ამსტერდამმა განგაშის ზარი შემოჰკრა: რას აპირებს უკრაინის ხელისუფლება?
უფლებადამცველმა რ. ამსტერდამმა წერილი მისწერა ვ. ზელენსკის, რომელშიც მან გამოავლინა უმე-ის განადგურების ახალი სქემა და გააფრთხილა პასუხისმგებლობაზე. ჩვენ განვმარტავთ სქემის არსს მარტივი ენით.
წერილის ტონი ეჭვს არ ტოვებს - უკრაინაში არსებობს უმე-ის საბოლოო განადგურების გეგმა. წერილში მოყვანილი ფაქტით და ვ. ზელენსკის ადმინისტრაციის შიდა დოკუმენტების გამოქვეყნებით, ადვოკატი რობერტ ამსტერდამი იმედოვნებს, რომ შეუშლის ხელს ამ გეგმის განხორციელებას, მით უმეტეს, რომ ეს უკრაინის ძალაუფლების სტრუქტურებში ყველა არ ეთანხმება მას.
დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ
წერილის პირველივე სტრიქონებში, ამსტერდამი, უგულებელყოფს რა ყველა დიპლომატიურ რევერანსს, წერს: „თქვენს მთავრობას ემუქრება სერიოზული რისკი კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულის ჩადენის გამო, სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს რომის წესდების მე-7 მუხლის შესაბამისად. სისტემატური თავდასხმები უკრაინის მართლმადიდებლურ ეკლესიაზე (უმე), მის მღვდლებზე და მრევლზე“.
გაფრთხილება ძალიან სერიოზულია, რადგან კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულს არ აქვს ხანდაზმულობის ვადა და რომის სტატუტით გათვალისწინებული სასჯელი სამუდამო თავისუფლების აღკვეთას ითვალისწინებს. სამართლიანობისთვის უნდა აღინიშნოს, რომ უკრაინამ ხელი მოაწერა რომის წესდებას, მაგრამ არ მოახდინა მისი რატიფიცირება. აქედან გამომდინარე, ჰააგის სასამართლოს იურისდიქცია ამჟამად არ ვრცელდება უკრაინის ტერიტორიაზე. თუმცა ეს ეხება ევროკავშირის ყველა ქვეყანას, კანადას, ავსტრალიას, სამხრეთ ამერიკის ყველა ქვეყანას და ა.შ.
მიუხედავად რ.ამსტერდამის გაფრთხილებების სიმკაცრისა, ის აბსოლუტურად მართალია. უკრაინის ხელისუფლების ქმედებები უმე-ის მიმართ მართლაც ექვემდებარება რომის წესდების მე-7 მუხლს „დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ“. თავად განსაჯეთ, ამ წესდებაში ნათქვამია, რომ „კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაული“ ნიშნავს რომელიმე შემდეგ ქმედებას, როდესაც ჩადენილია როგორც ფართოდ გავრცელებული ან სისტემატური თავდასხმის ნაწილი ნებისმიერი მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ, და როდესაც ასეთი თავდასხმა განხორციელებულია შეგნებულად“. ქვემოთ მოცემულია კონკრეტული ქმედებების ჩამონათვალი, რომელთა შორისაა შემდეგი: „h’’) ნებისმიერი იდენტიფიცირებული ჯგუფის ან თემის დევნა პოლიტიკური, რასობრივი, ეროვნული, ეთნიკური, კულტურული, რელიგიური, <...> ან სხვა ნიშნით...“ .
პრინციპში, უმე-ის წინააღმდეგ კამპანიას, განსაკუთრებით ბოლო ორი წლის განმავლობაში, უკვე აქვს დანაშაულის ნიშნები, ჩადენილი „როგორც ფართომასშტაბიანი ან სისტემატური თავდასხმის ნაწილი ნებისმიერი მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ“. ეკლესიების ჩამორთმევა, რელიგიური თემების შეხვედრების დოკუმენტების გაყალბება, ადგილობრივი ხელისუფლების გადაწყვეტილებები უმე-ის აკრძალვის შესახებ, სისხლისსამართლებრივი დევნა უმიზეზოდ, ფიზიკური ძალადობა და ა.შ. ეს ყველაფერი მართლაც სისტემატურად, მასშტაბურად და შეგნებულად ხორციელდება. რაც მთავარია, იმ პირთა ერთადერთი საიდენტიფიკაციო მახასიათებელი, ვის წინააღმდეგაც ჩადენილია ყველა ეს ქმედება, არის უმე-ის კონფესიის წევრი. ის რასაც უმე-ს წევრებს ედავებიან, რომ ჩაედინათ სხვა კონფესიის წევრებს, არანაირად არ გამოიწვევდა მთლიანად კონფესიის აკრძალვას. მაგრამ თუ კანონპროექტი 8371 მიიღება უმე-ის აკრძალვისა და მისი განადგურების სქემის განხორციელების მიზნით, სახელმწიფო თავად მოაწერს ხელს, რომ ის ჩადის რომის წესდების 7 აქტით გათვალისწინებულ დანაშაულს - „დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ“.
