Φιλάρετος και οι μαθητές του από την OCU: η τελευταία πράξη του αγώνα για την «κληρονομιά»

Φιλάρετ ήρθε στον Επιφάνιο με τη θέλησή του; Φωτογραφία: ΕΟΔ

Στις 5 Νοεμβρίου 2025, ο σχεδόν 97χρονος επικεφαλής της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου (УПЦ КП) Φιλάρετος μεταφέρθηκε στη Μονή του Αγίου Μιχαήλ με τον Χρυσό Τρούλο. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (OCU), η επίσκεψη είχε συμφιλιωτικό χαρακτήρα. Ο «Πατριάρχης» (ο οποίος στην ιστοσελίδα της OCU αναφέρεται ως «Αγιότατος» και όχι «επίτιμος») φέρεται να πήγε εθελοντικά για να συναντηθεί με τους ηγέτες της OCU. Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του ίδιου του Φιλάρετου και σημαντικού μέρους της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου, τα γεγονότα ήταν διαφορετικά: ο ηγέτης τους μεταφέρθηκε σε κατάσταση σοκ, υπό την επήρεια φαρμάκων και χωρίς συνοδεία των «αρχιερέων» και «κλήρου» του. Στην κατοικία του Ντουμένκο και στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μιχαήλ, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου, ο Φιλάρετος παρουσιάστηκε σκόπιμα μπροστά στις κάμερες σαν να «συμφιλιώνεται» με τον Επιφάνιο και το περιβάλλον του.

Αυτό το επεισόδιο προκάλεσε μεγάλη αίσθηση όχι τυχαία. Και όχι μόνο επειδή το ίδιο το γεγονός της «συμφιλίωσης» (αν συνέβη) αντιβαίνει πλήρως σε όσα έλεγε ο Φιλάρετος για τον Ντουμένκο και τον Ζοριά, αλλά και επειδή στα τέλη Οκτωβρίου ο Φιλάρετος δημοσίευσε μια «Πνευματική Διαθήκη», στην οποία αποστασιοποιήθηκε άμεσα από την OCU και απαγόρευσε στους εκπροσώπους της OCU να τον κηδεύσουν.

Η εμφάνιση αυτού του εγγράφου και τα επακόλουθα γεγονότα έδωσαν έδαφος για την εμφάνιση διαφόρων εκδοχών και υποθέσεων.

Τι συνέβη;

Στις 19 Οκτωβρίου 2025, στον καθεδρικό ναό του Αγίου Βλαδίμηρου στο Κίεβο, ο Φιλάρετος υπογράφει την «Πνευματική Διαθήκη». Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου, αυτό έγινε με «καθαρό μυαλό» και παρουσία «αρχιερέων» και «κλήρου». Το έγγραφο έγινε δημόσια διαθέσιμο και υπενθύμισε για άλλη μια φορά τη στάση του Φιλάρετου απέναντι στην OCU. (Το κείμενο της διαθήκης επαναλαμβάνει γενικά τις δημόσιες δηλώσεις του Φιλάρετου μετά τη «συνεδρίαση ενοποίησης» του 2018: αυτοανακηρύχθηκε επικεφαλής της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου, αρνήθηκε τη σύνδεση με την OCU και απαγόρευσε στην OCU να τελέσει την κηδεία του.)

Ήδη στις 20 Οκτωβρίου 2025, ο εκπρόσωπος της OCU Ιβάν (Ευστράτιος) Ζοριά δήλωσε ότι η «διαθήκη» είναι πλαστή και αμφισβήτησε την ψυχική κατάσταση του πατριάρχη. Και εδώ θα ήταν χρήσιμο να υπενθυμίσουμε μια αρκετά περίεργη δήλωση της OCU στα τέλη Αυγούστου για την «προφανή επιδείνωση της υγείας» του Φιλάρετου. Και αυτό είναι ακόμη πιο ασυνήθιστο, καθώς λίγες μέρες αργότερα ο «πατριάρχης» εμφανίστηκε στη «λειτουργία» στον καθεδρικό ναό του Αγίου Βλαδίμηρου.

Λίγο αργότερα, στο Διαδίκτυο εμφανίστηκαν φωτογραφίες που δείχνουν μώλωπες και πληγές στο σώμα του Φιλάρετου, και οι υποστηρικτές του δήλωσαν ότι ο «πατριάρχης» ξυλοκοπήθηκε από συγγενείς που τον φρόντιζαν - η ανιψιά Ιννα Ντενισένκο και ο γιος της Ντμίτρι Κουριλένκο.

