Αναγνώριση των ΛΟΑΤ ή σχίσμα: τι θα επιλέξουν οι χριστιανοί;

Το θέμα της επέκτασης των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ ατόμων επιβάλλεται όλο και περισσότερο στην κοινωνία, τόσο τη Δυτική όσο και την Ουκρανική. Κατά συνέπεια, γίνονται ενεργές προσπάθειες να ενταχθεί αυτό στον Χριστιανισμό. Σε αυτό το άρθρο, προσπαθήσαμε να κάνουμε μια γενική επισκόπηση: πώς αντιμετωπίζονται οι σοδομίτες τώρα στον Καθολικισμό, τον Αγγλικανισμό και... στην Ορθοδοξία.

Το Φανάρι

Μέχρι πρόσφατα, θεωρούνταν ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία η συζήτηση για την αναγνώριση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ είναι καταρχήν αδύνατη, αφού η Αγία Γραφή και η Ιερά Παράδοση εκφράζουν μια εξαιρετικά σαφή θέση για το θέμα αυτό. Ο σοδομισμός ανέκαθεν αναγνωριζόταν ως αμαρτία και η αλλαγή των διδασκαλιών της Εκκλησίας ήταν εκτός συζήτησης και δεν μπορούσε να γίνει. Αλλά πρόσφατα, και για την ακρίβεια, μετά τη βάπτιση των παιδιών ενός ομοφυλόφιλου ζευγαριού από τον επικεφαλής της Αρχιεπισκοπής του Φαναρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ζήτημα της στάσης απέναντι στα ΛΟΑΤ άτομα άρχισε να συζητείται ενεργά στην Ορθοδοξία σε διάφορα επίπεδα.

Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος μπόρεσε κάλλιστα να τελέσει τη βάπτιση χωρίς την ευρεία δημοσιότητα στην οποία δόθηκε η εκδήλωση. Επιπλέον, ο Έλληνας δημοσιογράφος Νίκος Σταματάκης εξέφρασε πληροφορίες ότι ο επίσκοπος δεν είναι ο πρώτος που βαφτίζει παιδιά που σχετίζονται με την ομοφυλοφιλική κοινότητα και γενικά διατηρεί φιλικές σχέσεις με τα ΛΟΑΤ άτομα. Διαβάστε περισσότερα για τις συνθήκες του βαπτίσματος στο άρθρο: «Τι σημαίνει για την Ορθοδοξία βάπτισμα από την «οικογένεια» των σοδομιτών;»

Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ο θεολόγος του Φαναρίου Διάκονος Ιωάννης Χρυσαυγής δημοσίευσε ένα άρθρο: «A tempest over a baptism in Greece raises questions about what we’re trying to protec», στο οποίο ζήτησε ουσιαστικά την αναθεώρηση της διδασκαλίας της Εκκλησίας για τη σοδομία και την αναγνώριση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ. Το άρθρο δημοσιεύθηκε σε μια από τις πιο δημοφιλείς αμερικανικές πηγές ειδήσεων: την υπηρεσία θρησκευτικών ειδήσεων, μετά την οποία αναδημοσιεύτηκε αμέσως από ένα από τα φερέφωνα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, το πρακτορείο «Φως του Φαναρίου» (fosfanariou). Επιπλέον, ο τίτλος του άρθρου άλλαξε με τέτοιο τρόπο ώστε να δείχνει ότι το Φανάρι υποστηρίζει το κύριο μήνυμά του, δηλαδή: «Ο Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος ανταποκρίθηκε στο αίτημα Εκκλησία της Ελλάδος».

Και στις 21 και 22 Ιουλίου 2022, σε συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος υποστήριξε ουσιαστικά τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο, παρά την έντονη κριτική από όλα σχεδόν τα μέλη της Συνόδου.

