Ο Έξαρχος Αφρικής για την τρέχουσα κατάσταση

Οι καρποί του έργου του Έξαρχου της Αφρικής αναμένονται σε λίγα χρόνια. Φωτογραφία: ΕΟΔ

Στις 24 Ιανουαρίου 2022, ο Έξαρχος Αφρικής, Μητροπολίτης Κλιν κ. Λεωνίδας, στον αέρα του τηλεοπτικού καναλιού «Σπας», εξέφρασε μια σειρά από θέσεις που αφορούν όχι μόνο τα σχέδια της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην αφρικανική ήπειρο, αλλά και τις περισσότερες παγκόσμιες διεργασίες που συντελούνται πλέον στην Ορθοδοξία, καθώς και στη γεωπολιτική.

Μητροπολίτης Κλιν κ. Λεωνίδας (Γκορμπατσόφ), σύντομο βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1968, πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στο Κρασνοντάρ. Σε ηλικία 21 ετών εκάρη μοναχός. Έλαβε την πνευματική του εκπαίδευση στη Θεολογική Σχολή του Λένινγκραντ και στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μιλάει Ελληνικά, Αγγλικά και Αραβικά. Στο ιστορικό της υπηρεσίας του Βλαδίκα είναι:

• ποιμαντική φροντίδα διορθωτικής εργατικής αποικίας αυστηρού καθεστώτος 17, παιδικού φυματιατρείου, αστικού σπιτιού βετεράνων στο Κρασνοντάρ.
• επαγγελματικό ταξίδι ως μέρος των ειρηνευτικών δυνάμεων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
• επαγγελματικά ταξίδια στον Άθω, στη Φινλανδία, στην Ινδία ως υπάλληλος της Γραμματείας Διορθόδοξων Σχέσεων του DECR.
• από το 2004 έως το 2013 - Εκπρόσωπος του Πατριάρχη Μόσχας και πάσης Ρωσίας υπό τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, επαγγελματικά ταξίδια στην Αιθιοπία, Κένυα, Τανζανία, Νότια Αφρική, Μποτσουάνα, Ελλάδα.
• από το 2013 έως το 2016 - Επίσκοπος Αργεντινής και Νότιας Αμερικής.
• από το 2016 έως το 2021 - Αρχιεπίσκοπος Vladikavkaz και Alan, επικεφαλής της Πατριαρχικής Κοσμητείας των ενοριών της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αρμενία.
• συμπρόεδρος της Ομάδας Εργασίας για τον Διάλογο μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Εκκλησίας της Μαλανκάρα.
• συμπρόεδρος της Επιτροπής για τον Διάλογο μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Εκκλησίας της Αιθιοπίας.сопредседатель Комиссии по диалогу между РПЦ и Эфиопской церковью;
• από 29 Δεκεμβρίου 2021 - Πατριαρχικός Έξαρχος Αφρικής.

Όπως μπορείτε να δείτε, ο Βλαδίκα κ. Λεωνίδας είναι ένας επίσκοπος που έχει ταξιδέψει πολύ σε όλο τον κόσμο και έχει εμπειρία στην επικοινωνία με εκπροσώπους τόσο της Ορθόδοξης όσο και της μη Ορθόδοξης Εκκλησίας. Επιπλέον, έκανε πνευματική φροντίδα των ειρηνευτών, κρατούμενων στη διορθωτική εργατική αποικία αυστηρού καθεστώτος και άρρωστων παιδιών. Όλα αυτά τα πράγματα μας λένε πολλά για αυτόν. Γνωρίζει την κατάσταση από πρώτο χέρι και από δική του εμπειρία και όχι από δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης. Όλα αυτά δίνουν μεγάλο βάρος στα λόγια του Βλαδίκα. Τι είπε λοιπόν στη συνέντευξη;

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν θα συμφωνήσει με την παραβίαση των κανόνων στην Εκκλησία

