Αναγνώριση ΟCU από Αλεξανδρείας ή Σύνδρομο του Ιούδα και δύναμη του Χριστού

Πατριάρχης Θεόδωρος και Μητροπολίτης Ονούφριος. Φωτογραφία: ΕΟΔ

Στις 8 Νοεμβρίου 2019 το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας αναγνώρισε επίσημα την ΟCU. Ήταν μεγάλη έκπληξη για πολλούς πιστούς όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και σε ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο.

Αφού πρόσφατα ο ίδιος Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β’ δήλωσε ότι στην Ουκρανία υπάρχει μόνο μία κανονική Εκκλησία, η UOC, και μόνο ένας κανονικός Προκαθήμενος, ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Ονούφριος.

Τι συνέβη; Γιατί η θέση του επικεφαλής του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ξαφνικά άλλαξε τόσο ριζικά και, το πιο σημαντικό – πώς οι απλοί πιστοί να το αντιλαμβάνονται;

Εδραίωση σχίσματος

Το γεγονός ότι η προσπάθεια νομιμοποίησης της μη κανονικής θρησκευτικής δομής της ΟCU δεν θα οδηγούσε σε τίποτε καλό ήταν ξεκάθαρο από την αρχή. Τώρα, αφού αποσχιστήκαν από την Εκκλησία (είναι αναγκαίο να μιλήσουμε για αυτό ακριβώς, χωρίς δευτεροκούβέντες και διπλωματία) του μεγαλύτερου μέρους της Ελλάδας και τώρα της Αφρικής, είμαστε υποχρεωμένοι να διαπιστώσουμε: το σχίσμα στην Παγκόσμια Ορθοδοξία έχει γίνει αναπόφευκτο, ιστορικό και θρησκευτικό γεγονός.

Επιπλέον, μετά την πτώση της Αλεξάνδρειας, ιός του σχίσματος απομάκρυνε σχεδόν όλα τα εμπόδια για την εξάπλωσή του και τώρα η ταχύτητα της ανάπτυξής του θα είναι ίσα με τη ταχύτητα ελεύθερης πτώσης του σώματος υπό βαρύτητα. Δηλαδή, όσο πιο κοντά στο έδαφος, τόσο υψηλότερη είναι η ταχύτητα της πτώσης.

Τον τελευταίο καιρό ακούμε διφορούμενες δηλώσεις από τον προκαθήμενο της Κυπριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, ακούμε φωνές προς υποστήριξη της ΟCU από την Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία, μας εκπλήσσει η θέση ορισμένων Βουλγάρων ιεραρχών και παρακολουθούμε μια παράξενη πολιτική της Ρουμανικής Εκκλησίας. Το ερώτημα που ανησυχεί πολλούς είναι ποιος είναι ο επόμενος; Και ανεξάρτητα από το πόσο περίεργο και να ακούγεται, η απάντηση σε αυτό είναι επίσης απλή: δεν έχει σημασία ποια Εκκλησία αποσχιστεί από τον Χριστό επόμενη, σημασία έχει ποια θα μένει με τον Χριστό.

Το σχίσμα στην Παγκόσμια Ορθοδοξία έχει γίνει αναπόφευκτο, ιστορικό και θρησκευτικό γεγονός.

Από την άποψη αυτή αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού. Το Σύμβολο της Πίστεως δείχνει σαφώς τη φύση Της – Αγία, Καθολική και Αποστολική. Η χάρη του Αγίου Πνεύματος είναι πάντοτε παρούσα στην Εκκλησία, έχει καθολική δομή (επειδή μόνο μέσω αυτής μπορεί να νικηθεί ο εγωισμός και η δίψα για την εξουσία) και Αυτή έχει την αποστολική διαδοχή.

Η απουσία οποιουδήποτε από αυτούς τους παράγοντες μετατρέπει την κοινότητα των πιστών σε μια οργάνωση με σημάδια θρησκείας, σε ένα ιδεολογικό ή άλλο κόμμα, αλλά όχι την Εκκλησία.