Για λόγους δικαιοσύνης, πρέπει να πούμε ότι το θέμα της αναγνώρισης των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ προωθείται κυρίως στο πλαίσιο μιας από τις Τοπικές Εκκλησίες – της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης. Το γεγονός ότι η βάπτιση των παιδιών ενός ομοφυλόφιλου ζευγαριού από τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο έγινε στην Ελλάδα προσέλκυσε την Εκκλησία της Ελλάδος στη συζήτηση, αλλά οι ιεράρχες και οι θεολόγοι εκεί γενικά αντέδρασαν αρνητικά. Στο άρθρο «Η αντίδραση του Φαναρίου στη βάπτιση των σοδομιτικών παιδιών» αναφέρθηκε ότι υπήρχε ένα συγκεκριμένο λόμπι ομοφυλοφίλων στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, το οποίο αποφάσισε ότι τώρα ήταν η κατάλληλη στιγμή να προσπαθήσει να νομιμοποιήσει τα ΛΟΑΤ άτομα στην Ορθοδοξία. Έτσι, τόσο το βάπτισμα των παιδιών των Σοδομιτών όσο και το άρθρο του Ιωάννη Χρυσαγβή που απαιτεί αναθεώρηση της ηθικής διδασκαλίας της Εκκλησίας είναι ένα είδος εξόδου από ένα τέτοιο λόμπι, δηλαδή μια δημόσια διακήρυξη ιδεών και διαθέσεων που υπήρχαν προηγουμένως στο πλαίσιο του Φαναρίου σε λανθάνουσα, δηλαδή κρυφή μορφή.

Ωστόσο, για τους ίδιους τους Φαναριώτες, καθώς και για άλλους μυημένους, η ύπαρξη στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως της ιδέας της νομιμοποίησης των ΛΟΑΤ ατόμων δεν ήταν μυστικό. Από αυτή την άποψη, η συνομιλία του επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (μια δομή που, σύμφωνα με τον Τόμο, εξαρτάται από το Φανάρι), Σεργκέι (Επιφάνιος) Ντουμένκο, με τους φαρσέρ που τον κάλεσαν τον Δεκέμβριο του 2018 εκ μέρους του βουλευτή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντέιβιντ ΜακΆλιστερ είναι αρκετά αξιοσημείωτη. Κληθείς να απαλύνει τη στάση της εκκλησίας για την κοινότητα ΛΟΑΤ και να υποστηρίξει τους ομοφυλόφιλους της Ουκρανίας, ο Ντουμένκο απάντησε: «Αυτό είναι ένα δύσκολο ζήτημα που δεν πρέπει να το θέσουμε στην αρχή του ταξιδιού μας, επειδή η ουκρανική κοινωνία ξέρετε πώς αντιλαμβάνεται αυτό το ζήτημα. Τώρα πρέπει να εργαστούμε πάνω σε αυτό, ώστε η ουκρανική κοινωνία να το αντιληφθεί. Ο δρόμος είναι μακρύς. Φυσικά, θα αναζητήσουμε απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα». Με άλλα λόγια, ο Σεργκέι Ντουμένκο ήταν ήδη, όπως λένε, στο θέμα.

Ντουμένκο για την ομοφυλοφιλία: «Τώρα πρέπει να εργαστούμε πάνω σε αυτό, ώστε να το αντιληφθεί η ουκρανική κοινωνία. Ο δρόμος είναι μακρύς. Φυσικά, θα αναζητήσουμε απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα».

Ντουμένκο για την ομοφυλοφιλία: «Τώρα πρέπει να εργαστούμε πάνω σε αυτό, ώστε να το αντιληφθεί η ουκρανική κοινωνία. Ο δρόμος είναι μακρύς. Φυσικά, θα αναζητήσουμε απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα».

