Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο Κίεβο: πρώτες δηλώσεις και πρώτα συμπεράσματα

Οι πιστοί της UOC απαιτούν από τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο να επιστρέψει τις εκκλησίες τους. Φωτογραφία: ΕΟΔ

Ο επικεφαλής του Φαναρίου ήρθε στην Ουκρανία, συναντήθηκε με τους κορυφαίους ηγέτες του κράτους και αρνήθηκε να κοιτάξει στα μάτια τους ανθρώπους που υπέφεραν από την «αγάπη της μητέρας εκκλησίας». Τι λένε τα πρώτα βήματα του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στη γη μας, και πώς μπορεί όλη αυτή η κατάσταση να εξελιχθεί περαιτέρω;

Πολιτικό έργο κατά παράβαση του Συντάγματος

20 Αυγούστου 2021 το αεροπλάνο με τον επικεφαλής του Φαναρίου προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Μπορίσπιλ, όπου το περίμεναν ήδη ο πρωθυπουργός Ντενίς Σμίγκαλ και ο επικεφαλής της OCU Σεργκέι (Επιφάνιος) Ντουμένκο.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ουκρανίας ο πρωθυπουργός είναι το τρίτο πρόσωπο στην πολιτεία και σύμφωνα με τη διπλωματική πρακτική οι πρωθυπουργοί συναντούν αρχηγούς ξένων κρατών στα αεροδρόμια, αλλα όχι όλους και όχι πάντα. Για παράδειγμα, στις 22 Αυγούστου 2021 ο Ντενίς Σμίγκαλ δεν συνάντησε τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο αεροδρόμιο Μπορίσπιλ.

«Μια συμβολική και σημαντική επίσκεψη για το κράτος μας. Η αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα συμμετάσχει στις εορταστικές εκδηλώσεις αφιερωμένες στα 30 χρόνια από την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας μας. Ευχαριστημένος από τον Σεβασμιώτατο για την υποστήριξη που παρείχε στην Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό», έγραψε ο Ντενίς Σμίγκαλ στο TG κανάλι μετά τη συνάντηση με τον επικεφαλής του Φαναρίου.

Αμέσως μετά την άφιξή του στο Κίεβο ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος πήγε σε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Σε αυτή τη συνάντηση, πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή πρωτοκόλλου ευγένειας και έγιναν κάποιες δηλώσεις που θα σχολιαστούν παρακάτω.

Και την επόμενη ημέρα, στις 21 Αυγούστου 2021 ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έφτασε στο Βερχόβνα Ράντα της Ουκρανίας και συναντήθηκε με τον εκπρόσωπο της Ντμίτρι Ραζούμκοφ, ο οποίος, σύμφωνα με το Σύνταγμα, είναι το δεύτερο πρόσωπο στην πολιτεία.

Έτσι, και οι τρεις κύριοι ηγέτες της Ουκρανίας συναντήθηκαν με τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος δεν είναι ούτε αρχηγός κανενός κράτους, ούτε πρωθυπουργός, ούτε κανένας άλλος αξιωματούχος. Από νομικής άποψης, είναι επικεφαλής ξένης θρησκευτικής οργάνωσης και τίποτα περισσότερο. Τότε γιατί όλοι οι αρχηγοί του κράτους συναντιούνται μαζί του; Και με ποια ιδιότητα το κάνουν: ως αξιωματικοί ή ιδιωτικά; Αυτή η τελευταία ερώτηση μπορεί να απαντηθεί κατηγορηματικά - ως αξιωματικοί. Αυτό αποδεικνύεται τόσο από το γεγονός ότι σχεδόν όλες αυτές οι συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν σε επίσημο κλίμα από το όνομα του κράτους, όσο και από το γεγονός ότι, με βάση τα αποτελέσματα αυτών, καθώς και προηγούμενων συνεδριάσεων, λαμβάνονται αποφάσεις που έχουν νομικό χαρακτήρα.

Όχι μόνο αυτή η επίσκεψη, αλλά όλη η συνεργασία μεταξύ Ουκρανίας και Φαναρίου είναι ένα έργο που υλοποιείται από την ουκρανική κυβέρνηση κατά παράβαση του δικού της Συντάγματος.

Ωστόσο, το Σύνταγμα της Ουκρανίας, το οποίο περιγράφει τις εξουσίες των τριών ανώτερων αξιωματούχων του κράτους, δεν τους παρέχει κατάλληλες εξουσίες, για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι η Ουκρανία είναι ένα κοσμικό κράτος στο οποίο η Εκκλησία διαχωρίζεται από το κράτος. Από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ότι όχι μόνο η τρέχουσα επίσκεψη, αλλά όλη η συνεργασία μεταξύ Ουκρανίας και Φαναρίου είναι ένα πολιτικό έργο που υλοποιείται από την ουκρανική κυβέρνηση κατά παράβαση του δικού της Συντάγματος.