ახლა თავად სქემის ეტაპობრივად აღწერა, როგორც ეს რ. ამსტერდამმა აღწერა ვ. ზელენსკისადმი მიწერილ წერილში. ეს სქემა უფლებადამცველისთვის ხელმისაწვდომი გახდა უკრაინის ხელისუფლების დერეფნებში შემუშავებული შიდა დოკუმენტებიდან.
პუნქტი 1: უკრაინაში კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს საეგზარქოსოს შექმნა
რ. ამსტერდამი წერს: „დოკუმენტები, რომლებიც ჩვენ ხელთ გვაქვს, ნათელს ჰფენს 8371 კანონპროექტის მიზანს და უკრაინის მთავრობის განზრახვებს უმე-ის მომავალთან დაკავშირებით. <...> ერთ-ერთი ეს დოკუმენტი შეიცავს ინსტრუქციას თქვენი მთავრობის გეგმების შესახებ უკრაინაში ახალი საეგზარქოსოს შექმნაზე, რომელსაც უხელმძღვანელებს მს (მსოფლიო საპატრიარქო - რედ.). როგორც ჩანს, თქვენი მთავრობის მიზანია ამ ახალმა ეგზარქოსმა დაიმორჩილოს უმე-ს კანონპროექტის 8371 მიღების შემდეგ. ეს იქნება პირველი ნაბიჯი იმ პროცესში, რომელიც გამოიწვევს უმე-სა და მეუ-ს გაერთიანებას, რაც უმე-ს უფლებების სრულ დარღვევას წარმოადგენს მართოს ორგანიზაციული, ადმინისტრაციული საქმეები და რელიგიური თავისუფლების საერთაშორისო-სამართლებრივი გარანტიები“.
ფაქტობრივად, უკრაინაში კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს საეგზარქოსოს 2019 წლიდან არსებობს. მას კომანის ეპისკოპოსი მიხეილი (ანიშენკო) ხელმძღვანელობს და განთავსებულია კიევის წმინდა ანდრიას ეკლესიაში. თუმცა, ამ დრომდე განსაკუთრებული აქტიურობა არ გამოუჩენია. გამოყენებული იქნება თუ არა ეს კონკრეტული სტრუქტურა სქემაში უმე-ის განადგურების მიზნით, ან შექმნიან თუ არა ფანარიოტები რაიმე ცალკეულს, არც ისე მნიშვნელოვანია. მთავარი ის არის, რომ გეგმის მიხედვით, უმე-ის სამრევლოები და ეპარქიები მისი აკრძალვის შემდეგ ამ საეგზარქოსოში უნდა გადავიდნენ. უფრო მეტიც, არა როგორც ინტეგრალური ადმინისტრაციული სტრუქტურა, არამედ, სავარაუდოდ, ცალ-ცალკე. ფანარიოტები შეიმუშავებენ მისი მართვის სტრუქტურას მათთვის მომგებიანი სახით.
რ.ამსტერდამის აზრით, უმე-ს თემების ეგზარქოსზე გადასვლა მხოლოდ პირველი ეტაპი იქნება. შემდეგ ეს თემები გადაეცემა მეუ-ს. ასე რომ, მათ, ვინც თვლის, რომ თითქმის არაფერია არაკანონიკური უკრაინის ფანარის საეგზარქოსოში გაწევრიანებაში, თავს ნუ იტყუებენ. საბოლოო ჯამში, მათ კვლავ მოუწევთ "ეპისკოპოსებს" შეუერთდნენ მეუ-დან.