Αγγλικανική κοινότητα

Ενώ στην Ορθοδοξία (όπου ο σοδομισμός αντιμετωπίζεται ως αμαρτία) γίνονται προσπάθειες νομιμοποίησης αυτού ακριβώς του σοδομισμού, στην Εκκλησία της Αγγλίας συμβαίνει το αντίθετο. Εκεί, οι υποστηρικτές της παραδοσιακής ηθικής κάνουν μια προσπάθεια να επιστρέψουν τη βιβλική κατανόηση στο πλαίσιο της αναγνώρισης των ΛΟΑΤ, η οποία κυριαρχεί εδώ και καιρό στον Αγγλικανισμό.

Η Αγγλικανική Κοινότητα είναι μια συνομοσπονδία Αγγλικανικών εκκλησιών που βρίσκονται σε διάφορες χώρες και με ευρεία ανεξαρτησία. Ο συμβολικός επικεφαλής της Κοινότητας είναι ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι, ο οποίος σήμερα είναι ο Justin Welby. Η Εκκλησία της Αγγλίας ενώνει περίπου 85 εκατομμύρια πιστούς και είναι το τρίτο χριστιανικό δόγμα μετά τον Καθολικισμό και την Ορθοδοξία.

Οι Αγγλικανοί αναγνωρίζουν πλήρως τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ και καθαγιάζουν ανοιχτά τους ομοφυλόφιλους, τις λεσβίες, τους τρανσέξουαλ κ.ά. Το ψήφισμα της Επισκοπικής Εκκλησίας των ΗΠΑ της 23ης Ιουνίου 2005 αναφέρει: «Τα μέλη της Επισκοπικής Εκκλησίας έχουν αναγνωρίσει την αγιότητα στις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου και έχουν έρθει να υποστηρίξουν την ευλογία τέτοιων ενώσεων και τη χειροτονία ή χειροτονία ανθρώπων σε αυτές τις ενώσεις. <... > Η αγιότητά τους έρχεται σε πλήρη αντίθεση με πολλά από τα αμαρτωλά πρότυπα σεξουαλικότητας στον κόσμο...» Αναρωτιέμαι τι είναι λοιπόν αυτά τα «αμαρτωλά πρότυπα σεξουαλικότητας»;

Από τις 26 Ιουλίου έως τις 8 Αυγούστου 2022, για πρώτη φορά από το 2008, πραγματοποιείται η λεγόμενη Διάσκεψη Lambert, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 650 επίσκοποι από όλο τον κόσμο. Τα προσχέδια τελικών εγγράφων, τα οποία παρουσιάστηκαν την παραμονή της διάσκεψης, περιέχουν αρνητική στάση απέναντι στον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Έτσι, το έγγραφο με τίτλο «Lambert Calling» περιείχε την ακόλουθη διατύπωση: «Σύμφωνα με τη γνώμη της αγγλικανικής κοινότητας στο σύνολό της, οι ενώσεις ομοφυλοφίλων δεν επιτρέπονται», δεν συνιστάται να «νομιμοποιηθούν ή να ευλογηθούν». Φυσικά, αυτό προκάλεσε οργή μεταξύ των φιλελεύθερων συμμετεχόντων στο συνέδριο.

Ως αποτέλεσμα, το έγγραφο αναθεωρήθηκε και παρουσιάστηκε στους συμμετέχοντες στη Διάσκεψη Lambert με την ακόλουθη διατύπωση: «Πολλές επαρχίες (τοπικές Αγγλικανικές εκκλησίες, – Ed.) συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι ο γάμος μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου είναι απαράδεκτος. Άλλες επαρχίες ευλόγησαν και καλωσόρισαν ενώσεις/γάμους ομοφυλοφίλων μετά από προσεκτικό θεολογικό προβληματισμό και διαδικασία αποδοχής. Ως επίσκοποι, παραμένουμε προσηλωμένοι στο να ακούμε και να περπατάμε μαζί όσο το δυνατόν περισσότερο, παρά τις βαθιές μας διαφορές σε αυτά τα ζητήματα».