Στάση στρουθοκαμήλου: δεν βλέπουμε ούτε συγκρούσεις ουτε διαμαρτυρίες

Κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον επικεφαλής του Φαναρίου ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι η χώρα μας είναι «ένα μοναδικό παράδειγμα ειρηνικής συνύπαρξης πολλών εξομολογήσεων». Και αυτό γίνεται τη στιγμή που ένα κύμα βίαιων αρπαγών εκκλησιών συνεχίζεται σε όλη τη χώρα, όταν οι πιστοί ξυλοκοπούνται, και εκατοντάδες αξιώσεις των ορθοδόξων κοινοτήτων της UOC βρίσκονται στα δικαστήρια, τα οποία αμφισβητούν την παράνομη επανεγγραφή. Υπάρχει προφανώς μια θρησκευτική αντιπαράθεση στην ουκρανική κοινωνία και είναι αρκετά σκληρή. Αντί όμως να κάνουν βήματα για να ειρηνεύσουν την κοινωνία, να επιλύσουν τη σύγκρουση, αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία προτιμούν να κλείσουν απλώς τα μάτια τους στο πρόβλημα και να δηλώσουν ότι δεν υπάρχει. Αλλά έτσι δεν θα λυθεί το πρόβλημα, αλλά θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

Το βράδυ τις 20 Αυγούστου χιλιάδες πιστοί της UOC παρατάχθηκαν κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου Μπορίσπιλ με πλακάτ στα ουκρανικά, αγγλικά και ελληνικά, που έλεγαν ότι:

• ο επικεφαλής μας είναι ο Μητροπολίτης Κιέβου Ονούφριος
• οι πιστοί απαιτούν από τον επικεφαλής του Φαναρίου να έρθει στη συνάντησή τους.
• οι πιστοί απαιτούν από το Φανάρι να διορθώσει αυτό που έχει κάνει στην Ουκρανία.

Υπήρχαν αρκετές τέτοιες ομάδες κατά μήκος της διαδρομής του κορτέζ του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου από το αεροδρόμιο στο Κίεβο. Και δεν μπορούσε να μην τις δει. Υπήρχαν επίσης τεράστια πανό στα οποία οι πιστοί τον κάλεσαν σε συνάντηση.

Στις 21 Αυγούστου μέχρι τη στιγμή της συνάντησης του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου με τον Ντμίτρι Ραζούμκοφ, περισσότεροι από 10 χιλιάδες πιστοί της UOC συγκεντρώθηκαν κάτω από την Βερχόβνα Ράντα, οι οποίοι, μετά από πρόσκληση της Δημόσιας Ένωσης «Λαϊκοί», ήρθαν για να καταθέσουν την πίστη τους στην UOC και να δείξουν στον επικεφαλής του Φαναρίου ποια είναι η μη κανονική του παρέμβαση στη θρησκευτική σφαίρα της Ουκρανίας. Την παραμονή της επίσκεψης, η Δημόσια Ένωση «Λαϊκοί» έστειλε επίσημη επιστολή στο Φανάρι καλώντας τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο να συναντηθεί και να βεβαιωθεί προσωπικά ότι η πλειοψηφία των Ορθοδόξων Χριστιανών της Ουκρανίας δεν συμφωνεί να υποταχθεί στις αποφάσεις που έλαβαν οι ουκρανικές αρχές από κοινού με το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολη.

Την παραμονή, ορισμένα θρησκευτικά κοινωνικά δίκτυα έδωσαν πληροφορίες ότι ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος σκοπεύει να προσεγγίσει τους πιστούς της UOC, αλλά στην πραγματικότητα αποδείχθηκε το αντίθετο. Ο επικεφαλής του Φαναρίου μεταφέρθηκε στη Βερχόβνα Ράντα μέσω της αυλής.

Και αυτό έγινε στο στυλ των ταινιών δράσης του Χόλιγουντ, μέσα σε λίγα λεπτά - όταν πλησίασε η αυτοκινητοπομπή, οι πύλες άνοιξαν και έκλεισαν ακριβώς πίσω από το τελευταίο αυτοκίνητο. Με τον ίδιο τρόπο, ο επικεφαλής του Φαναρίου μεταφέρθηκε «κρυφά» από τη Βερχόβνα Ράντα. Ο Ραζούμκοφ τον συνόδευσε στην αυλή, όπου τον «Σεβασμιώτατο» επιβίβασαν σε ένα αυτοκίνητο και στο ίδιο στυλ του Χόλιγουντ τον πήγαν αμέσως.