Προφανώς έχει εδραιωθεί η άποψη στην ROC, σύμφωνα με την οποία έχει τελειώσει ο χρόνος για υπομονή και συμβιβασμούς με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το Φανάρι άρχισε να διεκδικεί την υπεροχή στην Ορθοδοξία πριν από περίπου 100 χρόνια. Ακόμη και ο ιεράρχης και ομολογητής Πατριάρχης Μόσχας Τύχων διαμαρτυρήθηκε για αυτό. Όμως η αντίσταση σε αυτούς τους ισχυρισμούς όλα αυτά τα χρόνια περιοριζόταν κυρίως σε επιστολές και δηλώσεις. Στην πραγματικότητα, το Φανάρι προωθούσε τη θέση του, ενώ άλλες Τοπικές Εκκλησίες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, έκαναν παραχωρήσεις και συμβιβασμούς.

Κλασικό παράδειγμα τέτοιων τακτικών είναι η εκκλησιαστική κατάσταση στην Εσθονία, όπου το Φανάρι, σε αντίθεση με τους κανόνες και την κοινή λογική, καθιέρωσε μια παράλληλη δικαιοδοσία, με την οποία η ROC αναγκάστηκε να συμφωνήσει. Ωστόσο, μετά την παρέμβαση του Φαναρίου στην Ουκρανία, έγινε σαφές ότι οι διεκδικήσεις για υπεροχή είχαν ήδη διαμορφωθεί στη λεγόμενη αίρεση του παπισμού της Κωνσταντινούπολης και είχε έρθει η ώρα να αντιταχθεί σθεναρά και αποφασιστικά στη νέα αυτή εκκλησιολογία.

Επιπλέον, ο ρόλος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ στις αντικανονικές ενέργειες του Φαναρίου είναι τόσο μεγάλος και προφανής που η αναγνώριση της πρωτοκαθεδρίας του Φαναρίου θα ισοδυναμεί με αναγνώριση της πραγματικής ηγεσίας της Ορθοδοξίας από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Και αυτό ήδη μετατρέπει την Εκκλησία του Χριστού σε κάποιου είδους τμήμα της αμερικανικής διοίκησης. Ταυτόχρονα, δικαιολογίες όπως το γεγονός ότι το Φανάρι είναι τόσο εξαρτημένο από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ που απλά δεν έχει την πολυτέλεια να πάει ενάντια στη γνώμη των Αμερικανών αξιωματούχων είναι εντελώς απαράδεκτες.

Ιδού τι λέει σχετικά με αυτό ο Βλαδίκα Λεωνίδας: «Όπως είπε ο Παναγιώτατος Πατριάρχης στο κήρυγμά του: «Μα η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν περνούσε από διάφορες πιέσεις για 70 χρόνια; Κοιτάξτε κάτω από ποια πίεση και ταπείνωση ήταν η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία».

Θα μπορούσαμε όμως να διασπάσουμε την παγκόσμια Ορθοδοξία για χάρη αυτού ή εκείνου του πολιτικού γεγονότος; Υποφέραμε, υπομείναμε, και αυτή η ιστορία καλύπτεται με ένα πλήθος Ρώσων μαρτύρων που έχυσαν το αίμα τους για τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Αυτό έχουμε! Να τι μπορούμε να δείξουμε στον κόσμο! Εσείς, τι έχετε δείξει; Ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ή άλλες πολιτικές δυνάμεις σας άσκησαν πίεση και αποφασίσατε ότι για να ευχαριστήσετε αυτές τις αποφάσεις, μπορείτε να αλλάξετε τους κανόνες της Εκκλησίας; Όχι, κύριοι, δεν επιτρέπεται σε κανέναν να το κάνει αυτό! <…> Είναι αδύνατο να καταστρέψεις τους κανόνες της Εκκλησίας. Απλώς ο Κύριος δεν θα αφήσει».

Η ROC δεν διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία

Από το φιλοφαναριώτικο στρατόπεδο ακούγονται συχνά κατηγορίες κατά της ROC ότι το Πατριαρχείο Μόσχας, λένε, επιδιώκει να στερήσει την πρωτοκαθεδρία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως για να καταλάβει αυτην τη θέση απο μόνο του.