Ως εκ τούτου, σε σχέση με το «ουκρανικό ζήτημα», μπορεί κανείς να διαπιστώσει όχι μόνο το γεγονός της εξάλειψης της αποστολικής διαδοχής μεταξύ των σχισματικών και όσων εισήλθαν σε κοινωνία μαζί τους, αλλά και της καταστροφής της αρχής της συνοδικότητας. Η όλη κατάσταση γύρω από την ΟCU – από την αρχή μέχρι το τέλος – αποτελεί επίθεση κατά της συνοδικότητας της Εκκλησίας.

Επίθεση κατά της συνοδικότητας της Εκκλησίας 

Κεφαλή της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ο Χριστός. Αυτό είναι το αξίωμα από κάθε ορθόδοξη κατήχηση ή βιβλίο δογματικής θεολογίας. Η κλασσική κατήχηση του Μητροπολίτη Φιλάρετου (Drozdov) λέει: «Η πίστη στην Εκκλησία σημαίνει να αγαπάς με ευλάβεια την αληθινή Εκκλησία του Χριστού και να υπακούς τις διδασκαλίες και τις εντολές της με την πεποίθηση ότι μέσα της μένει, ενεργεί σωτήρια, διδάσκει και κυβερνά, η χάρις που ρέει από Μίαν Παντοτινή Κεφαλήν της, Κύριο Ιησού Χριστό». Με άλλα λόγια, η Εκκλησία σε όλη την ιστορία δίδασκε ότι μόνο ο Κύριος Ιησούς Χριστός είναι η Κεφαλή Της.

Τον τελευταίο καιρό, όμως, οι φαναριώτες και οι υποστηρικτές τους από τις ελληνόφωνες Εκκλησίες έχουν προτείνει μια εντελώς άγρια  για την Ορθόδοξη θεωρία ότι η Κεφαλή της επί γη Εκκλησίας είναι ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης.

Για παράδειγμα, ο Μητροπολίτης Ευστάθιος της Σπάρτης δήλωσε ότι σήμερα στον κόσμο «είναι περίπου 900.000.000 χριστιανών Ορθοδόξων που αναγνωρίζουν Κεφαλή της Ορθοδοξίας επί της γης, γιατί η Κεφαλή της Εκκλησίας μας γενικώς αναγνωρίζουμε ότι είναι ο Χριστός μας. Αλλά επί της γης είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης». Σύμφωνα με τον ίδιο η Κεφαλή της Ορθόδοξης Εκκλησίας επί γη είναι ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, και όχι ο Χριστός.

Και μη νομίζετε ότι αυτή η δήλωση είναι μια μεμονωμένη περίπτωση. Πολλοί ιεράρχες τόσο της Ελλάδας όσο και του Φαναρίου θα συμφωνήσουν με τα λόγια του Μητροπολίτη Σπάρτης.

Τον τελευταίο καιρό, όμως, οι φαναριώτες και οι υποστηρικτές τους από τις ελληνόφωνες Εκκλησίες έχουν προτείνει μια εντελώς άγρια  για την Ορθόδοξη θεωρία ότι η Κεφαλή της επί γη Εκκλησίας είναι ο Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης.

Επομένως, δεν πρέπει να εκπλαγούμε ότι το ουκρανικό ζήτημα δεν επιλύεται συλλογικά, αλλά πίσω από τα παρασκήνια, μέσω διαπραγματεύσεων, δωροδοκίας, απειλών και εκβιασμού. Για παράδειγμα, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος παραχώρησε το δικαίωμα να αναγνωρίσει ή να μην αναγνωρίσει την ΟCU στον προκαθήμενό του, τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας προχώρησε ακόμη περισσότερο – αναγνώρισε την ΟCU ακόμη και χωρίς τη συνοδική απόφαση.