Τα πάθη φούντωσαν σοβαρά. Για παράδειγμα, ο ΛΟΑΤ υποστηρικτής επίσκοπος Τζον Χάρβεϊ Τέιλορ του Λος Άντζελες εξέφρασε την άποψη του λέγοντας ότι «Διχάζει, βλάπτει, κατηγορεί και αρνείται», μια άλλη εκπρόσωπος του αγγλικανικού λόμπι των ομοφυλοφίλων, η Τζέιν Οζάν, απαίτησε συγγνώμη και εξηγήσεις «γιατί συνέβη αυτό και πώς συνέβη». Αντίθετα, οι Αφρικανοί επίσκοποι, υποστηρικτές της παραδοσιακής ηθικής, ανακοίνωσαν ότι θα αρνηθούν την επικοινωνία με επισκόπους που είναι ανοιχτοί σοδομίτες, καθώς και με εκείνους που υποστηρίζουν τον γάμο μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου.

Από αυτό μπορούμε να συμπεράνουμε ότι στην Εκκλησία της Αγγλίας, παρά τον φιλελευθερισμό της και τις αρκετά συχνές περιπτώσεις χειροτονίας σοδομιτών σε επισκόπους, εξακολουθεί να υπάρχει ένας ορισμένος αριθμός υποστηρικτών της παραδοσιακής ηθικής και της βιβλικής στάσης απέναντι στον σοδομισμό. Υπάρχει μια αντιπαράθεση μεταξύ τους, η οποία, ωστόσο, δεν οδηγεί ακόμη σε διάσπαση της ίδιας της Αγγλικανικής Κοινότητας.

Βατικανό

Πολλά έχουν ήδη γραφτεί για τη συμπάθεια του Πάπα Φραγκίσκου για τους ομοφυλόφιλους και τις λεσβίες. Πολλά έχουν επίσης γραφτεί για το πιο προοδευτικό τμήμα της Καθολικής Εκκλησίας από αυτή την άποψη, την Εκκλησία της Γερμανίας, όπου, στο πλαίσιο του λεγόμενου «Συνοδικού Τρόπου», προτείνεται να αναγνωριστούν οι γάμοι μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, να επιτραπεί η άμβλωση, να καταργηθεί η αγαμία και να εισαχθεί η γυναικεία «ιεροσύνη». Για περισσότερα σχετικά με αυτό στο άρθρο: «Οι Καθολικοί θα διατηρήσουν την εκκλησία τους; Μαθήματα για τους Ορθοδόξους». Πρότεινε ότι οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν σε επίπεδο Βατικανού από Γερμανούς καθολικούς απειλούσαν να διχάσουν τον καθολικισμό. Τώρα αυτή η απειλή έχει αναγνωριστεί από τον Πάπα Φραγκίσκο. Στις 21 Ιουλίου 2022, απευθύνθηκε στην ηγεσία της Καθολικής Εκκλησίας με ένα μήνυμα στο οποίο προειδοποίησε κατά μιας μονομερούς αλλαγής στην ηθική διδασκαλία και την κανονική τάξη και αναγνώρισε ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στη διαίρεση της Καθολικής Εκκλησίας. Ο πάπας είπε ότι οι αλλαγές που προωθήθηκαν από τον Γερμανό καρδινάλιο Ράινχαρντ Μαρξ και άλλους φιλελεύθερους ιεράρχες θα επηρεάσουν αρνητικά τους Καθολικούς.

«Προκειμένου να προστατευθεί η ελευθερία του Λαού του Θεού και να πραγματοποιηθεί επισκοπική διακονία, φαίνεται απαραίτητο να διευκρινιστεί ότι ο «Συνοδικός Δρόμος» στη Γερμανία δεν έχει τη δύναμη να αναγκάσει επισκόπους και πιστούς να υιοθετήσουν νέους τρόπους διακονίας και νέες προσεγγίσεις στη διδασκαλία και την ηθική», δήλωσε ο επικεφαλής του RCC.

Ο πάπας πιστεύει ότι οι «ορθόδοξοι» καθολικοί και οι ομοφυλόφιλοι έχουν περισσότερα που τους ενώνουν παρά τους χωρίζουν.