Πρώτον, αυτό δεν επιβεβαιώνεται ούτε από τα πεπραγμένα ούτε από τις δηλώσεις της ιεραρχίας της ROC. Και δεύτερον, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία γενικά απορρίπτει την ίδια τη διατύπωση του ερωτήματος ότι οποιοσδήποτε στην Ορθοδοξία μπορεί να διεκδικήσει την πρωτοκαθεδρία. Και σε αυτό η Ρωσική Εκκλησία στηρίζεται στο Ευαγγέλιο: «Επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά: ποτέ δεν διεκδικήσαμε την πρωτοκαθεδρία, δεν θέλουμε να είμαστε πρώτοι, θέλουμε όλοι να είναι πρώτοι. Όπως λέει η Αγία Γραφή, αν θέλεις να είσαι ο πρώτος, γίνε ο τελευταίος και γίνε υπηρέτης όλων. Εδώ είμαστε οι άνθρωποι που γίνονται υπηρέτες και θα υπηρετήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε».

Ο επίσκοπος λέει ότι η ROC μπορεί και πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για την προστασία των παραδοσιακών αξιών σε όλο τον κόσμο. Και από αυτή την άποψη, μπορεί να υπηρετήσει όχι μόνο την Ορθοδοξία σε όλο τον κόσμο, αλλά και την ανθρώπινη κοινωνία στο σύνολό της: «Έχουμε πλήρως το δικαίωμα να προσφέρουμε στον κόσμο μια διαφορετική (μη φιλελεύθερη – Εκδ.) ατζέντα, πίσω από την οποία η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία θα σταθεί. Και δεν χρειάζεται να  ντρεπόμαστε για αυτήν την καθολικότητα, στην οποία εισερχόμαστε τώρα».

Εισβολή ή τήρηση των κανόνων;

Όσον αφορά το ζήτημα των ενεργειών της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο κανονικό έδαφος μιας άλλης Τοπικής Εκκλησίας, εδώ η άποψη του Πατριαρχείου Μόσχας είναι εξαιρετικά σαφής και κατανοητή: αφού η Εκκλησία της Αλεξάνδρειας πήρε το μέρος των σχισματικών, χωρίστηκε από την Εκκλησία του Χριστού με όλες τις επακόλουθες συνέπειες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες κάποιος πρέπει να δεχτεί υπό το ωμοφόριο του όσους κληρικούς και πιστούς δεν θέλουν να πάνε σε σχίσμα μετά τους Αλεξανδρινούς ιεράρχες.

Ο Μητροπολίτης κ. Λεωνίδας: «Δεν εισβάλαμε πουθενά, δεν πήραμε τίποτα από κανέναν, δεν ενεργήσαμε με επέκταση. Δεν επιτρέπουμε να καταστραφούν εκείνοι οι άνθρωποι που έχουν δηλώσει ότι είναι ενάντια στη διάσπαση. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά τη γνώμη μας, ενήργησε αντικανονικά και παράνομα. Επομένως, δεν μπορεί να υπάρχει καμία δικαιολογία για τις πράξεις του. <…> Είπαμε ότι δεν θα εγκαταλείψουμε εκείνους τους ανθρώπους που διαμαρτυρήθηκαν για αυτήν την αναγνώριση (OCU - Εκδ.)».

Ο Βλαδίκα τόνισε ότι ο λόγος για τον σχηματισμό της Εξαρχίας ήταν η επιθυμία να διατηρηθεί η κανονική τάξη στην Εκκλησία και καθόλου η επιθυμία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας να αρπάξει οτιδήποτε από την Αλεξανδρινή Εκκλησία: «Δεν επιδιώκουμε να καταστρέψουμε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξάνδρειας και δεν επεκτεινόμαστε ποτέ πουθενά. Αλλά επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά ότι δεν θα δώσουμε ποτέ σε κανέναν την ευκαιρία να κοροϊδέψει τους ορθόδοξους κανόνες».

Η κατάσταση με την Ορθοδοξία στην Αφρική και οι προτεραιότητες της Εξαρχίας

Περιγράφοντας την κατάσταση στην Αφρική, ο επίσκοπος Λεωνίδας εφιστά πρώτα απ' όλα την προσοχή στις τεράστιες δυνατότητες του χριστιανικού κηρύγματος: «Η ήπειρος αναπτύσσεται ενεργά. Μια ήπειρος είναι 1,3 δισεκατομμύριο ανθρώπων. Δεν υπάρχουν τόσοι εκκλησιαστικοί άνθρωποι και η Ορθόδοξη ιεραποστολή εκεί έχει όλες τις πιθανότητες επιτυχίας». Την ίδια στιγμή, ο έξαρχος απέχει πολύ από το να συκοφαντεί την Εκκλησία της Αλεξάνδρειας: «Δεν μπορεί κανείς να πει ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξάνδρειας δεν έκανε τίποτα εκεί (στην Αφρική - Εκδ.). Υπάρχουν πολύ ευφυείς επίσκοποι που, από τη θέση τους, συμμετείχαν με επιτυχία στο ιεραποστολικό έργο στην αφρικανική ήπειρο».

Είναι πιθανό ότι η αποστολή της ROC στην Αφρική θα είχε πραγματοποιηθεί όχι μόνο σε συντονισμό με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, αλλά θα είχε πραγματοποιηθεί επίσης με τη μορφή βοήθειας προς τους Αλεξανδρινούς επισκόπους και κληρικούς, αλλά η αναγνώριση των Ουκρανών σχισματικών του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας διέκοψαν αυτό το ενδεχόμενο.

Ποια καθήκοντα θέτει η Πατριαρχική Εξαρχία στην Αφρική;

«Το κύριο καθήκον για κάθε Εκκλησία είναι η ποιμαντική φροντίδα εκείνων των ψυχών που εμπιστεύεται ο Κύριος, τις οποίες θα θρέψουμε», λέει ο επίσκοπος. – Καταρχάς, αυτοί είναι οι ποιμένες και το ποίμνιο που δεν συμφώνησαν με τη μοναδική απόφαση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και, ως εκ τούτου, του Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θεόδωρου να αναγνωρίσουν την αντικανονική ομάδα στο έδαφος της Ουκρανίας, τη λεγόμενη OCU. Σήμερα έχουμε περισσότερους από 150 κληρικούς που θέλουν να μεταφερθούν, και πολλοί από αυτούς έχουν ήδη μεταφερθεί στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία υπό το ωμοφόριο του Παναγιωτάτου Πατριάρχη Κυρίλλου».

Απαντώντας σε διευκρινιστική ερώτηση της δημοσιογράφου, ο Επίσκοπος Λεωνίδας επιβεβαίωσε ότι ο αριθμός όσων επιθυμούν να μεταφερθούν στη Ρωσική Πατριαρχική Εξαρχία αυξάνεται και αν κατά τη δημιουργία της Εξαρχίας στις 29 Δεκεμβρίου 2021 ήταν 102 άτομα, σήμερα, μετά από λίγες μόλις εβδομάδες, ο αριθμός τους έχει αυξηθεί κατά μιάμιση φορά.

Επιπλέον, αυτοί οι κληρικοί δεν ζουν συγκεντρωμένοι, αλλά σε περισσότερες από 12 χώρες της ηπείρου. Μόλις έγινε γνωστή η δημιουργία της Εξαρχίας, και κυρίως  ότι  παρουσιάστηκε ως απάντηση σε δηλώσεις Αφρικανών κληρικών σχετικά με την απροθυμία τους να παραμείνουν στην Τοπική Εκκλησία, η οποία συνδέθηκε με σχισματικούς, έπεσαν αμέσως κατηγορίες στη ROC ότι προσέλκυε στη δική της πλευρά τους υπεράριθμους κληρικούς ή εκείνους που υποβλήθηκαν σε κανονικές απαγορεύσεις από τους κληρικούς τους για διάφορα παραπτώματα.