Ο κληρικός της Ευρωπαϊκής Αρχιεπισκοπής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Alexander Zanemonets έγραψε στη σελίδα του στο Facebook: «Τάδε πατριάρχης αναγνώρισε τη νέα ουκρανική Εκκλησία, ενώ τάδε δεν αναγνώρισε... Αλλά ποιος θα είναι ο πρώτος που θα σταματήσει να μιλάει για την Εκκλησία – «είναι η εσωτερική μας υπόθεση»; Ποιανού πρωτοβουλία θα είναι εδώ; Μήπως αυτού του μεγέθους πρέπει να λύνονται συνοδικά, και όχι μέσω των διαπραγματεύσεων πίσω από τα παρασκήνια; Ήθελα πάρα πολύ να δω την ώρα της ολοκλήρωσης του ποντιφικάτου του πατριάρχη Βαρθολομαίου στην επιστροφή στην εκκλησιαστική συλλογικότητα και όχι στη μοναρχία τοπική». 

Υπάρχει μια κατάφωρη παραβίαση της αρχής της Συνοδικότητας και όχι μόνο μέσα σε μεμονωμένες Ορθόδοξες Τοπικές Εκκλησίες, αλλά και σε πανεκκλησιαστικό επίπεδο. Μέσα από την κατάργηση της Συνοδικότητας, μπροστά στα μάτια μας, οι άνθρωποι που ήταν πρόσφατα στην Εκκλησία, Τη σχίζουν σε μικρά κομμάτια, που τελικά οδηγεί στη μετατροπή της Εκκλησίας σε πολιτικό εργαλείο.

Πριν από λίγες ημέρες ο Πατριάρχης Κύριλλος δήλωσε:

«Θα πω, ίσως, ένα κάτι απροσδόκητο. Γιατί είναι επικίνδυνος ο παπισμός; Φυσικά, επειδή ο παπισμός δεν προέρχεται ούτε από το Λόγο του Θεού ούτε από την Παράδοση της Εκκλησίας. Αλλά θα προτείνω ένα άλλο, εντελώς διαφορετικό επιχείρημα: ο παπισμός είναι επικίνδυνος, επειδή είναι πολύ ευκολότερο να επηρεάσει κανείς ένα άτομο παρά ομάδα ανθρώπων. Τόσο ο Πάπας όσο και ο πατριάρχης που θέλει να γίνει πάπας, γίνονται ένας πολύ ελκυστικός στόχος για τους ισχυρούς αυτού του κόσμου και η εξωτερική επιρροή σε ένα άτομο μπορεί να καταστρέψει την Εκκλησία.

Όταν δημιουργήθηκε το σύστημα της συνοδικής διοίκησης της Εκκλησίας, οι άγιοι απόστολοι καταλάβαιναν πολύ καλά τι κάνουν, – πρόσθεσε ο κ. Κύριλλός. – Είναι αδύνατο, στο πλαίσιο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μόνο ένα άτομο να είναι υπεύθυνο για ολόκληρη την Εκκλησία, επειδή θα μπορούσε να συλληφθεί, θα μπορούσε να πειστεί να συνεργαστεί, θα μπορούσε να υποστεί εκφοβισμό. Ωστόσο, αυτοί οι κίνδυνοι δεν υπάρχουν όταν η Εκκλησία διοικείται συλλογικά.

Επομένως, και στην εποχή μας είναι απαραίτητο να υπερασπιστούμε την συνοδική διοίκηση της Οικουμενικής Εκκλησίας. Δεν αμφισβητούμε την πρεσβεία τιμής του Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης, αλλά δεν συμφωνούμε με οποιαδήποτε παραβίαση της παγκόσμιας αρχής. Ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος βρίσκεται στην Τουρκία, είναι προσωπικά πολύ ευάλωτος, οπότε το μόνο που μένει είναι να προσευχόμαστε ο Κύριος θα τον σώσει από επιρροές που μπορούν να επηρεάσουν δυσμενώς τη ζωή ολόκληρης της Εκκλησίας».