Έτσι, ο επικεφαλής του Φαναρίου πήρε, όπως του φαίνεται, μια θέση win-win: δεν είδα τίποτα, δεν άκουσα τίποτα, δεν ξέρω τίποτα, πράγμα που σημαίνει ότι όλα είναι καλά στην Ουκρανία, πράγμα που σημαίνει ότι έκανα τα πάντα σωστά. Κι αν τα σημερινά γεγονότα λάμβαναν χώρα στον Μεσαίωνα, μια τέτοια έκδοση θα είχε δικαίωμα στη ζωή. Αλλά δεν βρισκόμαστε στον Μεσαίωνα και κάθε πληροφορία γίνεται αμέσως γνωστή σε όλο τον κόσμο.

Ο επικεφαλής του Φαναρίου πήρε, όπως του φαίνεται, μια θέση win-win: δεν είδα τίποτα, δεν άκουσα τίποτα, δεν ξέρω τίποτα, πράγμα που σημαίνει ότι όλα είναι καλά στην Ουκρανία, πράγμα που σημαίνει ότι έκανα τα πάντα σωστά.

Ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έφτασε στην Ουκρανία με τους υφισταμένους του. Ένας από αυτούς είναι κάποιος Νικόλαος Παπαχρήστου, διευθυντής του Τμήματος Τύπου και Επικοινωνιών του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου (ναι, έχει τέτοιο). Την παραμονή της επίσκεψής του ο Παπαχρήστου έδωσε μια λεπτομερή συνέντευξη σε μία από τις πηγές της OCU, στην οποία έδειξε εξαιρετική εξοικείωση με τις διαμαρτυρίες των πιστών της UOC ενάντια στις ενέργειες του Φαναρίου, και γενικά  στην εκκλησιαστική κατάσταση της Ουκρανίας.

Επομένως, δεν αμφιβάλλουμε ούτε για ένα λόγο ότι ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έχει τις πληρέστερες πληροφορίες σχετικά με τις κατασχέσεις των εκκλησιών της UOC και για τον αριθμό των συμμετεχόντων στη Μεγάλη Λιτανεία και, στην πραγματικότητα, για την κατάσταση των λαϊκών κάτω από τη Βερχόβνα Ράντα, οι οποίοι τον περίμεναν αρκετές ώρες για τη συζήτηση. Επιπλέον, θα τολμήσουμε να προτείνουμε ότι  η πομπή του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στη Βερχόβνα Ράντα ήρθε μέσω της πίσω πόρτας έγινε σε προσωπικό αίτημα του, για να μην «χάσει το πρόσωπό του». Ηταν όμως επιτυχημένη η ιδέα; Μετά βίας.

Ο «Σεβασμιώτατος» απλώς δεν είχε το θάρρος να κοιτάξει τα μάτια εκείνων που ξυλοκοπήθηκαν, εξευτελίστηκαν και εκδιώχθηκαν από τις εκκλησίες τους για να τους αναγκάσουν να συμμετάσχουν στο έργο της OCU. Δεν είναι όλοι σε θέση να δουν με ειλικρίνεια τα αποτελέσματα των πράξεών τους και να αναλάβουν την ευθύνη γι 'αυτά, έστω και ηθικά.

Ωστόσο, την επόμενη ημέρα στις 22 Αυγούστου ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος στην Αγία Σοφία του Κιέβου άφησε να εννοηθεί ότι ήταν έτοιμος να ακούσει τους πιστούς της UOC, αλλά στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης «αφιερωμένης εκκλησιαστικής παράδοσης». «Εμείς, ως μητρική εκκλησία, είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε προβλήματα, να διαλύσουμε αμφιβολίες, να θεραπεύσουμε το άγχος, να θεραπεύσουμε τραύματα με τη χάρη του Θεού όλων των παιδιών μας, πάντα, αλλά στο πλαίσιο μιας αφιερωμένης εκκλησιαστικής παράδοσης», δήλωσε ο επικεφαλής του Φαναρίου.

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι με την «εκκλησιαστική παράδοση» ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος εννοεί ότι οι πιστοί που εκδιώχθηκαν με τη χάρη του από τις εκκλησίες τους πρέπει να σέρνονται στα γόνατά τους προς αυτόν, να του φιλούν το παπούτσι του και να του ζητούν να «διαλύσει τις αμφιβολίες». Αλλά δεν έχουν καμία αμφιβολία. Παραμένουν πιστοί στην Εκκλησία τους, στον Προκαθήμενο τους, Μακαριώτατο Μητροπολίτη κ.κ. Ονούφριο, και δεν πρόκειται να πουλήσουν την πίστη τους για τριάντα αργύρια.

Ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έχει μανία διώξεων;

Ακόμη και πριν από την άφιξή του στην Ουκρανία, το κοινό εκπλάγηκε από κάποιες, ας πούμε, υπερβολικές προφυλάξεις που ελήφθησαν σε συγκεντρώσεις με τη συμμετοχή του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου. Μπορούμε ακόμα να καταλάβουμε το φόβο της συνάντησης με τους πιστούς της UOC, όπου θα έπρεπε να κοκκινίσει για τις δικές του ενέργειες, αλλά πολλά γεγονότα δείχνουν ότι ο επικεφαλής του Φαναρίου αποφεύγει και φοβάται ακόμη και τους λίγους υποστηρικτές του από την OCU, τον ίδιο «αγαπημένο ουκρανικό λαό»για τον οποίο τόσο συχνά μιλάει.

Την παραμονή της άφιξης του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στην Ουκρανία, η OCU ανακοίνωσε ότι δεν θα επιτρέπεται να φέρει κανείς νερό, φαγητό και πλακάτ για να εισέλθει στο έδαφος του καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας, όπου επρόκειτο να πραγματοποιηθεί η λειτουργία με τον επικεφαλής του Φαναρίου στις 22 Αυγούστου. Πολλοί εξεπλάγησαν από αυτές τις προφυλάξεις, αλλά ήταν «λουλούδια». 

Στις 21 Αυγούστου ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος τέλεσε τη βραδινή ακολουθία στην εκκλησία του Αγίου Ανδρέα, του Σταυροπηγίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουκρανία. Κατά τη διάρκεια της βραδινής ακολουθίας, η αστυνομία απέκλεισε εντελώς την κάθοδο Ανδρεέφσκι, στην οποία βρίσκεται ο ναός. Δηλαδή, ακόμη και οι άνθρωποι που ήθελαν να δουν τον  δικό τους «πατριάρχη» και να προσευχηθούν μαζί του δεν είχαν τέτοια ευκαιρία. Κατά συνέπεια, η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα ήταν πρακτικά άδεια, εκεί υπήρχαν μόνο «ιεράρχες της OCU», δημοσιογράφοι και «VIP ενορίτες»: Πετρό Ποροσένκο, Αντρέι Γιούρας, ποινική αρχή Αλεξάνδρος Πετρόφσκι (ψευδώνυμο «Νάρικ» - Εκδ.) κ.α. Φυσικά, δεν μπορούμε να πούμε ότι αν η αστυνομία δεν είχε αποκλείσει την κάθοδο Ανδρεέφσκι, οι απλοί ενορίτες θα είχαν έρθει στην λειτουργία του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, αλλά υπήρχε μια τέτοια ευκαιρία.

Αν ο ουκρανικός λαός αγαπά τόσο πολύ τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο (και αυτός αγαπά τον ουκρανικό λαό) - γιατί χρειάζεται τόσο μεγάλη προστασία, ακόμη και σε Θεία λειτουργία; Ποιον φοβάται;

Και στις 22 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε μια κοινή «λειτουργία» του επικεφαλής του Φαναρίου, του Σεργκέι Ντουμένκο και άλλων «ιεραρχών» της OCU. Όπως ήδη αναφέρθηκε, απαγορεύτηκε η μεταφορά νερού, φαγητού και πλακάτ εκεί. Επιτράπηκε στους ανθρώπους να εισέλθουν στο έδαφος του ναου της Αγίας Σόφιας μέσω μεταλλικών πλαισίων (έψαχναν για όπλα;). Και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι στο «βωμό» δίπλα στον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο υπήρχαν αρκετοί φύλακες με κοστούμια και, για κάποιο λόγο, σκούρα γυαλιά. Ξεχώρισαν έντονα στο φόντο των ανθρώπων με άμφια και φαίνονταν πολύ κωμικοί. Το ερώτημα είναι - αν ο ουκρανικός λαός αγαπά τόσο πολύ τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο (και αυτός αγαπά τον ουκρανικό λαό) γιατί χρειαζόταν τόσο μεγάλη προστασία, ακόμη και στη Θεία λειτουργία; Ποιον φοβάται;