Αυτές οι φωνές είναι ιδιαίτερα δυνατές επειδή οι σχισματικοί από την OCU, και νωρίτερα από την UOC-KP και την UAOC, έκαναν ακριβώς αυτό. Ο Επίσκοπος Λεωνίδας είπε σε συνέντευξή του ότι αυτές οι κατηγορίες κατά της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι απολύτως αβάσιμες. Επιπλέον, φροντίζοντας να ενταχθούν στη ROC κληρικοί που είναι ηθικά και κανονικά άψογοι, κάθε τέτοιος υποψήφιος υποβάλλεται σε έναν μάλλον αυστηρό έλεγχο. «Δεν έχουμε τυχαίους ανθρώπους. Όλοι όσοι θέλησαν να περάσουν στο ωμοφόριο του Παναγιωτάτου Πατριάρχη κ. Κυρίλλου, ελέγχονται όλοι», είπε ο Μητροπολίτης κ. Λεωνίδας.

Προσωπικό και υποδομές

Ο Μητροπολίτης κ. Λεωνίδας βλέπει την εργασία του προσωπικού ως ένα από τα καθήκοντα προτεραιότητας και το κύριο διακύβευμα θα τεθεί στους τοπικούς κληρικούς, τόσο εκείνους που βρίσκονται ήδη στα ιερά τάγματα όσο και τους μελλοντικούς υπηρέτες της Εκκλησίας. «Οι επίσκοποι θα διοριστούν τοπικά. Θα υπάρχουν ιερείς. Θα στοιχηματίσουμε στο αφρικανικό προσωπικό. Και φυσικά οι ιεραπόστολοί μας, που νομίζω ότι θα πάνε με ευχαρίστηση στην αφρικανική ήπειρο. Θα φροντίσουμε να έρθουν οι άνθρωποι στη Ρωσία και να λάβουν εκπαίδευση εδώ. Ο Παναγιώτατος Πατριάρχης ευλόγησε. Υπάρχουν ορισμένες ποσοστώσεις. Θα τις χρησιμοποιήσουμε», είπε ο Βλαδίκα.

Η δεύτερη κατεύθυνση μετά την ποιμαντική των πιστών, με την οποία θα ασχοληθεί η Εξαρχία, είναι η ανθρωπιστική βοήθεια. «Θα προσπαθήσουμε να παρέχουμε σε όλους βασική πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες. Οι θέσεις Feldsher θα ανοίξουν σε απομακρυσμένα μέρη». Η ανθρωπιστική δραστηριότητα στην Αφρική είναι ένα τεράστιο μέτωπο εργασίας που απαιτεί τόσο σημαντικό κόστος υλικού όσο και πόρους ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Προφανώς, αυτή η εργασία θα συντονιστεί με τους ρωσικούς κρατικούς θεσμούς και, ενδεχομένως, με την επιχειρηματική κοινότητα, η οποία θα βοηθήσει οικονομικά.

Χωρίς τόσο σοβαρή υποστήριξη από τη ROC, θα είναι δύσκολο να υλοποιήσουμε όλα τα σχέδια μόνοι μας. Και αυτά τα σχέδια είναι πολύ φιλόδοξα: «Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο ηπειρωτικό έργο. Έχουμε πλέον εισέλθει πλήρως στην ήπειρο, όπου απαιτείται πλήρης αποκατάσταση ολόκληρης της ποιότητας της ζωής. <…> Θα βοηθήσουμε την αφρικανική ήπειρο όσο καλύτερα μπορούμε».

Μένει να ευχηθούμε τη βοήθεια του Θεού στην αποστολή της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική και να ελπίζουμε ότι οι καρποί αυτής της δραστηριότητας δεν θα αργήσουν να έρθουν.

Η Ορθοδοξία και η παρακμή του Χριστιανισμού στον Δυτικό Πολιτισμό

Σήμερα, ο δυτικός πολιτισμός έχει ήδη πάψει να συνδέεται με τον Χριστιανισμό. Η ουσία αυτού του πολιτισμού μπορεί να οριστεί ως «στρατευμένος φιλελευθερισμός», στον οποίο επιτρέπεται η παραβίαση οποιωνδήποτε παραδοσιακών αξιών και αντιλήψεων, κάθε διαστροφή και κακία είναι ευπρόσδεκτη και το μόνο πράγμα που καταδικάζεται και διώκεται είναι οι παραδοσιακές απόψεις για το φύλο, την  οικογένεια, τη θρησκεία, την ηθική κ.λπ.