Παράγοντες επιρροής: Στέιν Ντιπάρτμεντ, εθνοφυλετισμός και απώλεια πίστης

Ο Πατριάρχης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει απόλυτο δίκαιο: χωρίς τη συνοδικότητα η Εκκλησία είναι μόνο ένα εργαλείο για την επίλυση μεταβατικών προβλημάτων. Η δημιουργία και η αναγνώριση της ΟCU είναι εξαιρετική εικόνα αυτού.

Το εκκλησιαστικό σχίσμα στην Ουκρανία δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με τη βοήθεια της κρατικής εξουσίας στο πρόσωπο του πρώην λειτουργού του Κομμουνιστικού Κόμματος και αργότερα του πρώτου Προέδρου της Ουκρανίας και του αναθεματισμένου Μητροπολίτη Φιλάρετου.

Το ίδιο ισχύει για την ΟCU – ο Πρόεδρος Πετρό Ποροσένκο και ο ίδιος Φιλάρετος δημιούργησε νέα «Εκκλησία». Ταυτόχρονα, απολάμβαναν την πλήρη υποστήριξη του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και των πολιτικών δυνάμεων στην Ουκρανία.

Με τη βοήθεια του ίδιου Υπουργείου Εξωτερικών, ασκούν άνευ προηγουμένου πίεση στους Προκαθημένους άλλων Τοπικών Εκκλησιών με στόχο την αναγνώριση της ΟCU και η πίεση αυτή αποδίδει καρπούς.

Σημαντικό ρόλο στην παντορθόδοξη κρίση διαδραματίζει ο ελληνικός σοβινισμός. Η παράξενη επιθυμία να αναβιώσουν το πρώην μεγαλείο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας οδηγεί πολλούς Έλληνες σε πραγματικό σφετερισμό της Ορθοδοξίας. Για παράδειγμα, όσον αφορά την Ουκρανία, οι Έλληνες τονίζουν συνεχώς ότι η ορθόδοξη πίστη είναι το δώρο τους προς εμάς, ότι δεχθήκαμε τις διδασκαλίες του Χριστού και των αποστόλων από αυτούς.

Στο Φανάρι συνεχώς επικεντρώνουν προσοχή στον χαρακτήρα Μητέρας-Εκκλησίας της εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, και όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο.

Με τη βοήθεια του ίδιου Υπουργείου Εξωτερικών, ασκούν άνευ προηγουμένου πίεση στους Προκαθημένους άλλων Τοπικών Εκκλησιών με στόχο την αναγνώριση της ΟCU και η πίεση αυτή αποδίδει καρπούς.

Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί Έλληνες ιεράρχες αντιλαμβάνονται τον αγώνα του Φαναρίου για την ΟCU στο πλαίσιο του παντορθόδοξου αγώνα του Ελληνισμού κατά του σλαβικού κόσμου, που οδηγεί σε τελείως απρόβλεπτες συνέπειες.

Ωστόσο, πίσω απ’ όλους αυτούς τους εξωτερικούς αγώνες υπάρχουν εσωτερικές αιτίες, η κυριότερη από τις οποίες είναι η μείωση της πίστης. Είναι πολύ λυπηρό να παρατηρούμε     πώς οι κληρονόμοι των αποστόλων συνδέουν τις προσδοκίες τους και τις ελπίδες όχι με τη βοήθεια του Θεού, αλλά με τη βοήθεια του Στέιν Ντιπάρτμεντ ή άλλων πολιτικών δομών. Ποντάροντας στη δύναμη, στον ανθρώπινο παράγοντα, οι Ορθόδοξοι επίσκοποι αρνούνται την Πρόνοια του Θεού και αυτό αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε παρακμή σε όλους τους τομείς.