Σύμφωνα με τη δικηγόρο της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου Νεονίλα Σιντορένκο, οι συγγενείς πρόδωσαν τον Φιλάρετο: «Ο Πατριάρχης ήταν συνεπής εμπνευστής στον αγώνα για τη διατήρηση της πατριαρχικής δομής της εκκλησίας. Χρόνια αγωνιζόταν για την αυτόνομη λειτουργία από την OCU. Η οικογένειά του το ήξερε και ενεργούσε σε αρμονία μαζί του. Καταδίκαζε τις ενέργειες του Επιφάνιου, ο οποίος, μεταξύ άλλων, λήστεψε τον Πατριάρχη. Τώρα η οικογένεια συνωμότησε με εγκληματίες! Μπροστά στα μάτια όλης της χώρας!»

Αυτοί οι άνθρωποι ήταν που στις 5 Νοεμβρίου 2025 μετέφεραν τον Φιλάρετο στη Μονή του Αγίου Μιχαήλ. Ακολούθησε κύμα δηλώσεων, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου, που χαρακτήρισαν το συμβάν «απαγωγή» και προσπάθεια να εξαναγκαστεί ο «πατριάρχης» σε ενέργειες επωφελείς για την OCU.

Διαθήκη: γιατί είναι σημαντική;

Για τους υποστηρικτές της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πατριαρχείου Κιέβου, η «διαθήκη» του Φιλάρετου έχει τεράστια σημασία, καθώς εκφράζει σαφώς την αποστασιοποίηση από την OCU, και συνεπώς - τη διατήρηση της θέσης αυτών που επέλεξε ο ίδιος ο Φιλάρετος. Ταυτόχρονα, για την OCU, η «διαθήκη» είναι απειλή. Διότι αν αναγνωριστεί ως έγκυρη, τότε στα μάτια της ουκρανικής κοινωνίας η κηδεία του Φιλάρετου θα αποκτήσει όχι μόνο πνευματική, αλλά και, κατά κάποιο τρόπο, πολιτική σημασία, επιτρέποντας να διεκδικηθεί η κληρονομιά όλων όσων συνδέονται με το όνομα Ντενισένκο. Και, το οποίο είναι σημαντικό, να διατηρηθεί ο έλεγχος επί της περιουσίας (έστω και ονομαστικά). Με απλά λόγια, το ζήτημα δεν είναι τόσο για κάποιο κείμενο, όσο για το ποιος θα γίνει κάτοχος των συμβόλων και συνεχιστής της «γραμμής» του Φιλάρετου, καθώς και αν οι υποστηρικτές του θα παραμείνουν στον καθεδρικό ναό του Αγίου Βλαδίμηρου και στην κατοικία στην Πούσκινσκα (Τσικαλένκο, 36). Παράλληλα, όλοι καταλαβαίνουμε ότι ο Φιλάρετος, παρά όλα τα προβλήματα που έφερε στην Εκκλησία, παραμένει μια εμβληματική προσωπικότητα για το ουκρανικό κράτος. Επομένως, τόσο η νεκρώσιμη ακολουθία όσο και ο τόπος ταφής έχουν μεγάλη πολιτική (και όχι μόνο εκκλησιαστική) σημασία για την ουκρανική κοινωνία και το κράτος.

Δηλώσεις της OCU: «ψεύτικες» και αμφιβολίες για τη νομική της ικανότητα
Η αντίδραση της OCU ήταν διπλή: αφενός, οι εκπρόσωποί της διεκδίκησαν την «φροντίδα» του «επίτιμου πατριάρχη», ενώ αφετέρου, αξιωματούχοι της OCU αμφισβήτησαν δημόσια την αυθεντικότητα της «διαθήκης» και, το πιο σημαντικό, τη νομική ικανότητα του Φιλάρετου. Ο Ιβάν (Ευστράτιος) Ζόρια δήλωσε ευθέως ότι το έγγραφο ήταν παραποιημένο, καθώς δεν αντιστοιχούσε στο ύφος του «πατριάρχη» και υπογράφηκε από άτομο ανίκανο να λάβει συνειδητή απόφαση. Αυτή η φράση - «Ο Φιλάρετος είναι γέρος και τρελός» - δεν είναι καινούργια. Η Ζοριά έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι ο «πατριάρχης» είναι ανίκανος να λάβει συνειδητές αποφάσεις.