Η δίωξη της UOC θα συνεχιστεί

Δυστυχώς, οι υποθέσεις πολλών ειδικών και αναλυτών ότι η άφιξη του Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στην Ουκρανία μπορεί να προκαλέσει ένα νέο κύμα κατασχέσεων εκκλησιών έχουν κάθε πιθανότητα να είναι σωστές. Οι πιστοί της UOC απευθύνονται τόσο στις ουκρανικές αρχές όσο και στους Φαναριώτες εδώ και πολύ καιρό, απαιτώντας τουλάχιστον μια εκτίμηση της ανομίας και της βίας που κάνουν οι υποστηρικτές της OCU. Αλλά αντίθετα, τόσο οι αρχές όσο και οι Φαναριώτες είναι πραγματικά αλληλέγγυοι με τους αντιπάλους της UOC. Σε συνάντηση με τον Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο στις 20 Αυγούστου ο Β. Ζελένσκι είπε ότι ο θρησκευτικός παράγοντας είναι «ένας από τους παράγοντες που ο επιτιθέμενος χρησιμοποιεί κατά της Ουκρανίας ως υβριδικό όπλο», υπονοώντας σαφώς την UOC. Και ο επικεφαλής του Φαναρίου, σε συνέντευξή του στο Ukrinform την παραμονή της επίσκεψής του στην Ουκρανία, είπε ότι η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ενδιαφέρεται για τα ξένα συμφέροντα και όχι για τα κριτήρια της εκκλησίας.

Έτσι, τόσο η ουκρανική κυβέρνηση όσο και το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δήλωσαν την αρνητική τους στάση απέναντι στην UOC. Και αυτό δεν είναι μόνο μια αρνητική στάση, αλλά μια προσέγγιση, η ουσία της οποίας εκφράστηκε πολύ συνοπτικά από τους αρχαίους Ρωμαίους διώκτες των Χριστιανών: «δεν πρέπει να υπάρχετε». Το Φανάρι δήλωσε ότι η UOC δεν υπάρχει πλέον. Ο Σεργκέι Ντουμένκο λέει ότι όλες οι ενορίες της UOC ανήκουν στην OCU και η ουκρανική κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει ό, τι είναι δυνατόν για να γίνει αυτό. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα είναι στα χέρια του Θεού. Η αλήθεια αυτών των λέξεων μπορεί να παρατηρηθεί με τα δικά μας μάτια στην Ουκρανία: η UOC ζει και μεγαλώνει και η OCU αναζητά υποστήριξη σε κυβερνητικά γραφεία και από αξιωματούχους του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Ο Σεργκέι Ντουμένκο στους ευνοούμενους

Πρόσφατα, ο επικεφαλής του Φαναρίου κατέφυγε κυριολεκτικά σε φιλοφρονήσεις προς τον Σεργκέι Ντουμένκο. Στην ίδια συνέντευξη στο πρακτορείο Ukrinform, είπε ότι ο Σεργκέι Ντουμένκο είναι ένας αποτελεσματικός ηγέτης που εμπιστεύεται το Φανάρι. «Ο Επιφάνιος είναι ένας συνετός επικεφαλής που ξέρει πώς να διαχειρίζεται τις εκκλησιαστικές υποθέσεις αποτελεσματικά και στο πνεύμα της κανονικής παράδοσης της Ορθοδοξίας», δήλωσε ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Και αφού έφτασε ήδη στο Κίεβο, είπε ότι δεκαετίες αργότερα, οι Ουκρανοί θα δοξάσουν το όνομα και το παράδειγμα του Σ. Ντουμένκο. «Το έργο σας θα είναι δύσκολο, αλλά σε πολλές δεκαετίες οι απόγονοί σας θα επαινούν το όνομά σας και το παράδειγμά σας. Σας γνωρίσαμε ως άνθρωπο δράσης, ως άνθρωπο θεοσεβούμενο, με ακλόνητη πίστη στον Χριστό, αγάπη για την Εκκλησία και την πατρίδα σας», είπε ο επικεφαλής του Φαναρίου.

Ναι, για έναν κανονικό άνθρωπο όλα ακούγονται παράλογα και μάλιστα χλευαστικά. Αλλά αυτό δεν είναι μόνο διπλωματικός περιορισμός. Αυτή είναι μια απάντηση σε εκείνους τους «επισκόπους» της OCU που προσπαθούν να κάνουν το δικό τους παιχνίδι στον αγώνα για εξουσία στην OCU και, στο πλαίσιο αυτού του παιχνιδιού, αναζητούν τα δικά τους κανάλια επικοινωνίας με το Φανάρι. Τώρα σε αυτούς τους «ιεράρχες» δόθηκε ένα σαφές μήνυμα - να καθίσουν και να μην αμφιβάλλουν για τις ικανότητες ενός «αποτελεσματικού ηγέτη».

Ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είναι ο δημιουργός μιας νέας «πραγματικότητας»

Σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Ukrinform, ο επικεφαλής του Φαναρίου επέκρινε τους αντιπάλους του Τόμου για την OCU και είπε: «Το πρόβλημα αυτών των ανθρώπων είναι ότι για αυτους είναι δύσκολο να αναγνωρίσουν την πραγματικότητα ή αρνούνται να την αναγνωρίσουν. Αγνοούν επίσης τι σημαίνει αυτοκεφαλία, καθώς και την ιστορία και την κανονική πρακτική της παραχώρησής της». Δηλαδή, ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος προσπαθεί να πείσει τους πάντες ότι είναι αυτός, ο επικεφαλής του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, που δημιουργεί την πραγματική «πραγματικότητα». Και αν αυτό που βλέπετε με τα μάτια σας δεν συμπίπτει με αυτό που λέει ο επικεφαλής του Φαναρίου, πρέπει να τον πιστέψετε, όχι στα μάτια σας.

Ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος προσπαθεί να πείσει τους πάντες ότι είναι αυτός, ο επικεφαλής του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, που δημιουργεί την πραγματική «πραγματικότητα». Και αν αυτό που βλέπετε με τα μάτια σας δεν συμπίπτει με αυτό που λέει ο επικεφαλής του Φαναρίου, πρέπει να τον πιστέψετε, όχι στα μάτια σας.

Για παράδειγμα, 10 χιλιάδες άνθρωποι που τον περίμεναν κοντά στην Βερχόβνα Ράντα στις 21 Αυγούστου, καθώς και εκείνοι οι 350 χιλιάδες άνθρωποι που περπάτησαν στη Μεγάλη Λιτανεία - αυτό δεν είναι πραγματικότητα. Ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης κ.κ. Ονούφριος δεν είναι επίσης πραγματικότητα, καθώς και περισσότερες από 12 χιλιάδες κοινότητες της UOC κι αυτό δεν είναι πραγματικότητα. Αλλά ο Σεργκέι Ντουμένκο, ο οποίος δεν έχει καθόλου ιερή αξιοπρέπεια, ένα άτομο που αποκαλεί τα λόγια των Ευαγγελικών παροιμία είναι πραγματικότητα. Οι λίγοι υποστηρικτές του, που δεν τόλμησαν καν να πραγματοποιήσουν μια πλήρη λιτανεία την ημέρα του βαπτίσματος των Ρως είναι επίσης μια πραγματικότητα. Στην πραγματικότητά του, «του Βαρθολομαίου», μόνο αυτός, ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, μπορεί να χορηγήσει αυτοκεφαλία και δεν έχει σημασία αν το χαρίζει σε σχισματικούς ή ορθόδοξους χριστιανούς. Και όλοι όσοι πιστεύουν το αντίθετο χαρακτηρίζονται αδαείς.

Και στις 21 Αυγούστου, ενώ βρισκόταν στο μοναστήρι του Αγίου Μιχαήλ με τους Χρυσούς Τρούλους, ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος δήλωσε ότι το Φανάρι «ήταν αρχικά ένας αξιόπιστος φύλακας του καλού της Εκκλησίας, και παρόλο που κατά την ακμή και την αριθμητική του δύναμη, μπορούσε να εισαγάγει και καθιέρωσε μια πυραμιδική μορφή της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά απέρριψε αυτή την ιδέα με αηδία και δεν απομακρύνθηκε ούτε από την εκκλησιολογία που του μεταδόθηκε, ούτε από το σύστημα της «Πενταρχίας» που καθιέρωσαν και αγίασαν οι Σύνοδοι».

Πρώτον, η ίδια η διατύπωση της ερώτησης είναι ενδιαφέρουσα: «θα μπορούσαμε, αν θέλαμε». Εδώ ακούμε ξανά τον ισχυρισμό που ένας Έλληνας επίσκοπος εξέφρασε κάποτε σε απλό κείμενο: «Στον ουρανό, φυσικά, ο Κύριος είναι ο επικεφαλής της Εκκλησίας, αλλά στη γη ο επικεφαλής της Εκκλησίας είναι ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης».

Αν πιστεύουν σοβαρά οι Φαναριώτες ότι μπορούν να οργανώσουν και να ξαναχτίσουν την Εκκλησία κατά την κρίση τους; Όλη η εκκλησιαστική ιστορία μαρτυρεί το γεγονός ότι ακριβώς ο Κύριος κυβερνά αυτήν την επίγεια, ιστορική Εκκλησία και κάποιος «χρόνος ευημερίας και αριθμητικής δύναμης» δεν σημαίνει τίποτα χωρίς την Πρόνοια του Θεού.