Το πρόβλημα με την ΟCU δεν είναι ότι ορισμένοι ιεράρχες αναγνώρισαν μια δομή που άλλοι ιεράρχες δεν αναγνωρίζουν, αλλά ότι αυτή η δομή είναι αντικανονική, άνευ χάρης και σχισματική. Βασίζεται στον αγώνα ενάντια στην ίδια την αρχή της εκκλησίας και τελικά κατά της ίδιας της Εκκλησίας. Είναι ιός που μπορεί να δεχτεί μόνο αν δεν έχει τα αντισώματα πίστεως.

Για να καταλάβουμε πόσο βαθιά ο ιός αυτός έπληξε ορθόδοξους ιεράρχες, αρκεί να συγκρίνουμε τη θέση και τις δηλώσεις τους πριν από δύο ή τρία χρόνια και σήμερα. Τι θα δούμε; Όχι πολύ καιρό πριν όλοι οι επίσκοποι και θεολόγοι υποστήριζαν την πιστότητά τους στους κανόνες της Εκκλησίας, κρατούσαν φρουρά στην αγνότητα του δόγματος και υποστήριζαν ότι το ουκρανικό σχίσμα ήταν θεσμός άνευ ευλογίας.

Ένας από τους πρώτους μεταξύ αυτών των ιεραρχών ήταν ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος.

Προδοσία: Ιούδας, Θεόδωρος και άλλοι

Μετά την ακοινωνησία με τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίο, ο πρώτος προκαθήμενος στο Δίπτυχο, όνομα του οποίου διάβαζε ο Πατριάρχης Μόσχας σε κάθε Θεία Λειτουργία, ήταν το όνομα του Πατριάρχη Θεοδώρου. Η προσωπική του θέση σε σχέση με τους Ουκρανούς σχισματικούς, μέχρι χθες, ήταν ασυμβίβαστη.

Ακόμα και κατά τη διάρκεια της Συνόδου της Κρήτης, στο οποίο οι προκαθήμενοι ανεπίσημα συζητούσαν θέμα της αναγνώρισης τότε ακόμα της UOC-KP (Πατριαρχείο Κιέβου), ο Πατριάρχης Θεόδωρος εξέφρασε σαφώς και κατηγορηματικά την υποστήριξή του προς τον Μακαριώτατο Μητροπολίτη Κιέβου Ονούφριο: «Ας γνωρίζει ότι το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και όλοι εμείς βρισκόμαστε δίπλα στην κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό την ηγεσία του Μακαριωτάτου Μητροπολίτη Ονούφριου».

Στην ουσία τα ίδια λόγια επαναλάμβανε κατά την επίσκεψή του στην Οδησσό τον Οκτώβριο του 2018: «Μαζί με την κανονική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, μαζί με εκείνους που θέλουν την ενότητα <...> παραμείνετε πιστοί στην κανονική Εκκλησία».

Τον Ιούνιο του 2019 ο ίδιος δήλωσε: «Πιστεύω ότι μπορεί να βρεθεί λύση. Απλά ας ο καθένας μας να αφήσει τα προσωπικά μας συμφέροντα και να δει πρώτα απ’ όλα το συμφέρον της Εκκλησίας. <...> Έζησα στην Ουκρανία, έζησα τον πόνο και το σχίσμα της Ουκρανικής Εκκλησίας. Αλλά γνωρίζω επίσης πολύ καλά τη Ρωσική Εκκλησία, επειδή έζησα για δέκα χρόνια στο εσωτερικό της και το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας έχει συναισθηματικούς δεσμούς με αυτήν».

Πιθανώς, ακριβώς εξαιτίας αυτών των «συναισθηματικών» δεσμών, η πράξη του Πατριάρχη Θεόδωρου προς την UOC έγινε αντιληπτή στο ίδιο φως με την πράξη του Ιούδα έναντι του Χριστού. Γίναμε και πάλι μάρτυρες της προδοσίας.