Ταυτόχρονα, ο ποντίφικας δεν σταμάτησε να εκφράζει τη συμπάθειά του στους σοδομίτες. Για παράδειγμα, στις 20 Ιουλίου 2022, έγραψε στην ΛΟΑΤ καθολική οργάνωση Outreach, στην οποία σημείωσε ότι οι «ορθόδοξοι» καθολικοί και οι ομοφυλόφιλοι έχουν περισσότερα που τους ενώνουν παρά τους χωρίζουν. Στην επιστολή, ο Πάπας Φραγκίσκος κάλεσε τους ΛΟΑΤ Καθολικούς να εργαστούν «προς μια κουλτούρα συναναστροφής που μειώνει τις αποστάσεις και μας εμπλουτίζει με διαφορές, όπως και ο Ιησούς, ο οποίος είναι πιο κοντά σε όλους».

Ήρθε η ώρα να θέσουμε το ερώτημα: Σε ποια πλευρά βρίσκεται ο Πάπας Φραγκίσκος; Από τη μία πλευρά, προειδοποιεί ότι οι προσπάθειες αλλαγής της διδασκαλίας της εκκλησίας και αναγνώρισης του σοδομισμού ως αποδεκτού απειλούν να διχάσουν τον καθολικισμό και από την άλλη πλευρά, με τα «φλερτ» του με τους ΛΟΑΤ, κάνει τα πάντα για να αλλάξει τη διδασκαλία της εκκλησίας.

Αν κοιτάξουμε την κατάσταση με τους ΛΟΑΤ γενικά, μπορούμε να πούμε ότι στην Ορθοδοξία μέχρι στιγμής έχει ριχτεί μόνο η πρώτη λυδία λίθος, στον Καθολικισμό - η κατάσταση βρίσκεται στα πρόθυρα της αλλαγής της ηθικής διδασκαλίας και στον Αγγλικανισμό το σημείο καμπής έχει ήδη γίνει, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ (καθώς και άλλες φιλελεύθερες καινοτομίες) έχουν λάβει ευρεία αναγνώριση, αλλά το συντηρητικό μέρος της ονομασίας δεν εγκαταλείπει την προσπάθεια να επιστρέψει στη βιβλική κατανόηση του ζητήματος. Δεν μιλάμε για προτεσταντικές ονομασίες, αφού όλα είναι από καιρό ξεκάθαρα εκεί: όλα αναγνωρίζονται, όλα είναι αποδεκτά και δεν υπάρχει σημαντική συζήτηση.

Κοσμική νομοθεσία

Οι διαδικασίες και οι συζητήσεις σχετικά με το ζήτημα του σοδομισμού που λαμβάνουν χώρα εντός των χριστιανικών δογμάτων υπάρχουν στο πλαίσιο του γεγονότος ότι η κοσμική νομοθεσία σε χώρες όπου εκπροσωπούνται κυρίως αυτά τα δόγματα αλλάζει όλο και περισσότερο υπέρ των ΛΟΑΤ ατόμων.

Δεν θα προβούμε σε ανάλυση της νομοθεσίας στον τομέα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ ανά χώρα. Ας πούμε ότι γενικά στις χώρες της ΕΕ είναι πολύ ευνοϊκό για τους εκπροσώπους της ομοφυλοφιλικής κοινότητας. Σε πολλά κράτη, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων διασφαλίζονται ακόμη καλύτερα από εκείνα του παραδοσιακού προσανατολισμού. Η Ουκρανία, ως χώρα που έχει λάβει το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας, θα αναγκαστεί να ακολουθήσει αυτές τις τάσεις.

Πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν εξαιρέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Για παράδειγμα, η Πολωνία έχει επιτύχει να αντισταθεί στις πανευρωπαϊκές τάσεις στον τομέα των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ. Το άρθρο 18 του Συντάγματος της Πολωνίας ορίζει: «Ο γάμος ως ένωση άνδρα και γυναίκας τελεί υπό την προστασία και την κηδεμονία της Δημοκρατίας της Πολωνίας». Τα ομόφυλα ζευγάρια δεν επιτρέπεται να υιοθετούν παιδιά. Η Πολωνία όχι μόνο δεν αναγνωρίζει τον γάμο ομοφυλοφίλων, αλλά ακόμη και τις πολιτικές ενώσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, αν και το θέμα αυτό συζητείται. Ως επί το πλείστον, η πολωνική κοινωνία είναι αρνητική προς την αναγνώριση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ. Περισσότεροι από εκατό δήμοι, οι οποίοι καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο της επικράτειας της Πολωνίας, έχουν δηλώσει ανεπίσημα «ζώνες χωρίς ΛΟΑΤ» και έχουν εγκαταστήσει ακόμη και κατάλληλες οδικές πινακίδες. Ωστόσο, η Ουκρανία, προφανώς, δεν πρόκειται να πάρει παράδειγμα από την Πολωνία εν προκειμένω. Αυτό προκύπτει από το πόσο εύκολα η Verkhovna Rada επικύρωσε τη διαβόητη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης την παραμονή της απόκτησης του καθεστώτος υποψήφιας χώρας για την ΕΕ.

Απαντώντας σε μια αίτηση για τη νομιμοποίηση του γάμου ομοφυλοφίλων στην Ουκρανία, ο Πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy δήλωσε στις 2 Αυγούστου 2022 ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο γάμος είναι μια οικογενειακή ένωση μιας γυναίκας και ενός άνδρα και σύμφωνα με τον στρατιωτικό νόμο, το Σύνταγμα δεν μπορεί να αλλάξει. Αυτό σημαίνει ότι μετά τον πόλεμο το θέμα θα τεθεί στην ημερήσια διάταξη; Είναι δύσκολο να πούμε ακόμα. Αλλά όσον αφορά τις σχέσεις συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, ο Πρόεδρος έδωσε το πράσινο φως: «Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση έχει αναπτύξει λύσεις σχετικά με τη νομιμοποίηση των καταχωρημένων αστικών συμβιώσεων στην Ουκρανία ως μέρος του έργου για την επιβεβαίωση και τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών». Ο Ζελένσκι έδωσε επίσης εντολή στον πρωθυπουργό της Ουκρανίας Ντενίς Σμιγκάλ να εξετάσει το ζήτημα που εγείρεται στην αναφορά και να ενημερώσει για τα αποτελέσματα. Ας υποθέσουμε ότι η επίλυση αυτού του ζητήματος θα εξαρτηθεί, όπως και με την επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, από την επιμονή των Ευρωπαίων και Αμερικανών εταίρων μας.

Ευρήματα

Πρώτον, το θέμα της αναγνώρισης του σοδομισμού απειλεί πραγματικά να διχάσει τον Καθολικισμό τώρα, και την Ορθοδοξία – στο μακρινό (και ίσως βραχυπρόθεσμο) μέλλον. Οι Αγγλικανοί έχουν στην πραγματικότητα εισαγάγει την ιδεολογία των ΛΟΑΤ και το συντηρητικό μέρος αυτής της ονομασίας δεν έχει αρκετή δύναμη και επιρροή για να αντιστρέψει τη διαδικασία.

Δεύτερον, ο καθολικισμός βρίσκεται σε πολύ πιο απειλητική κατάσταση από την Ορθοδοξία. Εκεί, το λόμπι των ομοφυλοφίλων είναι πολύ πιο πολυάριθμο και ισχυρό και είναι πολύ καλύτερα οργανωμένο. Στο RCC, όπου οι διαφωνίες σε σημαντικά ζητήματα δόγματος ή ηθικής παραδοσιακά δεν επιτρέπονται, η αγγλικανική έκδοση δεν θα περάσει, όπου σε ορισμένες κοινότητες ο σοδομισμός αναγνωρίζεται ως αμαρτία και σε άλλες - ο κανόνας. Υπάρχει ίσως ναι ή όχι για όλους. Και δεδομένου ότι τα κόμματα στέκονται σε ασυμβίβαστες θέσεις σε αυτό το θέμα, τότε ο διχασμός φαίνεται πολύ πιθανός. Φαίνεται ότι ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα μπορούσε να παραιτηθεί για λόγους υγείας, καθοδηγήθηκε όχι μόνο από την κατάσταση του σώματός του, αλλά και από την απροθυμία να συμβεί η διάσπαση και όλα όσα συνδέονται με αυτήν υπό το ποντιφικάτο του.