Δεύτερον, φυσικά, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος πιστώνει στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ότι δεν υπέταξε τυπικά στον εαυτό του τα υπόλοιπα Ανατολικά Πατριαρχεία κατά την ακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και την παρακμή της Ορθοδοξίας. Αλλά λέει ότι η εκκλησιολογία φέρεται να μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, και ως εκ τούτου, αυτή η πατριαρχία είναι ο φύλακας της. Η δήλωση είναι παράλογη, αφού η εκκλησιολογία δεν μπορεί να μεταφερθεί σε καμία Τοπική Εκκλησία. Το δόγμα της Εκκλησίας είναι ένα από τα δογματικά στοιχεία της ορθόδοξης πίστης, χωρίς το οποίο αυτή η πίστη καθίσταται ελαττωματική, και επομένως όχι σωτήρια. Δεν μπορείτε να παραμείνετε Ορθόδοξοι και να διαβάσετε το Σύμβολο της Πίστεως χωρίς «Πιστεύω στην Μία, Αγία και Καθολική και Αποστολική Εκκλησία». Ωστόσο, το Φανάρι προσπαθεί να πείσει τους πάντες ότι το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης είναι ο μόνος φύλακας της ορθόδοξης εκκλησιολογίας και μόνο αυτός έχει πρόσβαση στην «ιερή γνώση» για το πώς πρέπει να οργανωθούν οι εκκλησιαστικές υποθέσεις.

Τρίτον, οι Οικουμενικές Σύνοδοι δεν καθιέρωσαν ούτε καν αγίασαν το σύστημα της «πενταρχίας». Αυτό το σύστημα από τις πέντε πιο σημαντικές έδρες: Ρωμαϊκή, Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια και Ιερουσαλήμ διαμορφώθηκε φυσικά υπό την επίδραση κυρίως πολιτικών παραγόντων. Οι Οικουμενικές Σύνοδοι εισήγαγαν κάποιους κανόνες για τη ρύθμιση των σχέσεων μεταξύ αυτών των εδρών, αλλά δεν καθιστούν καθόλου την ύπαρξη αυτών των έδρων και εδαφών, που επηρεάστηκαν από αυτές τις έδρες, σε κάποιο ακλόνητο δόγμα. Οι κανόνες Συνόδων περιέγραφαν απλώς την πραγματικότητα που υπήρχε τότε, αν και για να είμαστε δίκαιοι πρέπει να πουμε ότι τόσο τότε όσο και τώρα υπήρχαν άνθρωποι που υποστήριζαν ότι η Εκκλησία δεν θα μπορούσε να υπάρξει διαφορετικά από τη μορφή των πέντε πατριαρχείων. Αυτοί οι άνθρωποι ήταν ειλικρινά μπερδεμένοι όταν η Ρωμαϊκή Έδρα διαχωρίστηκε από την Οικουμενική Εκκλησία και έγιναν τέσσερα πατριαρχεία. Παρεμπιπτόντως, όταν το 1589 αναγνωρίστηκε το καθεστώς της πατριαρχίας για τη Ρωσική Εκκλησία, οι υποστηρικτές της «Πενταρχίας» είδαν σε αυτό την αποκατάσταση μιας κλονισμένης θεωρίας και υποστήριξαν ότι η Μόσχα υποτίθεται ότι είχε πάρει τη θέση της Ρώμης. Περιττό να πούμε ότι όλες αυτές οι θεωρίες και οι συλλογισμοί δεν έχουν βάση στην Καινή Διαθήκη και είναι, στην καλύτερη περίπτωση, μια προσπάθεια ρύθμισης των διακκλησιαστικών σχέσεων σε συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες.

Σήμερα, η λεγόμενη θεωρία της «Πενταρχίας» είναι μάλλον ιστορικό φαινόμενο και όχι η σύγχρονη δομή της Εκκλησίας και, φυσικά, όχι εκκλησιολογικό δόγμα. Και η δικαίωση ορισμένων ειδικών δικαιωμάτων με αυτή τη θεωρία δεν είναι τίποτα περισσότερο από εικασίες για ιστορικά θέματα.

Και τέταρτον, αν μιλάμε για τη θεωρία της «Πενταρχίας», τότε απλώς δεν συνεπάγεται την προσφορά της Κωνσταντινούπολης με κανένα αποκλειστικό δικαίωμα, αλλά αναγνωρίζει την ισότητα των πέντε πατριαρχείων που υπήρχαν την πρώτη χιλιετία. Και αν προχωρήσετε ακόμη περισσότερο και αναγνωρίσετε το Πατριαρχείο Μόσχας ως ένα από τα πέντε πατριαρχεία της «Πενταρχίας», τότε γενικά αποδεικνύεται ότι η Κωνσταντινούπολη δεν έχει δίκιο.