Είναι λυπηρό ότι τον τελευταίο καιρό υπάρχουν όλο και περισσότερες από αυτές τις προδοσίες. Μπορούμε να θυμηθούμε τις δηλώσεις του Αρχιμανδρίτη Εφραίμ του Βατοπεδίου. Για παράδειγμα, το 2015 είπε: «Απευθύνω έκκληση στον ουκρανικό λαό και ζητώ να κρατιούνται την κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία, υπό την ηγεσία του Μακαριώτατου Μητροπολίτη Ονούφριου. Και με αγάπη σας ζητώ να γίνουμε μέλη της κανονικής Εκκλησίας. Και ολόκληρο το Άγιον Όρος δέχεται και αναγνωρίζει μόνο την κανονική Ουκρανική Εκκλησία με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Ονούφριο».

Τον Δεκέμβριο του 2017, στράφηκε στο λαό μας στο πλαίσιο του έργου «Λόγος προς τους Ουκρανούς», όπου είπε τα εξής: «Το σχίσμα κόβει σαν ψαλίδι και αυτός που έχει φύγει στο σχίσμα πρέπει να καταλάβει: είναι ήδη εκτός της Εκκλησίας. Είμαστε εδώ, στο Άγιο Όρος, είμαστε πολύ λυπημένοι εξαιτίας του σχίσματος της Ουκρανικής Εκκλησίας που διέπραξε ο Φιλάρετος. Ως εκ τούτου, παρακαλούμε όλα τα αδέλφια μας που έχουν εγκαταλείψει την κανονική Εκκλησία, απευθύνουμε την έκκληση και να ζητούμε να επιστρέψουν στην Ορθόδοξη Καναδική Εκκλησία».

Αλλά, όπως γνωρίζετε, στο τέλος, ο άνθρωπος που είπε αυτά τα λόγια συμφώνησε να παραβρεθεί στο Κίεβο στην «ενθρόνιση» του Σεργκέι Ντουμένκο.

Πίεση στους μοναχούς ή πόσο κάνει η συνείδηση

Πολλοί λένε, ακόμη και στην Εκκλησία μας, ότι όσοι συμφωνούν με την αναγνώριση της ΟCU πιέζονται – από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, κυβέρνηση, γεωπολιτική κατάσταση και εσωτερικά εκκλησιαστικά προβλήματα...

Άσκησαν πίεση στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, στον Αρχιμανδρίτη Εφραίμ, στον Πατριάρχη Θεόδωρο: «Ο Πατριάρχης Θεόδωρος, ο οποίος είναι προσωπικά κατά της αναγνώρισης της ΟCU, πιέστηκε από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών (το ελληνικό κράτος χρηματοδοτεί το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας μέσω αυτού του θεσμού). Αυτή η δομή απειλούσε να σταματήσει τη χρηματοδότηση εάν ο Θεόδωρος δεν αναγνώρισε την ΟCU. Αυτή η πίεση των Ελλήνων διπλωματών υποστηρίχθηκε από μια ομάδα μητροπολιτών του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, οι οποίοι απείλησαν να ρίξουν τον πατριάρχη». 

Καταλαβαίνουμε ότι είναι αλήθεια και πιέστηκαν πραγματικά.

Αλλά από την άλλη πλευρά, πώς μπορεί να πιεστεί ένας άνθρωπος που έχει πεθάνει για τον κόσμο; Πώς μπορεί να πιεστεί κάποιος που μιμείται τους μάρτυρες και μιλάει για μοναχισμό ως ισοαγγελικό βίο;

Εδώ, για παράδειγμα, τα λόγια του Αρχιμανδρίτη Αιμιλιανού, διάσημου γέροντος του Άθω: «Ο μοναχισμός είναι η αποδοχή του αιωνίου μαρτυρίου, η αποδοχή της συνείδησης του μάρτυρα, η οποία, φυσικά, χαίρεται στον αγώνα και ποτέ δεν ικανοποιείται με αυτό που έχει επιτευχθεί».

