Η Διαβούλευση του Βερολίνου σημείωσε παραβιάσεις των ουκρανικών αρχών κατά της UOC

Συμμετέχοντες στη θεολογική διαβούλευση του ΟΗΕ στο Βερολίνο. Φωτογραφία: baznica.info

Στις 5 Φεβρουαρίου 2024, στην αρχή της εβδομάδας του ΟΗΕ αφιερωμένης στις αρμονικές διαθρησκειακές σχέσεις, πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο θεολογική διαβούλευση για τις σχέσεις κράτους-ομολογιών στην Ουκρανία. Σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο λετονικός πόρος Baznica.Info και το Ίδρυμα Αγίου Μεϊνάρντ συμμετείχαν θεολόγοι και ειδικοί από τη Γερμανία, την Ελβετία, τη Γαλλία και τη Λετονία.

Στην αρχή της διαβούλευσης, οι συμμετέχοντες καταδίκασαν τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Ταυτόχρονα, δήλωσαν ότι η στρατιωτική επιθετικότητα «δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για παραβιάσεις από τη δημοκρατική Ουκρανία».

«Πολλοί άνθρωποι αποκαλούν αυτόν τον πόλεμο πόλεμο αυταρχισμού ενάντια στη δημοκρατία. Και είναι σημαντικό να τελειώσει με τη νίκη της δημοκρατίας», είπε ο συντονιστής.

Η Λευκορωσίδα Ορθόδοξη ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ναταλία Βασιλέβιτς, που ζει τώρα στη Γερμανία, σημείωσε στην ομιλία της ότι οι περιορισμοί στην ελευθερία της συνείδησης δεν μπορούν να έχουν χαρακτήρα διακρίσεων.

«Σε ό,τι αφορά την ελευθερία της θρησκείας, η κρατική ασφάλεια δεν είναι τόσο θεμιτός στόχος - αυτό αναφέρεται συγκεκριμένα στο Γενικό Σχόλιο της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων υπ’ αριθμ. 22 για το Άρθρο 18 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα», σημείωσε η κ. Βασίλεβιτς.

Σύμφωνα με αυτήν, η ελευθερία του λόγου επιτρέπει να μιλάμε κριτικά για μια συγκεκριμένη θρησκεία. Ωστόσο, εάν η ρητορική μίσους χρησιμοποιείται από αξιωματούχους, εάν γίνεται συστηματικά και οδηγεί σε πράξεις βίας, το κράτος έχει υποχρέωση να απαντά σε τέτοιες δηλώσεις.

Η κ. Βασίλεβιτς σημείωσε ότι οι ουκρανικές αρχές βρίσκονται σε αδιέξοδο σε σχέση με την UOC, καθώς υπάρχουν ανησυχίες για την καταστολή αυτής της ονομασίας από δυτικούς εταίρους, από την υποστήριξη των οποίων εξαρτάται η Ουκρανία, η οποία βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση πολέμου.

Μάστερ θεολογίας, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Βικαριάτου της Γαλλικής Μητροπόλεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου Justina Panina (Γαλλία), σχολιάζοντας τις συγκρούσεις στην Ουκρανία, επέστησε την προσοχή στην εμπειρία των ορθόδοξων ενοριών στη Γαλλία. Είπε ότι «η σταθερή συνδρομή με υποχρεωτικές συνδρομές μέλους δεν εξαλείφει όλα τα πιθανά προβλήματα, αλλά παρέχει ένα πολύ πιο διαφανές σύστημα κατά την ψηφοφορία για αλλαγές δικαιοδοσίας».

Σύμφωνα με την Panina, τουλάχιστον μια μερική εισαγωγή ενός τέτοιου συστήματος θα μπορούσε να παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια στις ορθόδοξες κοινότητες της UOC από επιθέσεις επιδρομέων.

Ο κοινωνιολόγος και δημοσιολόγος Νικολάι Μιτρόχιν (Γερμανία) σημείωσε ότι δεν υπάρχει ανεξάρτητη παρακολούθηση της θρησκευτικής κατάστασης στην Ουκρανία. Σύμφωνα με αυτόν, κατά τις μεταβάσεις υπάρχουν πολλά παραδείγματα χειραγώγησης προκειμένου να αλλοιωθούν τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας.

«Υπάρχουν σίγουρα περιπτώσεις όπου η πλειοψηφία των μελών της ενορία πάει από τη μια εκκλησία στην άλλη, αλλά είναι απόλυτη μειοψηφία και δεν αμφισβητούνται από την πρώην εκκλησία τους. Ωστόσο, οι περισσότερες περιπτώσεις «μετάβασης» σημαίνουν είτε διάσπαση στις προηγούμενες κοινότητες, που συχνά συνοδεύεται από διαφωνίες για το ποιος θα πάρει τον ναό, είτε ενεργή πίεση από εξωτερικές δυνάμεις στις κοινότητες (κυρίως από τοπικές διοικήσεις και ακτιβιστές κοινωνικοπολιτικών οργανώσεων που δεν είχαν προηγουμένως παρατηρηθεί στην ενεργή ομολογία της πίστης και να είναι μέλη της ενορίας), είτε άμεση αρπαγή ναών και ενοριακής περιουσίας από τη «λάθος» εκκλησία υπέρ της «εθνικής» εκκλησίας με διοικητικές ή εντελώς παράνομες μεθόδους, με τη χρήση άμεσης βίας. Επιπλέον, αυτό το ακίνητο δεν χρησιμοποιείται πάντα στο μέλλον για θρησκευτικούς σκοπούς. Ή όλα αυτά μαζί», είπε ο Μιτρόχιν.

Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι για την «κοινωνία» και το «εξωτερικό», οι υποστηρικτές της εθνικής εκκλησίας σε όλες τις περιπτώσεις περιγράφουν τέτοιες καταστάσεις ως «μετάβαση», απαξιώνοντας πλήρως αυτόν τον όρο. Στην πραγματικότητα, πολλές (αν όχι οι περισσότερες) από τις εκκλησίες που «έχουν μεταβεί» παραμένουν και τελούν τακτικές λειτουργίες επειδή η συντριπτική πλειονότητα του κλήρου αρνείται να «μεταβιβαστεί».

Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση δήλωσαν ότι η αλλαγή στη θρησκευτική πολιτική είναι προς το συμφέρον της ουκρανικής ηγεσίας, καθώς αφαιρεί μια σειρά από ερωτήματα από την ευρωπαϊκή χριστιανική κοινότητα και στερεί από τη Μόσχα την ευκαιρία να χρησιμοποιήσει τον θρησκευτικό παράγοντα προς τα συμφέροντά της, μεταξύ άλλων για να αποδυναμώσει την υποστήριξη για την Ουκρανία από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Νωρίτερα, η ΕΟΔ έγραψε ότι, σύμφωνα με τη Ναταλία Βασιλέβιτς, στην κατάσταση με την UOC, η ουκρανική κυβέρνηση έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο.