Βλασφημία στους Ολυμπιακούς Αγώνες: Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί;

Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, οι διοργανωτές οργάνωσαν μια αντιχριστιανική παράσταση, στην οποία η πιο μεγάλη βλασφημία ήταν η παρωδία του Μυστικού Δείπνου, δηλαδή η απεικόνιση μιας βιβλικής ιστορίας στον πίνακα του Λεονάρντο ντα Βίντσι «Ο Μυστικός Δείπνος», όπου αντί για τον Ιησού Χριστό καθόταν μια αδύνατη γυναίκα σε ένα στέμμα, δίπλα σε γκέι χαρακτήρες στις πόζες των αποστόλων του Χριστού, και στο τραπέζι, αντί για ψωμί και κρασί, έβαλαν έναν άντρα με μπλε μαγιό, που απεικονίζει τον προστάτη Άγιος της οινοποσίας και των συναφών υπερβολών, τον Διόνυσο.

Και όλα φαίνονται ξεκάθαρα και κατανοητά: τι είναι, γιατί έγινε, εναντίον ποιανού έγινε. Αλλά στη συνέχεια άρχισαν να εμφανίζονται κάπως απροσδόκητα μηνύματα από προσωπικότητες των Ορθόδοξων μέσων ενημέρωσης, οι οποίες άρχισαν να λένε ότι αυτό δεν ήταν υποτίθεται μια παρωδία του πίνακα του Λεονάρντο ντα Βίντσι «Ο Μυστικός Δείπνος», αλλά μια εικόνα ενός άλλου πίνακα: «Η γιορτή των θεών» Jan van Bijliert. Και ως εκ τούτου δεν υπάρχει τίποτα ανατρεπτικό σε αυτή την παράσταση. Ο Σεργκέι Σουμίλο έγραψε συγκεκριμένα για αυτό. Τον υποστήριξε ο ιερέας των μέσων ενημέρωσης Αλέξανδρος Κλιμένκο. Εφόσον ο πίνακας είναι «Η γιορτή των θεών» και όχι «Ο Μυστικός Δείπνος», τότε η παρωδία φαίνεται να έχει περάσει από εμάς, τους Ορθοδόξους. Φαίνεται ότι όλα πάνε καλά, δεν χρειάζεται να αντιδράσεις, πόσο μάλλον να αγανακτήσεις. Όμως το θέμα είναι ότι η ολυμπιακή παράσταση δεν είναι μια παρωδία του πίνακα «Ο Μυστικός Δείπνος», αλλά του ίδιου του Μυστικού Δείπνου. Έτσι ακριβώς επινοήθηκε και ακριβώς όπως θεωρήθηκε από όλους, τόσο υποστηρικτές της παράστασης, αντίπαλους, όσο και αναποφασίστους. Κατ' αναλογία: μια φασιστική κορυφογραμμή σε δημόσιο χώρο είναι πάντα μια φασιστική κορυφογραμμή, ανεξάρτητα από το πώς κάποιος προσπαθεί να πείσει ότι είναι απλώς ένας βραχίονας τεντωμένος στις 45 μοίρες.

Αυτό που παρουσιάστηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων είναι σίγουρα ένα χαστούκι στο πρόσωπο όλων των χριστιανών. Και δεν έχει σημασία ποια εικόνα χρησιμοποιήθηκε. Το να προσποιούμαστε ότι αυτό δεν ισχύει για εμάς, ότι δεν πρόκειται για τον Χριστιανισμό και τον Μυστικό Δείπνο, είναι το ίδιο με το να απομακρυνθούμε όταν οι χούλιγκαν χτυπούν ένα παιδί στο δρόμο και δεν έχουμε τη δύναμη και το κουράγιο να το προστατεύσουμε. Τι θα έλεγε το πλήθος «κατάλαβες λάθος» αν κάποιος πρόσβαλε δημόσια τη μητέρα του χωρίς να την αναφέρει ονομαστικά; Επιπλέον, θα ήταν προφανές σε όλους ότι μιλάμε για αυτήν. Πώς θα αντιδρούσαν; Θα έλεγαν ότι αυτή δεν είναι η μητέρα μου αν δεν έλεγαν το επίθετό της; Θα προσποιούνταν ότι υπάρχει κάπου μια άλλη γυναίκα που ταιριάζει με αυτόν τον χαρακτηρισμό;

