ბულგარეთის პატრიარქის არჩევა: პოლიტიკა, საიდუმლო მანევრები, ინტრიგები და ღვთის ნება
ბულგარეთის ეკლესიაში მალე ახალი პატრიარქის არჩევნები გაიმართება. ამ დროისთვის ძალიან რთულია იმის თქმა, ვინ დაიკავებს ამ პოსტს. მაგრამ უკვე ცნობილია, ვინ დაუპირისპირდება საპატრიარქოს.
კითხვა, თუ ვინ გახდება ბულგარეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის (ბმე) შემდეგი პატრიარქი, ღია რჩება და ფართო ინტერესს იწვევს მორწმუნეებსა და საზოგადოებაში. მასებისთვის, ხალხისთვის და პრესისთვის ეს საიდუმლოდ რჩება. თუმცა, პლოვდივის მიტროპოლიტი ნიკოლოზი დარწმუნებულია, რომ მან იცის ამ კითხვაზე პასუხი, ან სულაც ასე ფიქრობს.
მიტროპოლიტი ნაუმის მხარდაჭერა
პლოვდივის მიტროპოლიტის გარემოცვაში რამდენიმე ადამიანმა მაშინვე განაცხადა, რომ პატრიარქის პოსტისთვის საუკეთესო ფიგურა რუსენსკის მიტროპოლიტი ნაუმია. ამბობენ, რომ პატრიარქი მოსიყვარულე მამა უნდა იყოს და ეკლესიასა და მრევლს უფრთხილდეს და ამ როლს ყველაზე მეტად მიტროპოლიტი ნაუმი შეეფერება.
სინამდვილეში, მიტროპოლიტი ნაუმი პროფანარიოტების ბანაკს წარმოადგენს. და ის საჭიროა ზუსტად იმისთვის, რომ განხორციელდეს პოლიტიკური პარტია „მოქალაქეები ბულგარეთის ევროპული განვითარებისთვის“ (მბეგ) ბოიკო ბორისოვის დამფუძნებლისა და თავმჯდომარის პოლიტიკური გეგმები.
ბორისოვი მიზნად ისახავს დასავლეთთან თანამშრომლობას, ბულგარეთის ევროატლანტიკურ ალიანსში შესვლას და თუ არა რუსეთთან გაწყვეტას, მაშინ მისი გავლენისგან თავის დაღწევას.
2024 წლის 4 ივნისს ეს პოლიტიკოსი შეხვდა მიტროპოლიტ ნაუმს, რაც, ბულგარელი ანალიტიკოსების აზრით, აგზავნის სიგნალს იმის შესახებ, თუ როგორი ადამიანი უნდა ნახოს ბორისოვს ბულგარეთის ეკლესიის სათავეში.
შეხვედრას ასევე ესწრებოდა ბულგარეთის ყოფილი ვიცე-პრემიერი და საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი მარია გაბრიელი, ბორისოვის კოლეგა და პირდაპირი თანაშემწე.
მიტროპოლიტ ნიკოლოზის პოლიტიკური კავშირები და ამბიციები
ბორისოვის ახლო მეგობარია იგივე პლოვდივის მიტროპოლიტი ნიკოლაი, რომელსაც ბულგარული მედია ადანაშაულებს პოლიტიკაში ძალიან მკვეთრ ჩარევაში. მაგრამ გარდა ამისა, მიტროპოლიტი ნიკოლაი არის ცნობილი ინტრიგანი და „ეკლესიური პოლიტიკოსი“, რომელიც ითვლება ბულგარეთის ეკლესიის „ნაცრისფერ წარჩინებულად“.
სწორედ მან წამოიწყო ფანარში უკრაინელ სქიზმატიკოსებთან ერთობლივი სამსახური და სწორედ ის ცდილობს გავლენა მოახდინოს ბმე სინოდის წევრებზე, რათა აიძულონ აირჩიონ „სწორი“ კანდიდატი.
მოვიყვანოთ მაგალითი.
პლოვდივის მიტროპოლიტ ნიკოლოზის წინადადებით, ბმე-ის წმიდა სინოდის მაისის სხდომაზე, არქიმანდრიტი დიონისე დაინიშნა დასავლეთ ევროპის მიტროპოლიტ ანტონის თანაშემწედ, რათა მოეწყო გარდაცვლილი პატრიარქი ნეოფიტეს მემკვიდრის არჩევა.
სინოდში ყველამ არ დაუჭირა მხარი ამ გადაწყვეტილებას. იგივე მიტროპოლიტებმა, რომლებიც ადრე ეწინააღმდეგებოდნენ სლივენის ახალი მმართველის არსენიის არჩევას, ხმა მისცეს დიონისეს დანიშვნას, მაგრამ ისევ უმცირესობაში აღმოჩნდნენ.
კითხვა: რატომ იყვნენ ისინი დიონისეს წინააღმდეგ?
სკანდალები დიონისეს გარშემო
ფაქტია, რომ არქიმანდრიტი დიონისე წმინდა ალექსანდრე ნეველის საკათედრო ტაძრის მოზღვრის თანამდებობიდან არაერთი სკანდალის შემდეგ გადააყენეს. და ის უბრალოდ თანამდებობიდან არ გაათავისუფლეს - მას აეკრძალა რელიგიური რიტუალების შესრულება და სპეციალურმა კომისიამ უნდა გამოიძიოს მრავალი დარღვევა. თუმცა, კომისიის მუშაობის შედეგები არასოდეს გახმაურებულა და დიონისე საჯაროდ დასცინოდა სინოდის გადაწყვეტილებას, რომელმაც იგი სინანულით გაგზავნა რილას მონასტერში, სადაც ის არ წასულა. ბულგარეთში ამბობენ, რომ დიონისე არასოდეს ყოფილა ნამდვილი ბერი და არ ჰქონია სამონასტრო მსახურება.
