στο Χάρκοβο αποφάσισαν να μην συμμετάσχουν σε ενδιάμεσες δομές όπως η ΟCU, αλλά να προσχωρήσουν αμέσως στην UGCC (Ουνίτες). Επειδή καταλαβαίνουν ότι αργά ή γρήγορα αυτό θα συμβεί σε όλους τους Ουκρανούς σχισματικούς.