შემდეგ რ. ამსტერდამი ჩამოთვლის იმ ნაბიჯებს, რომლის გადადგმასაც უკრაინის ხელისუფლება აპირებს უმე-ის მეუ-ში გაწევრიანების მიზნით. ესენია:
- უმე-ს გავლენის შესუსტება;
მეუ-ს დადებითი იმიჯის შქმნა;
უმე-ს დამფინანსებლების მიმართ სანქციების ამუშავება;
საზოგადოებაში შექმნას ტოქსიური აღქმა თვით უმე-ის მიკუთვნების ფაქტის შესახებ;
უზრუნველყოს, რომ უმე-თან დადებული ყველა იჯარა განიხილოს ეროვნული, რეგიონული და ადგილობრივი ხელისუფლების მიერ მათი შეწყვეტის მიზნით.
ეს ყველაფერი უკვე ხორციელდება, მაგრამ უმე-ს აკრძალვის შემთხვევაში უფრო გაიზრდება. თავად რ.ამსტერდამი ძალადობის გარდა ვერ ხედავს უმე-ისა და მეუ-ს გაერთიანების სხვა მეთოდებს.
კიდევ ერთი პუნქტი: რ. ამსტერდამი აცხადებს, რომ კონსტანტინოპოლის საპატრიარქო, თუ ეს გეგმა განხორციელდება, იძულებული იქნება ეკლესიის კანონები აშკარად დაარღვიოს: აღიაროს ორი ეპისკოპოსი ერთი და იგივე ეპარქიისთვის, მეუ-სა და საეგზარქოსოსთვის. მაგრამ, როგორც ჩანს, რ. ამსტერდამმა უბრალოდ ვერ შეაფასა ფანარიოტების მარაგი კანონების გამოყენებასთან დაკავშირებით. ეგზარქოსების ეპარქიებს უბრალოდ ძველ დროში არსებული (ან არ არსებობდა) ზოგიერთი ეპარქიის სახელებით: გოთური, სკვითური, სარმატული და ა.შ.
პუნქტი 2: შევიწროება და კანონის დარღვევა უმე-ის მღვდლებისა და ჟურნალისტების მიმართ
ამსტერდამის წერილში მოცემული პუნქტი ავლენს უმე-ის განადგურების პირველ ნაბიჯს, რომლის ჩამონათვალი მოცემულია პირველ აბზაცში. ეკლესიის განადგურების გეგმა ემყარება უმე-ის მღვდლებისა და მორწმუნეების დაშინებას, რომელიც ხორციელდება შემდეგი გზებით:
- მღვდლებისა და ჟურნალისტების სისხლისსამართლებრივი და სამოქალაქო დევნა;
სანქციების შემოღება უმე-ის უმაღლესი ხელმძღვანელობის წინააღმდეგ;
მასობრივი ჩხრეკა უმე-ის შენობებში, რომელსაც როგორც მღვდლები, ასევე ჟურნალისტები იყენებდნენ;
დაკითხვის უკანონო მეთოდები;
„ფსიქოლინგვისტური გამოკვლევების“ გამოყენება „ექსპერტის“ მტკიცებულების სახით.
ამ უკანასკნელ მეთოდზე ცალკე მინდა ვისაუბრო, რადგან სწორედ ,,ექსპერტიზის’’ ეს პასუხები უდევს საფუძვლად მჟკ-ს ჟურნალისტების და მრავალი სასულიერო პირისა და მორწმუნის დევნის „მტკიცებულებებს“. ამ მეთოდის არსი იმაში მდგომარეობს, რომ გარკვეული „ექსპერტი“ გამოსცემს დასკვნას, რომ ჟურნალისტის, მღვდლის ან მორწმუნის სიტყვებს უკანონო შინაარსი აქვს. ყველაზე ხშირად ეს არის რელიგიათაშორისი სიძულვილის გაღვივება ან რუსული აგრესიის გამართლება. ამავდროულად, მაგალითად, სტატია იმის შესახებ, რომ მეუ-ს მხარდამჭერებმა გატეხეს საკეტები ეკლესიის კარზე, განიმარტება, როგორც „კონფლიქტის გაღვივება“, ხოლო მღვდლის ქადაგება, რომ ომი ცოდვებისთვის მოგვეზღო, განმარტებულია, როგორც აგრესიის „გამართლება“. ყველას კარგად ესმის, რომ ეს აბსურდია, მაგრამ არსებობს დოკუმენტი, „ფსიქოლინგვისტური ექსპერტიზა“, რომლის საფუძველზეც შეიძლება ადამიანი გისოსებს მიღმა აღმოჩნდეს. გამოდის, რომ "ექსპერტი" წყვეტს ხალხის ბედს. ეს არის ბოლშევიკური სსრკ შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატის მეთოდების ზუსტი ასლი, რაზეც რ.ამსტერდამი საუბრობს.
