Επειδή είστε του ημών Χριστού

Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας δεν επιπλήττεται πλέον μόνο από τους τεμπέληδες. Οποιαδήποτε πράξη ή λόγος των πιστών της UOC ή της ιεραρχίας της αναγκαστικά βρίσκει επικριτές και προκαλεί δυσαρέσκεια.

Εάν, για παράδειγμα, η Εκκλησία συμμετέχει σε ανθρωπιστικά προγράμματα, τότε οι πιστοί κατηγορούνται ότι προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να «επανορθώσουν», να «ρίξουν σκόνη στα μάτια τους», να «απολογηθούν». Τους λένε ότι είναι όλοι «προδότες της Ουκρανίας» και «αξιωματικοί της FSB με άμφια».

Εάν ο κριτικός δεν γνωρίζει τίποτα για τα ανθρωπιστικά και φιλανθρωπικά έργα της Εκκλησίας, τότε κατηγορεί τους πιστούς ότι «δεν είναι πατριώτες», «εργάζονται για τον εχθρό». Τέλος, είναι όλοι «προδότες της Ουκρανίας» και «αξιωματικοί της FSB με άμφια».

Αποδεικνύεται ότι ανεξάρτητα από το τι κάνει η Εκκλησία, θα εξακολουθεί να είναι ένοχη. Τι σημαίνει αυτό και τι πρέπει να κάνουμε όταν το γνωρίζουμε;

Ο Χριστός και η «αγάπη της πατρίδας»
Το κήρυγμα του Χριστού ήταν μια πρόκληση για τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους. Με τα λόγια Του για τη Βασιλεία των Ουρανών, κατέστρεψε τη συνήθη πορεία της ζωής τους, θεωρήθηκε επικίνδυνος εχθρός και ισχυρός αντίπαλος.

Οι Ιουδαίοι ζούσαν εν αναμονή του Μεσσία. Αυτοί, πιστεύοντας ότι ήταν ο εκλεκτός λαός του Θεού, περίμεναν έναν αγγελιοφόρο από τον ουρανό που θα κατέστρεφε τη ρωμαϊκή κυριαρχία επί του Ισραήλ. Οι Ρωμαίοι θεωρούνταν από τους Ιουδαίους κατακτητές. Και πολλά από τα παιδιά του Ισραήλ, ισχυριζόμενοι ότι ονομάζονταν «μεσσίας», επαναστάτησαν ενάντια στη δύναμη των Ρωμαίων, ξεσήκωσαν τον λαό να πολεμήσει και... δέχτηκαν ήττα. Η Ιουδαία ήταν μια επαναστατική επαρχία στην οποία ο αριθμός των προβλημάτων ήταν ευθέως ανάλογος με τον αριθμό των πιστών κατοίκων. Για τους Ιουδαίους, η πίστη στον Θεό δεν ήταν μια εσωτερική ανάγκη της ψυχής και της καρδιάς, αλλά ένα μέσο με το οποίο ήλπιζαν να ανακτήσουν την προηγούμενη δόξα τους, όπως στην εποχή του Σολομώντα. Με όλες τις αποχρώσεις μιας καθαρά εθνικής θρησκείας, ο Ιουδαϊσμός διεκδίκησε παγκόσμια κυριαρχία. Αλλά όχι με τη βοήθεια του ιεραποστολικού έργου, της μετατροπής των ειδωλολατρικών και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων γενικά, αλλά με τη βοήθεια της δύναμης – «θα ανατρέψουμε τους Ρωμαίους, θα ανακτήσουμε την εξουσία και θα οικοδομήσουμε ένα κράτος που θα κυβερνήσει τον κόσμο».