Άρα, η ολυμπιακή παράσταση είναι μια βλάσφημη αντιχριστιανική ενέργεια. Τι έπεται; Είναι δυνατόν να μείνεις σιωπηλός; Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης μπορεί να έχουν τα ακόλουθα επιχειρήματα. Πρώτον, μπορούμε να πούμε: Δεν παρακολουθώ τους Ολυμπιακούς Αγώνες (όπως και τη Eurovision), δεν με ενδιαφέρουν όλα αυτά και δεν με αφορούν. Δεύτερον, μπορούμε να πούμε ότι δεν χρειάζεται να δώσουμε μεγάλη σημασία σε αυτό, να το συζητήσουμε και να προσελκύσουμε έτσι την προσοχή σε αυτό. Απλά πρέπει να το αγνοήσουμε και σύντομα θα ξεχαστεί από μόνο του. Τρίτον, μπορείτε να πείτε: τι μπορώ να κάνω; Συνέβη και δεν γίνεται να αλλάξει. Και γενικά, ζούμε σε μια μεταχριστιανική εποχή, και γιατί να εκπλαγούμε αν μας περιβάλλει ο πλήρης παγανισμός και η ανηθικότητα που συνδέεται με αυτόν.

Τους πρώτους αιώνες και οι χριστιανοί περιβάλλονταν από πλήρη παγανισμό. Δίπλα σε χριστιανικές κατοικίες υπήρχαν ναοί ειδώλων στους οποίους γίνονταν θυσίες. Οι χριστιανοί περνούσαν, τα έβλεπαν όλα αυτά, αλλά δεν συμμετείχαν σε αυτά. Ταυτόχρονα, παρέμειναν χριστιανοί και τα παγανιστικά γεγονότα πραγματικά δεν τους αφορούσαν. Ωστόσο, έρχονταν στιγμές που ένα άτομο τοποθετούνταν μπροστά σε ένα είδωλο και αναγκαζόταν να συμμετάσχει με κάποιο τρόπο στη θυσία. Τέτοιες στιγμές δεν μπορούσε πια να το αντιμετωπίζει αδιάφορα. Έπρεπε οπωσδήποτε να δείξει κάποια στάση απέναντι σε αυτό. Ή να συμμετάσχει, και έτσι να αποκηρύξετε τον Χριστιανισμό. Ή δηλώσει τη διαφωνία του, να δηλώσει τον εαυτό του ως Χριστιανό μπροστά στον διωγμό και ακόμη και στον θάνατο.

Ζούμε στην εποχή της πληροφορικής, στην εποχή των Μ.Μ.Ε. Εάν προηγουμένως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνώριζαν για ορισμένα γεγονότα, ακόμη και πολύ σημαντικά, τώρα οι πληροφορίες γίνονται διαθέσιμες σχεδόν εν ριπή οφθαλμού. Τώρα είναι αδύνατο να πω ότι δεν ήξερα κάτι εκεί, δεν είδα κάτι εκεί, κάτι μου διέφυγε. Έτσι, σήμερα οι Χριστιανοί πολύ πιο συχνά βρίσκονται σε καταστάσεις όπου είναι αδύνατο να περάσουμε και να προσποιηθούμε ότι αυτό που συμβαίνει δεν μας αφορά. Στις μέρες μας, πολύ πιο συχνά βρισκόμαστε σε καταστάσεις όπου πρέπει να εκφράσουμε ξεκάθαρα τη στάση μας σε ορισμένα σημαντικά γεγονότα.