Πώς μπορεί να πιεστεί ένας άνθρωπος που έχει πεθάνει για τον κόσμο; Πώς μπορεί να πιεστεί κάποιος που μιμείται τους μάρτυρες και μιλάει για μοναχισμό ως ισοαγγελικό βίο;

Και ο οσιομάρτυρας Ιωάννης Κλίμακας τόνιζε: «Όλοι όσοι ξεκινούν αυτό το αγαθό κατόρθωμα, σκληρά και στενό, αλλά και εύκολο, πρέπει να γνωρίζουν ότι ήρθαν να βυθιστούν στην φωτιά, εάν θέλουν μόνο να μπει μέσα τους μη υλική φωτιά».

Αποδεικνύεται ότι όλα τα πομπώδη πιο πάνω λόγια των μοναχών είναι μόνο λόγια που δεν έχουν καμία σημασία όχι μόνο για εμάς, αλλά και για αυτούς; Αποδεικνύεται ότι, έτσι απλά, εφαρμόζοντας μια συγκεκριμένη «τακτική διαπραγματεύσεων», οι μοναχοί μπορούν να πειστούν να πάνε κόντρα στη συνείδηση, στις πεποιθήσεις και, κυρίως, κόντρα στην Εκκλησία τους;

Όπως είπε κάποτε ο γνωστός γκάνγκστερ Al Capone, «με τη βοήθεια επιχειρημάτων και ενός περίστροφου, μπορούν να γίνουν πολύ περισσότερα απ’ ό, τι μόνο με τη βοήθεια επιχειρημάτων μόνο». Είναι λυπηρό ότι αυτά τα λόγια ισχύουν και για τους ανθρώπους της Εκκλησίας.

Θα οικοδομήσω την Εκκλησία Μου...

Η Εκκλησία δημιουργήθηκε από τον ίδιο τον Χριστό, και καμία καταιγίδα και διαταραχές του εξωτερικού κόσμου δεν μπορούν να την καταστρέψουν. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα στην ιστορία, όταν φαινόταν ότι οι ημέρες της Εκκλησίας του Χριστού στη γη έχουν τελειώσει, ότι η αίρεση, το σχίσμα ή οι διωγμοί είχαν θριαμβεύσει.

Αρκεί να θυμηθούμε την αίρεση του αρειανισμού, η οποία έπληξε σχεδόν ολόκληρη την επικράτεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τότε έμειναν πολύ λίγοι ορθόδοξοι χριστιανοί – η επισκοπή, ο κλήρος, οι μοναχοί και οι λαϊκοί σ τεράστιο αριθμό υποστήριζαν τον πρωτοπρεσβύτερο Άρειο από Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις αρχές του 4ου αιώνα. Αλλά τότε αντιτάχθηκε ένας άνθρωπος που μπήκε στην ιστορία της Εκκλησίας με το όνομα Αθανάσιος Μεγάλος, πρώτα ως διάκονος και αργότερα ως επίσκοπος. Διώκονταν, προσπαθούσαν να τον σκοτώσουν, αλλά παρά όλα αυτά, ο άγιος Αθανάσιος δεν πρόδωσε την πίστη και την Εκκλησία του. Και ήταν αυτός που τελικά νίκησε.