Σαφώς, αυτή είναι μια πολύ βολική ρητορική για την OCU, που της επιτρέπει να αποδώσει τη διαφωνία του Φιλάρετου με την πολιτική της OCU στην ηλικία του και στην «έλλειψη κοινής λογικής». Αλλά η βολική ρητορική δεν αποτελεί απόδειξη, πρέπει να παραδεχτείτε. Από την άλλη πλευρά, εκπρόσωποι της UOC-KP πιστεύουν ότι ο Ντενισένκο λαμβάνει σκόπιμα φάρμακα. Επιπλέον, για να υποστηρίξουν τη θέση τους, επικαλούνται τα λόγια του Ζόρια, ο οποίος το 2019 είχε ήδη μιλήσει για ιατρικές παρεμβάσεις που φέρονται να επηρέασαν την υγεία του «πατριάρχη». Ιδού τα λόγια του : «Πέρυσι, στην εορτή της Προστασίας της Θεοτόκου, ο πατριάρχης, μαζί με τον Μητροπολίτη Μακάριο, τέλεσε μια προσευχή στην πλατεία Σοφίας. Εκεί κήρυξε ένα κήρυγμα. Υπάρχει βιντεοσκόπηση. Είναι σαφές ότι ο πατριάρχης αισθάνεται καλά. Κυριολεκτικά πριν από λιγότερο από δύο εβδομάδες, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου εδώ στο Ukrinform. Αυτή είναι μια εντελώς διαφορετική κατάσταση. Φαίνεται σαν να έχει γεράσει δέκα χρόνια. Μιλούσε με δυσκολία και φαινόταν άρρωστος. Από όσο καταλαβαίνω, σχετιζόταν με τη σύσταση για λήψη ορισμένων φαρμάκων... Η κατάσταση ήταν περίεργη επειδή του συμβουλεύτηκαν να πάρει ορισμένα φάρμακα και ξαφνικά άρχισε να χάνει την ικανότητά του να εργάζεται: η ομιλία και η κίνησή του ήταν μειωμένες. Και όλα αυτά συνέβαιναν σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή. Αρχίσαμε να αναζητούμε την αιτία και το μόνο μας συμπέρασμα ήταν ότι ήταν η επίδραση του νέου φαρμάκου. Μόλις σταμάτησε να το παίρνει, επέστρεψε στο φυσιολογικό μέσα σε μια εβδομάδα».

Όταν ρωτήθηκε αν ο Ζοριά επέβλεπε προσωπικά τις ιατρικές διαδικασίες του «Πατριάρχη» Φιλάρετου, απάντησε: «Δεν είχα ποτέ καμία σχέση με τον ιατρικό τομέα. Ο Πατριάρχης έχει μια ανιψιά που είναι γιατρός». Αν αυτό συνέβη μία φορά, πιστεύει η UOC-KP , θα μπορούσε κάλλιστα να συμβεί ξανά.

Κατάσταση υγείας και «άσχημα» στοιχεία
Οι υποστηρικτές του Φιλάρετου, σε δημοσιεύσεις τους (κανάλια Telegram, δελτία τύπου από τις επισκοπές της UOC-KP), επισημαίνουν ότι η κατάσταση του «πατριάρχη» επιδεινώθηκε απότομα στα τέλη Αυγούστου και έπαψε να ηγείται δημόσια των λειτουργιών. Επιπλέον, η πρόσβαση σε αυτόν από τους «επισκόπους» και τους «κληρικούς» της UOC-KP περιορίστηκε, φέρεται κατόπιν αιτήματος των συγγενών του και του προσωπικού υποστήριξής του. Επιπλέον, έχουν εμφανιστεί στο διαδίκτυο φωτογραφίες με μώλωπες στο κεφάλι του, μώλωπες στα χέρια του και μια κόκκινη κηλίδα στην πλάτη του, οι οποίες είναι όλες αρκετά αντιαισθητικές. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, από ιατρική άποψη, η παρουσία τραυμάτων και μωλώπων σε έναν 97χρονο άνδρα θα μπορούσε να έχει πολλές εξηγήσεις, που κυμαίνονται από τη φυσική ευθραυστότητα του δέρματος και των αιμοφόρων αγγείων έως τις παρενέργειες από φάρμακα ή τραυματισμούς. Ωστόσο, σε αυτό το πλαίσιο, αυτά τα σημάδια έχουν γίνει πολύ ύποπτα και οι υποστηρικτές του Φιλάρετου τα ερμηνεύουν ως ένδειξη πιθανής χειραγώγησης του Ντενισένκο.