ამ დაშინების პოლიტიკის მაგალითად უფლებადამცველს მოჰყავს მიტროპოლიტების: არსენი სვიატოგორელის და თეოდოსი ჩერკასელის აბსოლუტურად უკანონო და აბსურდული დევნის შემთხვევები. პირველი გისოსებს მიღმაა, რადგან ქადაგებაში ჩიოდა, რომ მომლოცველებს არ უშვებენ კონკრეტულ ადგილას, მეორე კი მისი რელიგიური საუბრების გამო, თუ რა არის ეკლესია და რა არა.
პუნქტი 3: მრევლის დევნა და ეკლესიების უკანონო გადაყვანა
რ. ამსტერდამი იუწყება, რომ დღეს უკრაინაში 1500-მდე უმე-ს ეკლესია მიისაკუთრეს. მათი უმრავლესობა კანონის და რელიგიური თემების ნების საწინააღმდეგოდ გადავიდა მეუ-ს ხელში. თუმცა უკრაინის ხელისუფლება ამ დარღვევებს არა მხოლოდ არ უშლის ხელს, არა მხოლოდ არ იცავს მორწმუნეთა კანონიერ უფლებებს, არამედ ხელს უწყობს მათ დარღვევას. პოლიცია და უუს, უფლებადამცველის თქმით, ან თავად მონაწილეობენ ეკლესიების უკანონო ჩამორთმევაში, ან უბრალოდ უყურებენ, როგორ იპყრობენ რადიკალები ეკლესიებს ძალადობით. რ. ამსტერდამი ამას აკვალიფიცირებს როგორც კანონიერი მფლობელების საკუთრების ჩამორთმევა.
მაგალითად, მოცემულია ორი შემთხვევა, რომელიც მოხდა იმავე დღეს, 2023 წლის 28 მარტს: ერთი, როდესაც თავდამსხმელთა ჯგუფი შეიჭრა ივანო-ფრანკოვსკში უმე-ის ტაძარში და ცრემლსადენი გაზით გააძევა უმე-ის მორწმუნეები. ხოლო მეორე - როცა სოფელში. კორდიშევმა ტერნოპოლის ოლქში ღვთისმშობლის ეკლესია მოლოტოვის კოქტეილების დახმარებით დაწვეს.
რ. ამსტერდამი ყურადღებას ამახვილებს იმაზე, რომ დატყვევებული ეკლესიები გადაიქცევა „მოჩვენებად“, ანუ ისინი ცარიელი დგანან, რადგან მეუ-ს არ ჰყავს საკმარისი მორწმუნე მათი შესავსებად.
პუნქტი 4: კანონპროექტი 8371, რომელიც კრძალავს უმე-ს
რ. ამსტერდამის თქმით, 8371 კანონპროექტის მიღება ფინიშის ხაზზე. ეს ნიშნავს უმე-ის საკანონმდებლო აკრძალვას. ამსტერდამის იურიდიულმა ოფისმა უკვე ჩაატარა ამ კანონპროექტის დეტალური ანალიზი, რომელმაც აჩვენა მისი სრული შეუსაბამობა „არა რომელიმესთან, არამედ ყველა კრიტერიუმთან, რომელიც აუცილებელია რელიგიის თავისუფლების დასაშვები შეზღუდვისთვის ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის შესაბამისად“.
მას შემდეგ კანონპროექტში არაერთი ცვლილება შევიდა, რაც მას უფრო აშორებს საერთაშორისო სტანდარტებს. 8371-ის უახლესი ვერსიების შეუსაბამობა საერთაშორისო სტანდარტებთან იმდენად შემაძრწუნებელია, რომ უმაღლესმა რადამ ვერც კი გაბედა მათი გამოქვეყნება. მიუხედავად ამისა, ისინი აღმოჩნდნენ ამსტერდამის საადვოკატო ოფისის განკარგულებაში, რომელიც ცდილობდა მათი შინაარსი მიეწოდებინა საერთაშორისო საზოგადოებისთვის. მკაფიო დასკვნა გამოთქმული არა მხოლოდ რ. ამსტერდამის, არამედ მრავალი სხვა საერთაშორისო ადამიანის უფლებათა ორგანიზაციის, ისევე როგორც ზოგიერთი რელიგიური ორგანიზაციის, როგორიცაა ანგლიკანური ეკლესია, არის ის, რომ კანონპროექტი 8371 არის თავისუფლების უფლების აშკარა დარღვევა.