Μπορούμε να θυμηθούμε τον μοναχό Μάξιμο τον Ομολογητή, ο οποίος κατά τον θρίαμβο της αίρεσης του μονοφυσιτισμού ήταν ένας από τους λίγους Ορθόδοξους σε ολόκληρη τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία που αρνήθηκε να αναγνωρίσει τη νέα αιρετική διδασκαλία. Επίσκοποι και ευγενείς έρχονταν σ’ αυτόν, τον παρακαλούσαν να σταματήσει να αντιστέκεται, τους υπόσχονταν βραβεία και τίτλους που θα του δώσει ο αυτοκράτορας μόλις δέχτηκε την αίρεση, έλεγαν ότι ολόκληρη η Εκκλησία, μαζί με τον Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης, έχουν ήδη ομολογήσει μονοφυσιτισμό. Ο Άγιος Μάξιμος απάντησε σε αυτό: «Όντως, όλη η δύναμη του ουρανού δεν θα με αναγκάσει να το κάνω αυτό, γιατί ό, τι απαντήσω δεν λέω στον Θεό, αλλά στη συνείδησή μου, εάν, για χάρη της ανθρώπινης δόξας, η οποία δεν έχει καμία ουσία από μόνη της, με όρκο να απαρνηθώ της πίστεως τους σώζοντες αγαπόντες την;» Για αυτά τα λόγια ο Άγιος Μάξιμος αναθεματίστηκε, του έκοψαν το χέρι και τη γλώσσα του και έστειλε στην εξορία στον Καύκασο, όπου πέθανε σύντομα. Αλλά στο τέλος ο Μαξίμος νίκησε.

Διάφορα σχίσματα ήταν εξίσου επιβλαβές για την Εκκλησία. Για παράδειγμα, στις αρχές της δεκαετίας του 1920, η κρατική εξουσία στη Σοβιετική Ένωση δημιούργησε τη λεγόμενη Ανακαινιστική Εκκλησία, η οποία τότε υποστηρίχθηκε από εκπροσώπους των ίδιων πατριαρχείων όπως και σήμερα, της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας. Ωστόσο, πολύ σύντομα, έχοντας χάσει την υποστήριξη του κράτους, οι ανακαινιστές περιθωριοποιήθηκαν και εξαφανίστηκαν από την ιστορική αρένα, αφήνοντας πίσω τους ντροπιαστική μνήμη.

O Τόμος της διαμάχης

Η μεγαλύτερη ζημιά από τον Τόμο και την αναγνώριση της ΟCU από εκπροσώπους των διαφόρων Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι ότι με τις πράξεις τους φέρνουν σύγχυση στα μυαλά και τις ψυχές εκείνων που δεν έχουν ενισχυθεί στην πίστη και αποθαρρύνουν την Εκκλησία στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου. Αυτός ο πειρασμός, ο οποίος μοιάζει πολύ με μύλο, βλάπτει περισσότερο το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Θυμόμαστε τι είπε ο Χριστός γι’ αυτό.

Αλλά δεν πρέπει να απελπίζεστε και να χάσετε την καρδιά σας για το τι συμβαίνει. Όποιος και να αναγνωρίσει την ΟCU, ανεξάρτητα από το πόσο σημαντικό πρόσωπο είναι στον πνευματικό κόσμο, πρέπει πάντα να μείνουμε με τον Χριστό. Ο άνθρωπος είναι μεταβαλλόμενος, αδύναμος, υπόκειται σε εξωτερικές επιρροές, ενώ η Αλήθεια που κηρύχτηκε από τον Χριστό, είναι αιώνια και αμετάβλητη.

Ο Απόστολος Παύλος καλούσε τους Χριστιανούς να παραμείνουν πιστοί σε αυτήν την Αλήθεια, ακόμα κι αν ο άγγελος εκ των ουρανών κηρύττει κάτι άλλο. Το ίδιο ισχύει και για εμάς. Γνωρίζουμε ότι η Εκκλησία, τέκνα της οποίας έχουμε την τιμή να καλούμαστε, ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Χριστό, είναι το Σώμα Του και μας δίνει τη δυνατότητα να κληρονομήσουμε τη Βασιλεία των Ουρανών. Αυτό είναι το βασικό. Τα υπόλοιπα είναι μόνο «χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον» (Ματθ. 6,30).