«Διαθήκη» και υπογραφή
Το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών του Φιλάρετου είναι ότι το έγγραφο υπογράφηκε «με καθαρό μυαλό» και παρουσία δεκάδων μαρτύρων—«επισκόπων» και «ιερέων» της UOC-KP (διαθέσιμη φωτογραφία). Ισχυρίζονται επίσης ότι υπήρξαν προσπάθειες διακοπής της διαδικασίας από άτομα του στενού τους περιβάλλοντος (συμπεριλαμβανομένου του Μιχαήλ, γιου της Ίνα Ντενισένκο). Αλλά αυτές οι προσπάθειες ματαιώθηκαν. Εάν επιβεβαιωθεί ότι η υπογραφή έγινε παρουσία μαρτύρων και χωρίς πίεση, αυτό θα αποδυναμώσει σημαντικά τα επιχειρήματα της OCU σχετικά με την ανικανότητα του Φιλάρετου.

Η εκδοχή της αναγκαστικής παράδοσης του Φιλάρετου στη Μονή Μιχαήλοφσκι
Ο βασικός λόγος για να αμφισβητηθεί ο εθελοντικός χαρακτήρας της επίσκεψης της 5ης Νοεμβρίου είναι η απουσία του «κληρικού» από την UOC-KP μαζί με τον «πατριάρχη». Σύμφωνα με εκπροσώπους των επισκοπών του Πατριαρχείου Κιέβου, οι οποίοι καταδίκασαν το περιστατικό, ο Φιλάρετος δεν συνοδευόταν από εκείνους που συνήθως τον περιέβαλλαν. Αντίθετα, συνοδευόταν μόνο από στενούς συγγενείς και άτομα που περιγράφονταν ως «εξωτερικοί» ή «εκπρόσωποι των ειδικών υπηρεσιών».

Αυτή η περίσταση φαίνεται ύποπτη, καθώς αν ο Φιλάρετος είχε πραγματικά αποφασίσει να κάνει ένα τέτοιο βήμα και ήταν πλήρως συνειδητός, θα τον συνόδευαν, τουλάχιστον, εκπρόσωποι του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Βλαδίμηρου ή κάποιος «ιεράρχης» της UOC-KP. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο οι υποστηρικτές του «πατριάρχη» αποκαλούν το περιστατικό εξαναγκασμό και το θεωρούν ως μια προσπάθεια να «οδηγήσουν» τον Φιλάρετο στη δημιουργία μιας εικόνας «συμφιλίωσης» και έτσι να απαλλάξουν τους εαυτούς τους από την ευθύνη για το μέλλον της UOC-KP.

Ταυτόχρονα, υπάρχουν ολοένα και συχνότερες δηλώσεις σχετικά με την πρόθεση «νομιμοποίησης» του ελέγχου της περιουσίας του Πατριαρχείου Κιέβου μετά τον θάνατο του Φιλάρετου. Ο ίδιος ο Ντενισένκο, παρεμπιπτόντως, το έχει δηλώσει επανειλημμένα. Για παράδειγμα, στην εκπομπή Hromadske TV στις 10 Φεβρουαρίου 2020, ο Φιλάρετος δήλωσε: «Περί τίνος πρόκειται η διαμάχη μεταξύ της OCU, με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Επιφάνιο, και της UOC-KP; Πρόκειται για περιουσία», είπε. «Ο Μητροπολίτης Επιφάνιος θέλει να καταλάβει την περιουσία του Πατριαρχείου Κιέβου. Έτσι, ουσιαστικά καταλήγει σε έναν αγώνα για περιουσία. Αν τους την έδινα, δεν θα χρειάζονταν τον πατριάρχη. Και αυτό σημαίνει ότι δεν τους ενδιαφέρουν τόσο τα πνευματικά όσο τα υλικά ζητήματα».