კანონის მიღების შემთხვევაში, სინდისის თავისუფლებისა და ეთნოპოლიტიკის სამსახური მიიღებს პრაქტიკულად შეუზღუდავ უფლებამოსილებებს უმე-თან გასამკლავებლად. სთეს-ს შეეძლება დამოუკიდებლად, განურჩევლად თავად უმე-ის პოზიციისა თუ ფაქტობრივი გარემოებებისა, მიიღოს გადაწყვეტილებები უმე-ის რუსეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიასთან კავშირის შესახებ. ყველაზე უსამართლო, რ. ამსტერდამის აზრით, არის ის, რომ სთეს-ი გამოიყენებს რუსეთის ფედერაციის შიდა აქტებს, რომლებიც რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის ნორმატიული დოკუმენტებია და ფაქტობრივად, აგრესორი სახელმწიფოს კანონმდებლობის საფუძველზე, არღვევს უკრაინის მილიონობით მოქალაქის უფლებებს.
რ. ამსტერდამის თქმით, უკრაინის ხელისუფლება გეგმავს არა მხოლოდ აკრძალოს უმე-ს თემების, როგორც იურიდიული პირების საქმიანობა, არამედ შეუძლებელი გახადოს მათი ნებისმიერი საქმიანობა, მათ შორის რელიგიური მსახურებები.
უფლებადამცველი ასევე ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ კანონპროექტი 8371 აქტიურად უჭერს მხარს უკრაინის ყოფილ პრეზიდენტს პ. პოროშენკოს და მის პარტიას „ევროპული სოლიდარობა“. ის, როგორც მეუ-ს დამფუძნებელი, უფრო მეტად დაინტერესებულია უმე-ის აკრძალვით, ვიდრე ვინმე სხვა. გარდა ამისა, სავსებით აშკარაა, რომ თუ უმე აიკრძალება, ის ნებისმიერ შემთხვევაში იქნება ბენეფიციარი. თუ აკრძალვა განხორციელდება, ის პოლიტიკურ ქულებს მოიპოვებს, როგორც აკრძალვის მთავარი ინიციატორი. თუ აკრძალვა ვერ მოხერხდა, ამაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება ვ.ზელენსკის. სავსებით შესაძლებელია, რომ პ. პოროშენკო, როგორც ბევრად უფრო დახვეწილი პოლიტიკოსი, კონკრეტულად ცდილობს ვ. ზელენსკის „კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულის“ ბრალდებით, რომის სტატუტის შესაბამისად და ჰააგის საერთაშორისო სისხლის სამართლის სასამართლოს იურისდიქციაში წაიყვანოს.
ეპილოგი
რ. ამსტერდამი მოუწოდებს ვ.ზელენსკის შეცვალოს სახელმწიფო პოლიტიკა უმე-ის მიმართ, უზრუნველყოს მორწმუნეების რეალური დაცვა და გაიწვიოს კანონპროექტი 8371 უმაღლესი რადიდან. წერილი სრულდება დასაწყისში გაჟღერებული გაფრთხილების გამეორებით: „როგორც უკრაინის პრეზიდენტი, უმაღლესი პასუხისმგებლობის სამართლებრივი დოქტრინების საფუძველზე, თქვენ პირადად ხართ პასუხისმგებელი თქვენი მთავრობისა და ქვეშევრდომების ქმედებებზე. თუ მათ ვერ შეაჩერებთ, კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულისთვის პირადი პასუხისმგებლობის წინაშე დგახართ“.
უფრო საინტერესო რამ
რ. ამსტერდამის მიერ მოხსენიებული შიდა დოკუმენტებია „შენიშვნა უკრაინაში ერთიანი ადგილობრივი ეკლესიის შექმნის სტრატეგიული კურსის შესახებ“ და „ნოტა რელიგიურ სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის შესახებ“. ეს დოკუმენტები, გარდა ზემოთ წარმოდგენილი უმე-ის განადგურების სქემისა, შეიცავს რამდენიმე საინტერესო განცხადებას.