Ωστόσο, ακόμη και στη Δύση, πολλοί άνθρωποι, ακόμη και η πλειοψηφία, δεν συμμερίζονται τον λυσσασμένο φιλελευθερισμό που κυριαρχεί στην κοινή γνώμη και τη νομοθεσία. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται όχι μόνο προστασία, αλλά και κάποιο είδος ηθικής κατευθυντήριας γραμμής, ηθικής εξουσίας, που η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία μπορεί να δείξει στον κόσμο.

Η παρουσιάστρια, Άννα Σάφμαν, έθεσε την ερώτηση ως εξής: «Τι πιστεύετε, Βλαδίκα, στην Ευρώπη, ακόμη και στην Αμερική, όπου οι παραδοσιακές αξίες στην πραγματικότητα έχουν απομακρυνθεί σε επίσημο επίπεδο σήμερα, όπου συντελείται η καταστροφή του θεσμού της οικογένειας, όπου, εξάλλου, καταστρέφονται ακόμη και ναοί. Κατεδαφίστηκαν ως άχρηστοι. Αυτός  ο δρόμος που έχει ξεκινήσει, είναι μη αναστρέψιμος;»

Απαντώντας σε αυτήν την ερώτηση, ο Βλαδίκα Λεωνίδας συνέκρινε αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη και γενικά στη Δύση με τον διωγμό της Εκκλησίας στη σοβιετική περίοδο: «Σας θυμίζει τίποτα όλο αυτό; Καταστρέφουν εκκλησίες, αντικαθιστούν την ατζέντα (παραδοσιακή με φιλελεύθερη - Εκδ.), Σύντομα θα πουν ότι ο τελευταίος ιερέας θα προβληθεί στο Διαδίκτυο. Και όλα αυτά θα είναι ειρηνικά. Αν μετά το 17 (1917 - Εκδ.) είχαμε βία και η Εκκλησία οδηγήθηκε στην υπόγεια, πέρασε φοβερές δεκαετίες μαρτυρίου, τότε εδώ ψηφίζουν με χέρια και πόδια, κάποιοι άνθρωποι.

Αλλά εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η πλειοψηφία δεν επιθυμεί τέτοιες αλλαγές και αν οι κυβερνήσεις των ευρωπαϊκών χωρών δεν βγάλουν τα κατάλληλα συμπεράσματα, τότε φοβάμαι ακόμη και να φανταστώ τι θα μπορούσε να συμβεί. Όλα αυτά στο μέλλον μπορούν να μετατραπούν σε απόλυτο χάος και καταστροφή».

Ο επίσκοπος θεωρεί ότι η ROC και η ρωσική κοινωνία πρέπει να υπερασπιστούν τις παραδοσιακές αξίες και να αναλάβουν τον ρόλο του ηγέτη στην υποστήριξη των συντηρητικών θεμελίων της κοινωνίας: «Δεν μπορούμε, αλλά πρέπει! Γιατί όλα πάνε στο ότι δεν θα υπάρχει κανένας να παίξει καθόλου αυτόν τον ρόλο. Και έτσι τώρα πρέπει απλώς να το κάνουμε».

Συγκλονιστική στιγμή της συνέντευξης

Υποστηρίζοντας ότι στις συνθήκες του δυτικού πολιτισμού που γλιστράει στην άβυσσο του φιλελευθερισμού, η Ρωσία πρέπει να γίνει μια ζώνη παραδοσιακής κανονικότητας, να δείξει στον κόσμο ένα πνευματικό και ηθικό ορόσημο, η παρουσιάστρια Άννα Σάφμαν είπε τα εξής: «Για να είμαι ειλικρινής, σε αυτές τις συνθήκες, παρακολουθώντας αυτό που συμβαίνει υποδηλώνεται το ίδιο: η Μόσχα είναι η τρίτη Ρώμη που δεν θα υπάρξει τέταρτη».