Εξαιτίας αυτού, οι Ιουδαίοι συχνά υπέφεραν, πέφτοντας υπό την κυριαρχία των Φιλισταίων, στη συνέχεια υπό την κυριαρχία των Βαβυλωνίων, στη συνέχεια υπό την κυριαρχία των Ρωμαίων. Επιπλέον, επιπλήχθηκαν από τους προφήτες, επισημαίνοντας ότι η πίστη στον Θεό είναι μια κατάσταση της καρδιάς, όχι ένα πολιτικό εργαλείο. Με το ίδιο κήρυγμα ήρθε και ο Χριστός. Ωστόσο, τα λόγια Του ότι «η Βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας» δεν ήταν μόνο ακατανόητα για τους Ιουδαίους, αλλά αντιμετωπίστηκαν ως σκληρή πρόκληση για τις φιλοδοξίες τους, τις παραδόσεις τους και την κατανόησή τους για την «αγάπη για την πατρίδα». Οι Εβραίοι πίστευαν ότι αν δεν επιδιώξεις να ανατρέψεις το υπάρχον πολιτικό σύστημα, τότε είσαι προδότης της πατρίδας, προδότης της πίστης των πατέρων σου. Ένα άτομο που μίλησε για μετάνοια και την ανάγκη να αγαπά τους εχθρούς, συμπεριλαμβανομένων των κατακτητών, δεν μπορούσε να ονομαστεί πατριώτης. Γι' αυτό οι Φαρισαίοι έβλεπαν τον Χριστό ως εχθρό. Ένας εχθρός που έπρεπε να εκτελεστεί.

Ο Χριστός και το «κράτος»
Αλλά και οι Ρωμαίοι Τον έβλεπαν ως εχθρό. Για τους ειδωλολάτρες, η θρησκεία είναι ένα εξάρτημα του κράτους. Το να είναι κάποιος «θρησκευόμενος» σήμαινε να εκπληρώνει τα πιστά του καθήκοντα αρκετές φορές το χρόνο. Η θρησκεία δεν καθόρισε την εσωτερική ζωή ενός ατόμου, δεν είχε θετική επίδραση στην ηθική (μάλλον, το αντίθετο), δεν ήρθε σε επαφή ούτε με την ψυχή ενός ειδωλολάτρη ούτε με την καρδιά του. Σε γενικές γραμμές, ο παγανισμός, ο οποίος είχε χάσει την επιρροή του στην καθημερινή ζωή και την πραγματική ζωή, εδραιώθηκε σταθερά στα «γραφεία της εξουσίας» και χρησιμοποιήθηκε μόνο για προπαγανδιστικούς σκοπούς. Οι ιερείς ήταν δημόσιοι υπάλληλοι που μετέδιδαν την άποψη του κράτους στις μάζες (παρεμπιπτόντως, σας θυμίζει κάτι σήμερα;).

Ως εκ τούτου, οι Ρωμαίοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς ήταν δυνατόν να πεθάνουν για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν γιατί η πίστη ήταν τόσο σημαντική για τους οπαδούς του Χριστού. Δεν μπορούσαν και δεν ήθελαν να γνωρίζουν ότι η Αλήθεια δεν είναι μια αφηρημένη αρχή, αλλά μια θεμελιώδης πραγματικότητα, επιπλέον, ένα Πρόσωπο, δηλαδή ο ίδιος ο Χριστός. Δεν Τον καταλάβαιναν και γι' αυτό προσπαθούσαν να Τον εξαλείψουν. Όχι επειδή Τον μισούσαν. Ο Χριστός θεωρήθηκε από τους Ρωμαίους ως Αυτός που φέρνει περιττή σύγχυση, διεγείρει τα μυαλά, δημιουργεί εμπόδια στην ειρηνική ύπαρξη της προπαγάνδας. Επιπλέον, δεν μπορούσε να ονομαστεί πατριώτης σε σχέση με το κράτος, επειδή αρνήθηκε τον παγανισμό, ο οποίος στα μάτια των Ρωμαίων ισοδυναμούσε με άρνηση του ίδιου του κράτους. Επομένως, έπρεπε να σταυρωθεί. Εάν δεν υπάρχει άτομο, δεν υπάρχει πρόβλημα.