Αυτό που έγινε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων είναι ακριβώς μια τέτοια κατάσταση. Οι Χριστιανοί βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια βλάσφημη παραβίαση του πιο ιερού πράγματος, της Θείας Ευχαριστίας. Και δεν θα είναι πλέον δυνατό να μην αντιδράσετε, πρέπει να δείξετε τη στάση σας σε αυτό. Που σημαίνει μη σιωπάτε.

Αν δεν μένει κάποιος σιωπηλός, τότε τι πρέπει να κάνει; Φαίνεται ότι σε αυτήν την κατάσταση μπορεί κανείς να καθοδηγηθεί από τα λόγια του αγίου Αποστόλου Παύλου, ο οποίος στην προς Εφεσίους Επιστολή λέει τα εξής: «...Και να μη συμμετέχετε στα σκοτεινά κι ανώφελα έργα των άλλων, αλλά να τα ξεσκεπάζετε». (Εφ 5:11). Πώς μπορεί να εφαρμοστεί αυτή η συνταγή σε αυτήν την κατάσταση;

Πρώτον, πρέπει να γνωρίζουμε πλήρως ότι η παράσταση στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων δεν είναι λάθος, δεν είναι μια ενοχλητική παρεξήγηση, ούτε μια ηλίθια παράβλεψη, ότι δεν πιστεύαμε ότι θα προσέβαλλε κανέναν. Αυτή είναι μια συλλογισμένη, συνειδητή και σκόπιμη αγανάκτηση κατά του Χριστιανισμού. Αυτό είναι ένας «τελικός αποχαιρετισμός» στον Ιησού Χριστό. Αυτό είναι το ίδιο «άκαρπο έργο του σκότους» για το οποίο μιλάει ο Απόστολος Παύλος.

Οι διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων χρησιμοποίησαν την τελετή έναρξης ακριβώς ως εξέδρα για να εξοργίσουν τον Κύριο Ιησού Χριστό όσο πιο δυνατά γινόταν. Να στείλουμε ένα σήμα και στους Χριστιανούς και σε όλη την ανθρωπότητα γενικότερα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια. Πρόκειται για ένα γεγονός που παρακολουθεί σχεδόν όλος ο κόσμος. Πρόκειται για ένα πολύ ψηλό βήμα, ακόμη πιο ψηλά από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε. Όλα όσα λέγονται από αυτή την εξέδρα γίνονται γνωστά σε όλη την ανθρωπότητα. Σε αυτή την περίπτωση, υπήρξε μια βλάσφημη οργή ενάντια στο πιο ιερό πράγμα που έχει ένας Χριστιανός, το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Πρέπει να γίνει αντιληπτό έτσι και από αυτή την αντίληψη πρέπει να εξαχθούν συμπεράσματα.

Δεύτερον, πρέπει να αποκλείσετε τη δική σας συμμετοχή σε αυτό, άμεση ή έμμεση. Είναι αλήθεια ότι είναι πιο δύσκολο να πούμε με τι ακριβώς πρέπει να εκφράζεται αυτό. Να αποσυρθούμε επιδεικτικά από τους αγώνες (για αθλητές); Να κλείσουν την τηλεόραση και να μην παρακολουθούμε (για τηλεθεατές); Να μην ζητωκραυγάζουμε για την ομάδα μας; Ή να περιοριστούμε στο να αγνοήσουμε την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων; Μάλλον ο καθένας πρέπει να ενεργεί όπως του λέει η συνείδησή του. 

