Το Μυστήριο της Κιβωτού της Διαθήκης: τι πραγματικά κρύβεται κάτω από το Όρος του Ναού
Πού εξαφανίστηκε το κύριο ιερό του κόσμου και τι βρίσκεται κάτω από τον «Θεμέλιο Λίθο»; Έρευνα: από τις βιβλικές θρύλους μέχρι την περιπέτεια του «Ιντιάνα Τζόουνς» στις αρχές του 20ού αιώνα.
Κατά την περίοδο του Δεύτερου Ναού, όταν εξελίσσονταν τα γεγονότα της Καινής Διαθήκης, στα Άγια των Αγίων δεν υπήρχε πλέον ούτε η Κιβωτός της Διαθήκης, ούτε οι πλάκες — τίποτα από όσα υπήρχαν εκεί προηγουμένως. Στο κεντρικό και πιο ιερό μέρος του Ναού, από τη γη προεξείχε μόνο ένα μέρος του μυστηριώδους βράχου, που ονομάζεται «Θεμέλιος Λίθος».
Η εξαφανισμένη ιερότητα και οι εκδοχές αναζήτησης
Πού εξαφανίστηκε η Κιβωτός της Διαθήκης;
Η Κιβωτός της Διαθήκης εξαφανίστηκε σχεδόν εξακόσια χρόνια πριν από τη Γέννηση του Χριστού. Αυτό συνέβη πιθανότατα όταν ο βασιλιάς της Βαβυλώνας Ναβουχοδονόσορ Β' κατέλαβε την Ιερουσαλήμ και κατέστρεψε τον Πρώτο Ναό (586 π.Χ.).
Η ίντριγκα έγκειται στο γεγονός ότι η Βίβλος παρέχει έναν λεπτομερή κατάλογο των όσων πήραν οι Βαβυλώνιοι ως λάφυρα, και η Κιβωτός δεν περιλαμβάνεται σε αυτόν τον κατάλογο. Όπως και να έχει, όταν οι Εβραίοι επέστρεψαν από την αιχμαλωσία, τα Άγια των Αγίων ήταν άδεια. Οι θεωρίες για την εξαφάνιση της κύριας ιερότητας ήταν ποικίλες:
- Η εκδοχή του Ιερεμία: Ένας από τους θρύλους λέει ότι ο προφήτης Ιερεμίας, προβλέποντας την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, έκρυψε την Κιβωτό κάπου στην περιοχή του όρους Νεβώ (στη σημερινή Ιορδανία).
- Η εκδοχή των υπόγειων στοών: Οι Ταλμουδιστές υποθέτουν ότι ο βασιλιάς Ιωσίας διέταξε να κρυφτεί η Κιβωτός σε ένα περίπλοκο σύστημα τούνελ και μυστικών θαλάμων κάτω από το Όρος του Ναού.
- Η αιθιοπική εκδοχή: Η πιο εξωτική εκδοχή υποστηρίζει ότι ο Μενελίκ Α', γιος του βασιλιά Σολομώντα και της βασίλισσας του Σαβά, μετέφερε κρυφά την αυθεντική Κιβωτό στην Αιθιοπία, αφήνοντας στην Ιερουσαλήμ ένα αντίγραφο. Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή, το πρωτότυπο φυλάσσεται τώρα στην πόλη Αξούμ, στην εκκλησία της Αγίας Μαρίας της Σιών. Σε αυτό έχει πρόσβαση μόνο ένας φύλακας-μοναχός, ο οποίος δεν εγκαταλείπει το πόστο του μέχρι τον θάνατό του.
Ωστόσο, το πιο πιθανό είναι ότι οι Βαβυλώνιοι απλώς κατέστρεψαν την Κιβωτό για να πάρουν το χρυσό της, όπως έκαναν με άλλα διακοσμητικά του Ναού. Η απουσία αναφοράς στους καταλόγους των λαφύρων μπορεί να εξηγείται από το γεγονός ότι απλώς δεν υπήρχε πλέον ως ενιαίο αντικείμενο.
Ο Ομφαλός της Γης και το κέντρο του κόσμου
Στο θέμα της Κιβωτού θα επιστρέψουμε, αλλά προς το παρόν ας μιλήσουμε για τον βράχο. Ο Εβέν χα-στιγιά - «Θεμέλιος Λίθος», ή «Γωνιακός Λίθος», - είναι το πιο ιερό και αμφιλεγόμενο κομμάτι βραχώδους σχηματισμού στον κόσμο. Στην ιστορία του συνυφαίνονται μυστικισμός, γεωλογία και πολιτική. Για τον Ιουδαϊσμό είναι το φυσικό κέντρο του κόσμου, για το Ισλάμ - ο τόπος της ανάληψης του προφήτη.