Ο Φιλάρετος τόνισε ότι δεν υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που να υποστηρίζουν ότι η περιουσία του «Πατριαρχείου Κιέβου» ανήκει στην OCU, αλλά μάλλον στην επιθυμία και τον φθόνο του ηγέτη της OCU Επιφάνιου Ντουμένκο. Είναι σαφές ότι για τους υποστηρικτές του UOC-KP, η ιδιοκτησία του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Βολοδίμυρου και της κατοικίας στην οδό Πούσκινσκαγια αντιπροσωπεύει όχι μόνο το δικαίωμα σε μια «αφήγηση» αλλά και την ικανότητα να συνεχίσουν να υπάρχουν. Για την OCU, είναι ένας πόρος που παρέχει νομιμότητα ενώπιον των μαζών και ενώπιον των κρατικών θεσμών. Η ομάδα του Ντουμένκο κατανοεί ότι ο Καθεδρικός Ναός του Αγίου Βολοδίμυρου δεν είναι ο ίδιος με τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μιχαήλ και ότι η κατοχή του σημαίνει απόκτηση «πρόσβασης» στην ιστορική μνήμη του UOC-KP. Ελπίζουν επίσης ότι αυτό θα φέρει εισροή ενοριτών και μια ορισμένη εξουσία στην κοινωνία και στις αρχές.

Πιθανά σενάρια για την εξέλιξη της σύγκρουσης
Είναι σαφές ότι η OCU θα συνεχίσει να κηρύσσει τον Φιλάρετο ανίκανο κατά τη στιγμή της υπογραφής του. Εν τω μεταξύ, οι υποστηρικτές του UOC-KP τον κηρύσσουν επίσης ανίκανο, αλλά την ημέρα της επίσκεψής του στον Ντουμένκο. Ποιος έχει δίκιο;

Είναι αρκετά σαφές ότι και οι δύο πλευρές είναι έτοιμες να διεξάγουν έναν πόλεμο πληροφοριών: θα υπάρξουν δημοσιεύσεις σε κανάλια Telegram, εκκλήσεις προς τους πιστούς και προσπάθειες κινητοποίησης διεθνών εκκλησιαστικών δομών.

Αλλά ποια πιθανά σενάρια μπορεί να προκύψουν; Η OCU πιθανότατα θα επιχειρήσει, πρώτα και κύρια, μια «ήπια επιδρομή» - για να επιτύχει τον στόχο της μέσω της δημόσιας έγκρισης και, εάν είναι επιτυχής, να παρουσιάσει την κατάσταση ως «την τελευταία διαθήκη του Φιλάρετου» ή τη «συμφιλίωσή» του με την OCU. Ένα βίαιο σενάριο είναι επίσης απολύτως πιθανό, με εκπροσώπους της OCU, με την υποστήριξη των τοπικών αρχών, να επιχειρούν να καταλάβουν τα κτίρια (ευτυχώς, έχουν εκτεταμένη εμπειρία σε τέτοιες ενέργειες). Ωστόσο, η UOC-KP δεν έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει. Για παράδειγμα, ο «Αρχιεπίσκοπος» Νικόδημος του Σούμι έχει ήδη εκφράσει ισχυρή υποστήριξη στον «πατριάρχη» και χαρακτήρισε τα γεγονότα της 5ης Νοεμβρίου ως «απόπειρα εκκαθάρισης» της UOC-KP.

Τόνισε ότι η «διαθήκη» υπογράφηκε παρουσία «επισκόπων» και ότι ο «πατριάρχης» ήταν σώας τας φρένας. Ο «Αρχιεπίσκοπος» Δανιήλ του Ζιτόμιρ έκανε την ίδια δήλωση, προσθέτοντας ότι αυτό που είδε στο Μιχαηλίβσκε ήταν «κυνισμός και απάτη». Εν τω μεταξύ, η Νεονίλα Σιντορένκο, δικηγόρος της UOC-KP, πιστεύει ότι ο «πατριάρχης» και η «εκκλησία» του αντιμετωπίζουν πραγματική απειλή εταιρικών επιδρομών και ζήτησε τη σύγκληση συμβουλίου για την προστασία των δικαιωμάτων της UOC-KP.