Τρίτον, οι κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες δεν θα προβούν σε αλλαγές στην ηθική διδασκαλία. Το περισσότερο που είναι δυνατό προς αυτή την κατεύθυνση είναι η διακήρυξη από μεμονωμένους θεολόγους (και, ενδεχομένως, ιεράρχες) της «ομοφιλικής» τους θέσης, μια ενδεικτική «ευλογία» των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά τίποτα περισσότερο. Εάν αυτές οι διαδικασίες εξεταστούν στο πλαίσιο των οικουμενικών τάσεων μεταξύ των συμβατικά φιλελεύθερων τμημάτων της Ορθοδοξίας και του Καθολικισμού, μπορεί να υποτεθεί ότι οι ΛΟΑΤ υποστηρικτές και από τις δύο θρησκείες θα βρουν έναν τρόπο να ενωθούν με τη μία ή την άλλη μορφή.

Τέταρτον, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, ως δομή εξαρτώμενη από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, θα λάβει τη θέση που θα της υποδείξει η «Μητέρα Εκκλησία».

Πέμπτον, ενώ η νομοθεσία της Ουκρανίας δεν έχει ακόμη τροποποιηθεί για να κατοχυρώσει τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ, δεν είναι πολύ αργά για να αναλάβουμε την πρωτοβουλία να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των πιστών και γενικά όλων των ανθρώπων που ακολουθούν τις παραδοσιακές απόψεις για τον γάμο και την οικογένεια. Αυτό φαίνεται να είναι πολύ σημαντικό, επειδή η τάση αλλαγής της νομοθεσίας στην Ευρώπη είναι τέτοια που από την εξίσωση των δικαιωμάτων μετακινούνται σε διώξεις ανθρώπων για αυτό που αποκαλούν σοδομική αμαρτία και έτσι «προσβάλλουν τα συναισθήματα» των σοδομιτών. Μια πρόσφατη υπόθεση στην Ελβετία, όπου στις 29 Ιουλίου 2022, ένα δικαστήριο καταδίκασε σε πρόστιμο έναν ηλικιωμένο άνδρα επειδή παρέθεσε τη Βίβλο και κατήγγειλε τον σοδομισμό ως πράξη που δεν είναι ευχάριστη στον Θεό, καταδεικνύει σαφώς τον κίνδυνο για τους Χριστιανούς από το νόμο.

Αν δεν συμβεί κάποιο θαύμα, ο γάμος ομοφυλοφίλων ή η ομοφυλοφιλική σχέση θα νομιμοποιηθούν στην Ουκρανία με τη μία ή την άλλη μορφή. Αλλά η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι αρκετά ικανή να υπερασπιστεί το δικαίωμα να εκφράζει και να κηρύττει ελεύθερα τη βιβλική κατανόηση των ζητημάτων γάμου και οικογένειας, να προστατεύει τα παιδιά της από την προπαγάνδα του σοδομισμού (κυρίως σε σχολεία και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα), καθώς και το δικαίωμα να αρνείται να προσλάβει, να παρέχει υπηρεσίες ή να εκτελεί άλλες αστικές ενέργειες με άτομα μη παραδοσιακού προσανατολισμού. Όλα αυτά περιλαμβάνονται στην έννοια του «δικαιώματος στην ελευθερία συνείδησης» και πρέπει να διασφαλίζονται από το κράτος.