Ο Απόστολος Παύλος έγραψε στους Κορινθίους: «Σας έχω γράψει προηγουμένως, ότι δεν πρέπει να έχετε επικοινωνίαν και σχέσεις με πόρνους.Και δεν εννοώ βέβαια γενικώς τους πόρνους του αμαρτωλού τούτου κόσμου, τους πλεονέκτας η τους άρπαγας η τους ειδωλολάτρας· διότι τότε θα είσθε κατά λογικήν συνέπειαν υποχρεωμένοι να φύγετε και να βγήτε έξω από την κοινωνίαν των ανθρώπων, μεταξύ των οποίων ζήτε.Τωρα δε σας έγραψα να μη συναναστρέφεσθε και να μη έχετε επικοινωνίαν μαζή του, εάν κάποιος που, αν και έχη το όνομα του αδελφού, είνα εν τούτοις πόρνος η πλεονέκτης η ειδωλολάτρης η υβριστής η μέθυσος η άρπαξ. Με τέτοιον αδελφόν δεν πρέπει ούτε να συντρώγετε» (Α' Κορ. 5:9-11). Όπως έγραψε ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στην ερμηνεία αυτών των λέξεων, εάν οι Χριστιανοί αποφάσιζαν ακόμη και να διακόψουν όλες τις σχέσεις τους με τους αμαρτωλούς, αυτό θα σήμαινε ότι έπρεπε «να αναζητήσουν ένα άλλο σύμπαν». Γενικά όμως στις ερμηνείες των αγίων πατέρων υπάρχει η ιδέα ότι πρέπει κανείς να προσπαθεί να ελαχιστοποιεί την επικοινωνία με αυτούς που διαπράττουν ανομία.

Και τρίτον, πρέπει να επιπλήξουμε. Πώς όμως να εκπληρώσει αυτή την εντολή του Αποστόλου Παύλου σε αυτή την κατάσταση; Ο Άγιος Θεοφάνης ο Εσωτερικός έζησε πριν από εμάς περίπου 150 χρόνια, αλλά φαίνεται ότι η κατανόηση αυτών των λόγων του Αποστόλου Παύλου μπορεί να είναι ένας συγκεκριμένος οδηγός για εμάς. Παρεμπιπτόντως, ο Άγιος Θεοφάνης δεν ήταν επίσης υπέρμαχος της σιωπής. «Αλλά λέει: μην συμμετάσχετε, γιατί είναι δυνατόν, χωρίς να κάνετε άσχημα πράγματα μόνοι σας, να γίνετε ένοχοι για τα κακά πράγματα του άλλου μέσω της συνενοχής στις πράξεις του. Πως; – Όταν με κάποιο τρόπο αποκαλύπτεται η συναίνεση στις κακές πράξεις των άλλων. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις για αυτό. Το τελευταίο όριο είναι αν βλέπεις, ή ακούς, ή ξέρεις, αλλά παραμένεις σιωπηλός. Ο Απόστολος το λαμβάνει υπόψη του και λέει: μη σιωπάς, αλλά επιπλήττεις», έγραψε στην ερμηνεία του στα λόγια του Αποστόλου Παύλου.

Πολλοί άγιοι πατέρες είπαν ότι ο Απόστολος Παύλος δεν διατάζει επίπληξη για όλους, αλλά μόνο για εκείνους που οι ίδιοι έχουν επιτύχει στην αρετή. Για παράδειγμα, ο μακαριστός Ιερώνυμος: «Το να εκθέτεις τους άλλους είναι πολύ σημαντικό ζήτημα. Μπορεί να γίνει επάξια μόνο από κάποιον στον οποίο δεν μπορεί να εφαρμοστεί η ακόλουθη μομφή: Υποκριτέ, αφαίρεσε πρώτα το αγκάθι από τα μαλλιά σου, και μετά θα δεις να αφαιρέσεις το κουκούτσι από τα μαλλιά του αδελφού σου» (Λουκάς 6:42). <...> Από αυτό προκύπτει ότι μπορεί να επιπλήξει όποιον δεν είναι καταδικασμένος από μόνος του (κατά συνείδηση). Ο Άγιος Θεοφάνης λέει επίσης: «Αυτό μπορεί να πάει μόνο σε τέλειους Χριστιανούς, για τους οποίους μιλάει ο Απόστολος». Ωστόσο, ποιος μπορεί να θεωρεί τον εαυτό του τέλειο; Άλλωστε, σύμφωνα με τη διδασκαλία των αγίων πατέρων, όσο πιο τέλειος γίνεται ο άνθρωπος, τόσο περισσότερο βλέπει τον εαυτό του ως αμαρτωλό. Αποδεικνύεται ότι κανείς δεν μπορεί να καταγγείλει; Αντιθέτως, δεν είναι έτσι. 