Ο Χριστός και η «έχθρα του κόσμου»
Όπως και να έχει, αλλά τόσο για τους Ιουδαίους όσο και για τους Ρωμαίους, ο Χριστός ήταν εχθρός, επικίνδυνος άνθρωπος και δεν ήταν πατριώτης. Ήταν μισητός τόσο από εκείνους που κάθονταν στα «γραφεία» του πραιτωρίου του Πόντιου Πιλάτου, όσο και από εκείνους που κάθονταν στα παρεκκλήσια του ναού της Ιερουσαλήμ. Οι άνθρωποι που ένιωθαν ασυμβίβαστη εχθρότητα μεταξύ τους ενώθηκαν με μίσος για τον Χριστό και αργότερα για τους Χριστιανούς. Και η ιστορία αυτού του μίσους συνεχίζεται στην εποχή μας.

Σήμερα, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας είναι επίσης μισητή από όλους.

Μισείται για την έλλειψη πατριωτισμού από εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους «αληθινούς πατριώτες» και μισείται για τον υπερβολικό πατριωτισμό του από εκείνους που πιστεύουν ότι το να είσαι πατριώτης είναι κακό. Μισείται από αξιωματούχους με σφραγίδες στα χέρια τους και μισείται από ανθρώπους στα χέρια των οποίων βρίσκονται οι Βούλγαροι στα χέρια τους. Μισούν στο Κίεβο και μισούν στη Μόσχα, μισούν εκείνους που θεωρούν τους εαυτούς τους πιστούς και εκείνους που δεν πιστεύουν σε κανέναν θεό. Είναι περίεργο αυτό; Όχι. «Μην απορείτε, λοιπόν, αδελφοί μου, εάν σας μισή ο κόσμος», είπε ο Απόστολος Ιωάννης (Α ́ Ιωάννου 3:13). Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη αν θυμάστε τη ζωή του Χριστού και θυμάστε τι είπε.

«Αν σας μισεί ο κόσμος, να ξέρετε πως πριν από σας εμένα έχει μισήσει. Αν ανήκατε στον κόσμο, τότε ο κόσμος θα σας αγαπούσε σαν κάτι δικό του. Επειδή όμως δεν ανήκετε στον κόσμο, αφού εγώ σας διάλεξα και σας ξεχώρισα από τον κόσμο, γι’ αυτό σας μισεί ο κόσμος» (Κατά Ιωάννην 15:18-19).

«Μακάριοι είσθε όταν σας μισήσουν οι άνθρωποι και όταν διακόψουν κάθε σχέσιν με σας και σας απομονώσουν και σας υβρίσουν και διαβάλουν το όνομά σας ως πονηρόν και κακόν, κάμουν δε όλα αυτά, διότι είσθε πιστοί μαθηταί του υιού του ανθρώπου.  Χαρήτε κατά την ημέραν εκείνην, που θα υφίστασθε αυτά και σκιρτήσατε από την μεγάλην χαράν. Διότι ιδού, η ανταμοιβή σας θα είναι μεγάλη και ανεκτίμητος στον ουρανόν. Διότι τα ίδια έκαναν οι πατέρες αυτών και στους προφήτας, οι οποίοι σήμερον τιμώνται και δοξάζονται στον ουρανόν» (Κατά Λουκάν 6:22-23).

«Θα σας παραδώσουν σε βασανιστήρια και θα σας σκοτώσουν, κι όλοι οι λαοί θα σας μισούν εξαιτίας μου» (Κατά Ματθαίον 24:9).

Δηλαδή, το μίσος για τον Χριστό και την Εκκλησία Του είναι μια κοινή αντίδραση του κόσμου στην πίστη στον Θεό. Πώς όμως αντιμετωπίζουμε αυτό το μίσος; Πρέπει να αντιδράσουμε σε αυτό, να προσπαθήσουμε να δικαιολογήσουμε τον εαυτό μας ή απλώς να τα παρατήσουμε;

Ενεργήστε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ντρέπεστε ενώπιον του εαυτού σας και ενώπιον του Θεού

Υπάρχει μια παραβολή που απεικονίζει καλά την κατάσταση στην οποία βρέθηκε η UOC.