ფანარის ეგზარქოსზე გადასვლა უნდა იყოს წარმოდგენილი როგორც „საყოველთაო პატრიარქის დროებითი კანონიკური ომოფორიონი“. ეს "ომოფორიონი" უპირველეს ყოვლისა, უმე-ის იმ ეპისკოპოსებისთვის უნდა იყოს განკუთვნილი, რომლებიც, ავტორების აზრით, რუსეთის მართლმადიდებლურ ეკლესიასთან ურთიერთობის სრულ გაწყვეტას კანონიკურ დანაშაულად მიიჩნევენ. იმისთვის, რომ, სავარაუდოდ, მათი ეპისკოპოსის სინდისი დაამშვიდოს, პატრიარქმა ბართლომემ მათ თავზე ეს „კანონიკური ქოლგა“ უნდა გახსნას. იდეა ახალი არ არის, გვახსოვს, რომ უმე-ის ორმა რენეგატმა, ყოფილმა მიტროპოლიტებმა ალექსანდრემ (დრაბინკო) და სიმეონმა (შოსტატსკი), რომლებიც მიდიოდნენ "გაერთიანების საბჭოში" 2018 წლის 15 დეკემბერს, ადრე მიიღეს პატრიარქ ბართლომესგან გარკვეული "დამცავი დიპლომი", რომ ნებისმიერი კანონიკური აკრძალვა უმე-ის ან რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის მიერ მათ მიმართ ბათილი იქნება. უნდა აღინიშნოს, რომ ღვთის თვალში ღალატი ყოველთვის იქნება ღალატი, როგორი ქოლგის ქვეშაც არ უნდა იყოს დაფარული.
„რელიგიის სფეროში სახელმწიფო პოლიტიკის შესახებ შენიშვნის“ ავტორები საკმაოდ კრიტიკულები არიან მეუ-ს პროექტის თითქმის ყველა შემქმნელისა და ლობისტის საქმიანობის მიმართ. ეს მოიცავს სთეს-ს, ევროპულ სოლიდარობას, მეუ-ს ხელმძღვანელობას და ფანარის წარმომადგენლებსაც კი. არსებითად ნათქვამია, რომ მათ დაიწყეს არეულობა, საიდანაც გამოსვლა ახლა ვ.ზელენსკის ადმინისტრაციას უწევს და ამ პოლიტიკის ძირითად მიმართულებას ვეღარ შეცვლის.
მეუ-ს ლიდერებს უწოდებენ მომხდარის მთავარ ბენეფიციარებს. ამბობენ, რომ ისინი, სამთავრობო უწყებების გამოყენებით, უბრალოდ აგვარებენ ანგარიშებს უმე-თან, პირადი მტრობის ხელმძღვანელობით. ბევრი ბრალდება, რომელიც წაყენებულია უმე-ის წარმომადგენლების მიმართ, შეიძლება ასევე წარედგინოს მეუ-ს, მაგრამ ეს ასე არ ხდება, რადგან მეუ-ს აქვს „ინდულგენცია“ ხელისუფლების მხრიდან.
სთეს-ის ხელმძღვანელს ვ. ელენსკის უწოდებენ მეუ-ს ინტერესების მთავარ ლობისტს, მაგრამ ის არ არის ერთადერთი ძალაუფლების სტრუქტურებში. ეს თანამდებობის პირი „შეგნებულად მანიპულირებს ფაქტებით, ამცირებს რისკებსა და საფრთხეებს, ქმნის მიზეზებისა და შედეგების ჩანაცვლებას და სთავაზობს ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებს სხვადასხვა ადგილას“. ვ.ელენსკის ასეთი საქმიანობა შეიძლება „განპირობებული იყოს დამატებითი პრემიებით“, რაც, რ. ამსტერდამის აზრით, ფინანსურ ინტერესად უნდა გავიგოთ.
,,ევროსოლიდარობის’’ პარტიაში ყველა არ იზიარებს უმე-ის დევნის იდეას. ეს შეიძლება იყოს პარტიის ხელმძღვანელობის პოლიტიკური თამაში ხალხის მსახურის, როგორც მათი პოლიტიკური ოპონენტების გასანეიტრალებლად.
პატრიარქ ბართლომეს ძალისხმევა უკრაინის მართლმადიდებლობის გაერთიანებისთვის წარუმატებელი აღმოჩნდა და ეს უარყოფითად აისახება მის საერთაშორისო იმიჯზე.
მეუ-ს შექმნის აქტიური მონაწილე, მიტროპოლიტი ემანუელი (ადამაკიმ) გეგმავდა ჩაეწერა ეს, როგორც კონსტანტინოპოლის პატრიარქის ადგილისთვის მომავალი ბრძოლის იარაღი და ასევე ფინანსურად დაინტერესებული იყო მეუ-ს პროექტის განხორციელებით.
ვიმეორებთ, ეს ყველაფერი ასახულია შენიშვნებში, რომლებიც, რ. ამსტერდამის თქმით, შედგენილია უკრაინის ძალაუფლების სტრუქტურებში.