Υπάρχουν άνθρωποι που υποτίθεται ότι καταγγέλλουν «αυτεπαγγέλτως». Πρόκειται για πρόσωπα που διαθέτουν εξουσία, τόσο κοσμική όσο και, ιδιαίτερα, πνευματική. Δεν πρέπει να σιωπούν, αφού εκπροσωπούν χριστιανικά δόγματα. Η σιωπή τους είναι εκπληκτική. Από τα χείλη του Πάπα, που διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία στην Εκκλησία, δεν έχει ακουστεί ακόμη καμία αντίδραση για τη βλασφημία κατά την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Οι Προκαθήμενοι των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι επίσης ως επί το πλείστον σιωπηλοί. Αυτό είναι ακατανόητο και λυπηρό. Οι εμπορικοί οργανισμοί αποσύρουν τις διαφημίσεις από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Έλον Μασκ διαμαρτύρεται, ακόμη και ορισμένα ισλαμικά κράτη καλούν Γάλλους πρεσβευτές επειδή ο Ιησούς Χριστός, - τιμάται ως προφήτης στο Ισλάμ. Αποδεικνύεται ότι νοιάζονται, αλλά εμείς οι Χριστιανοί είμαστε ευχαριστημένοι με τα πάντα;

Υπάρχει μια άλλη κατηγορία ανθρώπων που δεν πρέπει να σιωπούν. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι LOM, ηγέτες της κοινής γνώμης, άνθρωποι που έχουν κοινό εκατομμυρίων συνδρομητών, των οποίων οι απόψεις ακούγονται. Το γεγονός ότι επηρεάζουν το μυαλό εκατομμυρίων (ή τουλάχιστον χιλιάδων) τους υποχρεώνει να εκφράσουν τη θέση τους.

Ωστόσο, υπάρχει μια μέθοδος επίπληξης που είναι διαθέσιμη σε όλους. «Αλλά οποιοσδήποτε μπορεί επίσης να διαφωνήσει με κάποιον που κάνει κάτι κακό, να μην τον εγκρίνει, ούτε καν να μιλήσει αστεία συγκαταβατικά για άσχημα πράγματα. Και με ένα μόνο πρόσωπο μπορείς να πεις πολλά. Η δημόσια έκθεση των άλλων είναι έκθεση στο φως των πράξεων. <...> Πρέπει να σταθούμε σταθερά στους χριστιανικούς κανόνες της ζωής και, φωτίζοντας έτσι το φως στη γύρω καταχνιά των πραγμάτων, να τους εκθέσουμε», γράφει ο Θεοφάνης ο Ερημνής. Αυτά τα λόγια περιέχουν μια ένδειξη ότι ο καθένας μπορεί, σε συγκεκριμένες καταστάσεις ζωής: συνομιλίες, συναντήσεις, ομιλίες κ.λπ., να δείξει τη στάση του απέναντι σε αυτές τις «άκαρπες πράξεις του σκότους».

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έγινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν μια δοκιμασία, ένα είδος τεστ, μια μέτρηση της αντίδρασης του κοινού και της κυβέρνησης. Περαιτέρω γεγονότα θα εξελιχθούν λαμβάνοντας υπόψη πώς περνάμε αυτό το τεστ, πώς περνάμε αυτήν την δοκιμασία, τι λέμε μπροστά στην απόλυτη βλασφημία.