Ο μαθητής ρώτησε τον γέροντα πώς νιώθει που τον καταδικάζουν. Ο γέροντας αποφάσισε να δείξει στον μαθητή του την απάντηση, ευτυχώς, εκείνη την ώρα περνούσαν από ένα μικρό χωριό. «Κάτσε πάνω στο γαϊδούρι», είπε ο δάσκαλος. Ο νεαρός κάθισε. «Κοιτάξτε», είπαν οι άνθρωποι, «ένας νέος, υγιής τύπος καβάλα σε ένα γαϊδούρι, ενώ ένας αδύναμος γέρος περπατάει. Ντροπή!» Τότε ο γέρος κάθισε στο γαϊδούρι και ο νεαρός περπάτησε δίπλα του. «Εδώ, κοιτάξτε», είπαν οι άνθρωποι, «ένας γέρος που πρόκειται να πεθάνει, καβαλάει ένα γαϊδούρι, χωρίς να γλιτώσει το αγόρι που περπατά δίπλα του και ματώνουν τα πόδια του. Ντροπή!» Τότε τόσο ο νεαρός όσο και ο γέρος πήγαν δίπλα στο γαϊδούρι. «Κοιτάξτε αυτούς τους δύο ηλίθιους που περπατούν ενώ το γαϊδούρι είναι δίπλα τους», είπαν οι άνθρωποι.

«Βλέπεις», είπε ο γέροντας στον νεαρό, «ό,τι κι αν κάνεις, πάντα θα υπάρχουν εκείνοι που θα σε καταδικάζουν και θα είναι δυσαρεστημένοι μαζί σου. Επομένως, ενέργησε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην ντρέπεσαι ενώπιον του εαυτού σου και ενώπιον του Θεού».

Αν εφαρμόσουμε αυτή την παραβολή σε μας, μπορούμε να πούμε ότι παρά τις κακές λέξεις, τον διωγμό και το μίσος, πρέπει απλώς να συνεχίσουμε να είμαστε Χριστιανοί και να κάνουμε αυτό που ο Χριστός απαιτεί από εμάς – να αγαπάμε τους εχθρούς μας, να προσευχόμαστε για εκείνους που μας καταριούνται και να βοηθάμε όλους όσους μας θέλουν νεκρούς. Αυτό συνέβαινε ανέκαθεν.

Από την άλλη πλεύρα, ο άγιος Αμβρόσιος των Μεδιολάνων, παρηγορώντας τους χριστιανούς που υπέφεραν από διωγμούς, είπε: «Ο Κύριος διάλεξε τα παθήματα για να πεθάνει για μας, και λέτε για όλα όσα σας έχει δώσει: θα πιω το ποτήρι της σωτηρίας (Ψαλμ. 115:4), δηλαδή, «Θα δεχθώ τα παθήματα». Γι' αυτό, ρώτησε εκείνους που θα κάθονταν στα δεξιά Του και θα ιδούν: «Ημπορείτε να πίετε το ποτήριον του πόνου, το οποίον εγώ μέλλω να πίω;» (Ματθ. 20:22). Σε οδηγεί μέχρι τέλους, σε ακολουθεί στο μαρτύριο και σου έχει ετοιμάσει την παλάμη της ευδαιμονίας». Δηλαδή, ανεξάρτητα από το πόσο τρομερές είναι οι συνθήκες της ύπαρξής μας, ο Κύριος είναι μαζί μας. Και διωκόμαστε για έναν μόνο λόγο - όχι επειδή «δεν είμαστε πατριώτες» και όχι επειδή «δεν αγαπάμε την πατρίδα», αλλά επειδή είμαστε του Χριστού.

Και αυτά δεν είναι τα λόγια του συγγραφέα, αυτά είναι τα λόγια του Ευθύμιου Ζιγάμπεν, ο οποίος, εξηγώντας στους πιστούς γιατί όλοι τους μισούν, απαντά: «Επειδή είστε του ημών Χριστού».

Και αν κοιτάξετε τι συμβαίνει σήμερα με την UOC, τότε μπορούμε να πούμε με σιγουριά - ναι, είμαστε του Χριστού. Και θέλουμε να είμαστε τέτοιοι για πάντα.