Αυτό ειπώθηκε με χιούμορ, αλλά παρόλα αυτά, ο Βλαδίκα δεν διέψευσε αυτή τη δήλωση και είπε τα εξής: «Ναι, μια γνωστή έκφραση. Δεν θα το αμφισβητήσω. Πιστεύω επίσης ότι έχουμε μια συγκεκριμένη αποστολή σε αυτόν τον κόσμο και επαναλαμβάνω για άλλη μια φορά, όλα θα εξαρτηθούν από το πώς θα διαχειριστούμε την εσωτερική και εξωτερική μας ατζέντα τα επόμενα χρόνια».

Η θεωρία «Η Μόσχα είναι η τρίτη Ρώμη» προέκυψε, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, στα τέλη του 15ου αιώνα, σύμφωνα με άλλες στις αρχές του 16ου αιώνα, ως αντανάκλαση του γεγονότος ότι η αιωνόβια Βυζαντινή Αυτοκρατορία, το ορθόδοξο βασίλειο, υποδουλώθηκε από τους Τούρκους. Η σκέψη πολλών ανθρώπων, των οποίων η κοσμοθεωρία δεν επέτρεπε ότι δεν θα υπήρχε πλέον ένα τέτοιο ορθόδοξο βασίλειο στη γη, υπεύθυνο για την τύχη της Ορθοδοξίας, κατέληξε σε ένα λογικό συμπέρασμα - να κηρύξει το Μοσχοβίτικο κράτος ένα τέτοιο βασίλειο.

Μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει αυτή τη θεωρία με διαφορετικούς τρόπους, αλλά πρέπει να αναγνωριστεί ότι δεν έχει βάση στην Αγία Γραφή. Το Ευαγγέλιο δεν λέει τίποτα για το χριστιανικό βασίλειο στη γη, και πολύ περισσότερο για την υποχρεωτική φύση της ύπαρξής του. Η θεωρία της πρώτης, δεύτερης ή τρίτης Ρώμης είναι περισσότερο πολιτική παρά θρησκευτική θεωρία.

Γενικά, ούτε αυτή η συνέντευξη του Μητροπολίτη κ. Λεωνίδα, ούτε τα άλλα λόγια και οι δηλώσεις του δίνουν λόγους να πιστεύουμε ότι η θεωρία «Η Μόσχα είναι η τρίτη Ρώμη» κατέχει κάποια σημαντική θέση στην κοσμοθεωρία του. Ο Βλαδίκα απέδειξε με όλη την πολυετή υπηρεσία του ότι είναι ιερέας του Θεού και όχι πολιτικός. Επομένως, δεν πρέπει να αποδίδει κανείς ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι εξέφρασε κάποια συμπάθεια για αυτή τη θεωρία.

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το παρόμοιο ιδεολόγημα «Κωνσταντινούπολη - η δεύτερη Ρώμη» έγινε η αιτία που στο σύγχρονο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως οι ιδέες του ελληνισμού άρχισαν να κυριαρχούν στους ιερούς κανόνες της Εκκλησίας και η διεκδίκηση της ανωτερότητας του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως σήμερα εκλαμβάνεται από πολλούς Έλληνες επισκόπους ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση αυτού ακριβώς του ελληνισμού.

Συμπέρασμα

Ο Μητροπολίτης κ. Λεωνίδας δίνει την εντύπωση ενός πολύ ενεργητικού και σκόπιμου εκκλησιαστικού ηγέτη. Ταυτόχρονα είναι πολύ υπεύθυνος και λογικός. Οι καρποί του έργου της Αφρικανικής Εξαρχίας με επικεφαλής τον ίδιο, όπως ήδη αναφέρθηκε, μπορούν να αναμένονται μόνο σε λίγα χρόνια, αλλά σήμερα είναι ήδη προφανές ότι η Αφρική βρίσκεται στα πρόθυρα μιας μεγάλης κλίμακας ορθόδοξης αποστολής, στην οποία μπορεί να βοηθήσει ο Κύριος και τον επίσκοπο Λεωνίδα και όλους όσοι θα συνεργαστούν μαζί του.