2007-2008 წლებში დიონისე იყო ვასილ ბოჟკოვის აქტიური ლობისტი, რომელიც მხარს უჭერდა მის ინტერესებს პარლამენტში. ბოჟკოვი არის ოლიგარქი, ბულგარეთის ერთ-ერთი უმდიდრესი ადამიანი, ბრალდებული არაერთ დანაშაულში, მათ შორის მკვლელობაში და დუბაიში გაქცევაში.
დიონისეს სახელს ასევე უკავშირდება ეგრეთ წოდებული „არხონის თაღლითობა“, როდესაც ეკლესიის სასულიერო პირები უზარმაზარ თანხად ყიდდნენ ფიქტიურ ტიტულებს. ამაში იყო ჩართული დიონისე, რომელიც ურჩევდა ეპისკოპოს ტიხონს, როგორ და ვისგან აეღო ფული ასეთი „ტიტულებისთვის“, რაც სიმონიის ნათელი მაგალითია.
2020 წელს დიონისე იყო საპროტესტო აქციების ერთ-ერთი აქტიური მონაწილე, რომელიც ხშირად ჩნდებოდა ყოფილი ბულგარეთის პრემიერ-მინისტრის მოვალეობის შემსრულებლის რენეტა ინჯოვას კომპანიაში. თუმცა, ის მალე იმედგაცრუებული გახდა ინჯოვასგან და გადავიდა ბოიკო ბორისოვის მხარეზე, მოხვდა პლოვდივის მიტროპოლიტ ნიკოლოზის გუნდში.
მანიპულირება და განხეთქილება სინოდში
ბულგარეთში ამბობენ, რომ პლოვდივის მიტროპოლიტ ნიკოლოზს ძალიან სურდა დიონისეს თანაშემწედ დანიშვნა ახალი პატრიარქის არჩევნების ორგანიზებაში (რაც არსებითად მოახერხა) და აპირებდა სკანდალური არქიმანდრიტის დაწინაურებას წმინდა სინოდის მთავარი მდივნის თანამდებობაზე, მაგრამ წარსული სკანდალები, რომლებშიც დიონისე იყო ჩართული და კავშირები პოლიტიკურ და საქმიან ინტერესებთან, არა მხოლოდ მორწმუნეთა აღშფოთებას იწვევს, არამედ ზოგიერთ მათგანში ეჭვქვეშ აყენებს პატრიარქის მოახლოებული არჩევნების ობიექტურობასა და გამჭვირვალობას.
უფრო მეტიც, ბმე-ის სინოდში ისეთი ვითარებაა, რომ ყველაფერი ფაქტიურად ორიოდე ხმით გადაწყდება. ახლა იქ ორი პარტიაა, რომელთაგან ერთი არის ლიბერალების (ფანარიოტების), მეორე ზოგიერთი კონსერვატორის (მათ პრორუსულს ეძახიან).
ფანარიოტთაგან ყველაზე სავარაუდო კანდიდატი, როგორც ზემოთ დავწერეთ, რუსენსკის მიტროპოლიტი ნაუმია, ხოლო კონსერვატიული პარტიიდან - ვარნის მიტროპოლიტი იოანე. მაგრამ მიტროპოლიტმა გაბრიელ ლოვჩანსკიმ მეორედ წამოაყენა თავისი კანდიდატურა და ასევე გაურკვეველია, როგორ მოიქცევა პლოვდივსკის მიტროპოლიტი ნიკოლაი (მან ოფიციალურად არ თქვა უარი არჩევნებში მონაწილეობაზე).
გასათვალისწინებელია ისიც, რომ იმისთვის, რომ ერთ-ერთი მათგანი პატრიარქი გახდეს, 14-დან 10 ხმა უნდა მიიღოს. ახლა ძალთა ბალანსი 8-დან 6-მდეა ლიბერალების სასარგებლოდ. ამ ვითარებაში კომპრომისული ფიგურა შეიძლება გახდეს პატრიარქი. მაგალითად, ზოგიერთი ძველი მიტროპოლიტი, რომელიც არ აჩენს თავს რაიმე გამორჩეულ თვისებას, გარდამავალ პერიოდში მყოფი ადამიანია, მაგრამ საკმაოდ მორჩილი მათ ხელში, ვისაც ძალაუფლება ექნება. მართალია, ჯერ კიდევ შეუძლებელია იმის პროგნოზირება, თუ რამდენად მორჩილი იქნება ეს ადამიანი - ისტორიამ იცის მაგალითები, როდესაც „კომპრომისულები“, ძალაუფლების მიღებით, სრულიად უკომპრომისო გახდნენ.
ყოველ შემთხვევაში, ძალიან რთულია რაიმეს დაზუსტებით თქმა. ლიბერალებსაც და კონსერვატორებსაც აქვთ შანსი. გარდა ამისა, მორწმუნე ხალხის უმრავლესობა მეორე პარტიას უჭერს მხარს. ამიტომ პატრიარქის არჩევასთან დაკავშირებით ეპისკოპოსებზე ზეწოლა ეჭვგარეშეა. ვინ დაემორჩილება ამ ზეწოლას, ამას დრო გვიჩვენებს. ხალხს მხოლოდ ლოცვა რჩება.