Γιατί όλα αυτά φαίνονται σαν μια προσπάθεια να «στηθεί το σκηνικό»;
Η OCU ελπίζει ότι οι ενέργειες που έγιναν τους τελευταίους μήνες θα βοηθήσουν στη δημιουργία των προϋποθέσεων για μια «ανώδυνη» μεταβίβαση περιουσίας στην UOC-KP. Οι διοργανωτές ελπίζουν ότι η δημόσια εικόνα της «συμφιλίωσης» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την διεκδίκηση του ηθικού δικαιώματος οργάνωσης της κηδείας και, επομένως, του δικαιώματος συμβολικής ολοκλήρωσης της «εποχής του Φιλάρετου». Είναι πολύ πιθανό, ωστόσο, ότι παράλληλες προσπάθειες για την εκ νέου καταχώριση της περιουσίας και την επιβεβαίωση της ιδιοκτησίας του καθεδρικού ναού και της κατοικίας βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και αρκετό καιρό. Εάν αυτές οι ενέργειες υποστηριχθούν από τις αρχές, τότε ακόμη και αν η UOC-KP αντισταθεί, θα μπορούσαν να καταλήξουν στην κατοχή της OCU.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν κάθε λόγοι να πιστεύουμε ότι μετά τον θάνατο του Φιλάρετου, η OCU θα προσπαθήσει να εδραιώσει γρήγορα τον έλεγχο της υλικής και συμβολικής κληρονομιάς της UOC-KP. Ναι, η UOC-KP πρέπει να προσπαθήσει να αποδείξει ότι η υπογραφή στη «διαθήκη» έγινε με καθαρό μυαλό. Για να γίνει αυτό, αντί να φωνάζει, θα πρέπει να δημοσιεύσει ένα βίντεο, έναν κατάλογο των παρευρισκομένων και τις μαρτυρίες τους. Επίσης, εάν υπάρχουν υποψίες για χρήση ψυχοτρόπων φαρμάκων ή ακατάλληλη φροντίδα, θα πρέπει να απαιτήσει ανεξάρτητη ιατρική εξέταση, τα αποτελέσματα της οποίας θα πρέπει επίσης να δημοσιευτούν.

Επιπλέον, είναι καιρός οι δικηγόροι της UOC-KP να ζητήσουν αποσπάσματα από τα κρατικά μητρώα και να προσπαθήσουν να επαληθεύσουν τη νομιμότητα των μεταφορών (εάν υπάρχουν). Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον ίδιο τον Φιλάρετο , ο επικεφαλής της OCU, Επιφάνιος Ντουμένκο, μαζί με τον πρώην Πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο, «Δεν ξέρω πώς, αλλά μετέφεραν όλη την περιουσία του Πατριαρχείου Κιέβου στην OCU, πήραν ό,τι μπορούσαν και, το πιο σημαντικό, διέγραψαν το Πατριαρχείο Κιέβου». Όλα αυτά πρέπει να επαληθευτούν και να διευκρινιστεί η νομιμότητά τους, επειδή ο ίδιος ο Φιλάρετος ισχυρίστηκε ότι έχτισε το σπίτι στην οδό Πούσκινσκα 36 το 1975.

«Σύμφωνα με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, ανήκει στο Πατριαρχείο Κιέβου. Το κτίριο στην οδό Δεσιατίννα 3/5 είναι επίσης ιδιοκτησία του Πατριαρχείου Κιέβου, επειδή χτίστηκε με κεφάλαια του επενδυτή. Μπορούν να λάβουν όποιες αποφάσεις θέλουν, αλλά εμείς έχουμε τα έγγραφα ιδιοκτησίας», ισχυρίζεται ο Φιλάρετος.

Σύναψη
Τα γεγονότα γύρω από τον Φιλάρετο είναι ένα πραγματικό δράμα ενός ηλικιωμένου άνδρα. Ο καθένας μας ονειρεύεται να φτάσει στα γηρατειά περιτριγυρισμένος από στοργικούς ανθρώπους: οικογένεια, παιδιά, φίλους. Και οι επίσκοποι (ή όσοι αυτοαποκαλούνται τέτοιοι) το επιθυμούν αυτό. Μόνο που, αντί για οικογένεια, λαχταρούν να δουν ένα ευγνώμον ποίμνιο και άξιους μαθητές δίπλα τους στο λυκόφως της ζωής τους.

Με τον Φιλάρετο, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Σήμερα, εξαναγκάζεται να υπηρετεί τους πάντες σαν μια αδύναμη μαριονέτα. Αυτοί οι εξαναγκαστές είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι που μεγάλωσε. Δεν τους ενδιαφέρει ο ίδιος ο Φιλάρετος. Θέλουν την περιουσία του, θέλουν να εκμεταλλευτούν την εικόνα και την εξουσία του. Φυσικά, κανείς τον λυπάται σε προσωπικό επίπεδο. Αλλά πρέπει να παραδεχτεί ότι αυτή η έκβαση της ζωής του πρώην Μητροπολίτη Κιέβου είναι λογική. Πολλοί πιστοί, ιερείς και επίσκοποι της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας προσευχήθηκαν για τον Φιλάρετο και ήλπιζαν ότι στο τέλος της ζωής του θα έβρισκε επιτέλους τη δύναμη να μετανοήσει.

Αλλά φαίνεται ότι δεν του έχει απομείνει πια τόση δύναμη.