Σύμφωνα με το Μιντράς και το Ταλμούδ, η ιστορία του λίθου ξεκινά πριν από την ιστορία της ίδιας της Γης.
Θεωρείται ότι ο Θεός άρχισε να δημιουργεί τον κόσμο από αυτόν: Έριξε τον λίθο στην άβυσσο του χάους, και από αυτόν, όπως οι κύκλοι στο νερό, αναπτύχθηκε όλη η υπόλοιπη ύλη του Σύμπαντος. Γι' αυτό και ονομάζεται «Θεμέλιος Λίθος» - πάνω του στηρίζεται ο κόσμος.
Η παράδοση επίσης λέει ότι πάνω σε αυτόν τον λίθο ο Αδάμ προσέφερε την πρώτη θυσία μετά την έξοδο από τον Παράδεισο. Αργότερα, εδώ έχτισε το θυσιαστήριο ο Νώε, βγαίνοντας από την κιβωτό. Η πιο γνωστή βιβλική ιστορία που συνδέεται με τον λίθο είναι η Ακεντά (η δέσμευση του Ισαάκ). Όταν ο Αβραάμ ήρθε στο όρος Μοριά για να προσφέρει τον γιο του ως θυσία, τον έβαλε πάνω σε αυτόν τον βράχο.
Στην πραγματική ιστορική χρονολογία ο λίθος εισέρχεται επί βασιλείας Δαβίδ. Αρχικά, αυτό το μέρος ήταν πλατφόρμα για το άλεσμα σιτηρών (αλώνι). Ο Δαβίδ αγόρασε τον βράχο για να σταματήσει την επιδημία που έπληξε τον λαό και ανήγειρε εκεί θυσιαστήριο. Ο γιος του Σολομώντας έχτισε γύρω από τον βράχο τον Ναό της Ιερουσαλήμ. Ο λίθος βρέθηκε στο πιο ιερό μέρος του - στα Άγια των Αγίων, όπου χρησίμευε ως φυσικό βάθρο για την Κιβωτό της Διαθήκης.
Μετά την καταστροφή του Πρώτου Ναού από τους Βαβυλώνιους, στα Άγια των Αγίων παρέμεινε μόνο αυτός ο γυμνός λίθος. Κατά την εποχή του Δεύτερου Ναού, ο αρχιερέας έμπαινε σε αυτό το άδειο δωμάτιο μία φορά το χρόνο (στην Ημέρα του Εξιλασμού). Επειδή η Κιβωτός δεν υπήρχε, τοποθετούσε το θυμιατήριο με τα καπνιστά αρώματα απευθείας πάνω στον λίθο - αυτή ήταν η κορύφωση της λατρευτικής τελετής όλου του έτους. Το αίμα των θυσιασμένων ζώων επίσης ραντιζόταν πάνω στον λίθο.
Μετά την καταστροφή του Δεύτερου Ναού από τους Ρωμαίους το 70 μ.Χ., ο τόπος περιήλθε σε παραμέληση. Οι Ρωμαίοι προσπάθησαν να χτίσουν εδώ ναό του Δία, αλλά αργότερα, με την έλευση του Χριστιανισμού, το Όρος του Ναού μετατράπηκε σε δημοτική χωματερή, και ο λίθος θάφτηκε κάτω από σωρούς σκουπιδιών.
Το 638 μ.Χ. η Ιερουσαλήμ καταλήφθηκε από τους Άραβες υπό την ηγεσία του χαλίφη Ουμάρ ιμπν αλ-Χαττάμπ. Τρομοκρατημένος από την κατάσταση του ιερού τόπου, ο Ουμάρ διέταξε να καθαριστεί ο βράχος. Στο Ισλάμ, αυτός ο βράχος (στα αραβικά ασ-Σάχρα) συνδέεται με το νυχτερινό ταξίδι του προφήτη Μωάμεθ. Θεωρείται ότι από εδώ ανέβηκε στους ουρανούς πάνω στο φτερωτό άλογο Μπουράκ. Το 691 μ.Χ. ο χαλίφης