Τι θα συμβεί μετά;

Θα τολμήσουμε να προτείνουμε ότι εάν ξεκινήσει ένα νέο κύμα κατασχέσεων, είναι απίθανο να είναι μεγάλης κλίμακας. Και αυτή η ελπίδα δεν στηρίζεται στη «συνείδηση» των αρχών, αλλά στη δύναμη της Εκκλησίας. Το ποίμνιο της UOC τον τελευταίο χρόνο έγινε αισθητά πιο ενεργό και οργανωμένο στην προάσπιση των συνταγματικών τους δικαιωμάτων. Η μαζική φύση της Μεγάλης Λιτανείας, η ικανότητα να συγκεντρώνονται γρήγορα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι για συναντήσεις προσευχής υπό την Βερχόβνα Ράντα και άλλες αρχές, κάνει αυτές ακριβώς τις αρχές να σκεφτούν το κόστος συνέχισης της αντι-εκκλησιαστικής πολιτικής.

Από τη μία πλευρά, είναι προφανές ότι, υπό την επιρροή του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, οι αρχές επέστρεψαν στην αντι-εκκλησιαστική πολιτική του πρώην προέδρου. Αλλά από την άλλη πλευρά, όλοι καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι τα μάντρα για την απουσία διαθρησκευτικών συγκρούσεων στην Ουκρανία είναι καλά μόνο για διπλωματικές δεξιώσεις και στην πραγματικότητα, οι προσπάθειες να ασκηθεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην UOC θα οδηγήσουν σε μια ακόμη πιο αρνητική στάση η ουκρανική κοινωνία προς την τρέχουσα κυβέρνηση με αντίστοιχα στοιχεία στις επόμενες εκλογές. Ταυτόχρονα, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τόσο η εξωτερική όσο και η εσωτερική πολιτική κατάσταση διαμορφώνεται για αυτήν την κυβέρνηση μάλλον ανεπιτυχώς. Όσον αφορά τον αγωγό Nord Stream 2, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Γερμανία έχουν θεωρήσει την Ουκρανία ανόητη. Η Ουκρανία υποχρεώνεται στο θέμα της «πράσινης ενέργειας», η οποία απειλεί να αποτελειώσει τα υπολείμματα της βιομηχανίας μας, καθώς και να οδηγήσει σε ενεργειακή κατάρρευση. Υπάρχει αυξανόμενη δυσαρέσκεια στην κοινωνία για την πώληση ουκρανικών γαιών, την οποία ο Β. Ζελένσκι νομιμοποίησε για να ευχαριστήσει τους δυτικούς εταίρους μας (μάλλον καλύτερα να πω, επιμελητές). Μια σημαντική αύξηση των τιμολογίων για τους λογαριασμούς του φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας και κοινής ωφέλειας έχει ήδη ανακοινωθεί. Επιπλέον, αυτή η αύξηση μπορεί να είναι τέτοια που θα θέσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού στα πρόθυρα επιβίωσης. Όλες αυτές οι συνθήκες θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της σημερινής κυβέρνησης και δεν υπάρχει ανάγκη για έναν επιπλέον παράγοντα με τη μορφή αντίδρασης στην αντιεκκλησιαστική πολιτική.

Και, πιθανώς, ο κύριος παράγοντας που θα επηρεάσει την πολιτική των ουκρανικών αρχών, και όχι μόνο στον θρησκευτικό τομέα, είναι μια απτή μείωση της επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών στις παγκόσμιες υποθέσεις. Αυτό αποδείχθηκε από τα πρόσφατα γεγονότα στο Αφγανιστάν, όπου οι Αμερικανοί έπρεπε να απομακρυνθούν χαοτικά και οι Αφγανοί πολίτες που υπηρέτησαν πιστά τις Ηνωμένες Πολιτείες πέταξαν στο έλεος των νέων Ταλιμπάν. Σε πολλές χώρες, πολλοί πολιτικοί σκέφτηκαν σοβαρά: αξίζει τόσο απερίσκεπτα να εκπληρώσουμε τις εντολές της αμερικανικής διοίκησης, ειδικά αν αυτές οι εντολές έρχονται σε άμεση αντίθεση τόσο με τα συμφέροντα αυτών των χωρών, όσο και συχνά με την ισχύουσα νομοθεσία;

Όσον αφορά το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, προχωρά όλο και περισσότερο στην προσπάθειά του να διεκδικήσει το προνόμιο και την αποκλειστικότητα του στον Ορθόδοξο Κόσμο. Το Φανάρι, αντί να ψάχνει τρόπους υποχώρησης στο σαφώς αποτυχημένο έργο OCU, αντίθετα, δηλώνει ότι αυτό το έργο είναι «πραγματικότητα».

Στις 22 Αυγούστου στον καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας του Κιέβου ο Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είπε ότι ήταν λάθος να αποκαλούμε τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως αναχρονισμό και μουσειακό έκθεμα. Αλλά αν το Φανάρι δεν αλλάξει γνώμη, και στο εγγύς μέλλον, τότε είναι πιθανό να του συμβεί αυτό.