Ιερέας UOC περιγράφει την πνευματική του ζωή σε κέντρο κράτησης
«Πρώτα μαθαίνεις να προσεύχεσαι ξανά, αλλά όχι μπροστά σε εικόνες, αλλά καθισμένος στο κρεβάτι, μετά σου έρχεται η πρώτη εικόνα σε δέμα...».
Σε συνθήκες απομόνωσης και περιορισμών βρίσκεται εδώ και αρκετούς μήνες ο ιερέας της UOC, πρωθιερέας Σέργιος Τσερτίλιν. Την παραμονή της νηστείας των Αγίων Αποστόλων, ο πατέρας Σέργιος μίλησε για το πώς κύλα η πνευματική του ζωή πίσω από τα κάγκελα.
Για έναν Ορθόδοξο Χριστιανό που ζει μια εκκλησιαστική ζωή, τα ακόλουθα είναι ο κανόνας: γωνιά προσευχής, τακτικές προσευχές, παρακολούθηση λειτουργιών, νηστεία, προετοιμασία για εξομολόγηση και κοινωνία. Φανταστείτε όμως, γράφει ο ιερέας, ότι όλα αυτά καταρρέουν μέσα σε μία μέρα, και ξαφνικά βρίσκεστε σε ένα μέρος όπου από έπιπλα υπάρχουν μόνο ένα κρεβάτι και ένα κομοδίνο, στην καλύτερη περίπτωση.
Πού πρέπει να κάνετε επιλογή: εικόνες ή τα πράγματα πρώτης ανάγκης; Όπου πρέπει να μάθεις να προσεύχεσαι όχι στη σιγή του δωματίου σου, αλλά περιτριγυρισμένος από 20-25 ανθρώπους που ζουν τη ζωή τους: κάποιος κοιμάται, κάποιος ξυπνάει, κάποιος τρώει, κάποιος μαλώνει, κάποιος αθλείται, κάποιος βλέπει τηλεόραση. Και έτσι όλο το εικοσιτετράωρο, επτά ημέρες την εβδομάδα.
Βρισκόμενος σε κέντρο κράτησης δεν έχει δυνατότητα παρακολούθησης θρησκευτικών λειτουργιών, ακόμη κι αν υπάρχει εκκλησία. Οι κανόνες το απαγορεύουν αυτό για όσους δεν έχουν καταδικαστεί. Η πρόσκληση ιερέα, η εξομολόγηση και η κοινωνία δεν είναι επίσης εύκολη υπόθεση.
Ο π. Σέργιος είδε ιερείς δύο φορές κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του, και ίσως ήταν Ελληνόρρυθμοι Καθολικοί. Είναι δύσκολο να αξιολογηθεί το έργο και η επιρροή τους στην πνευματική ζωή των κρατουμένων, όπως και πολλών άλλων «ντόπιων κατοίκων».
«Αλλά πρέπει να παραδεχτείτε, ότι χρειάζεται να έρθει στο κελί να αγιάσει με αγιασμό και να τρέξει μακριά χωρίς καμία επιθυμία να έρθει σε επαφή με άνθρωπο που χρειάζεται πνευματική φροντίδα, – αναρωτιέται ο συγγραφέας. – Κι αν όχι, όχι. Τι να κάνουμε…».
Η νηστεία και η ανάγνωση πνευματικής λογοτεχνίας έχουν επίσης τις δικές τους δυσκολίες, που είναι δύσκολο να κριθούν από ανθρώπους χωρίς να έχουν βρεθεί σε παρόμοια κατάσταση. Το διάβασμα είναι ίσως η μόνη διαθέσιμη ψυχαγωγία.
«Κάποιος θα πει ότι ένας ιερέας πρέπει να διαφωτίζει, να διδάσκει και να καθοδηγεί τον δρόμο της διόρθωσης, όπως είπε ένας από τους "ντόπιους κατοίκους": "πρέπει να φέρετε πνευματική διαύγεια"», γράφει ο πατήρ Σέργιος.
Αλλά αυτή είναι μια εξιδανικευμένη άποψη. Εδώ η ζωή υπόκειται σε διαφορετικούς κανόνες, ρυθμό και ενδιαφέροντα. Και, δυστυχώς, αυτό είναι το μέρος όπου ένα άτομο χάνει την ατομικότητά του. Οι άνθρωποι εδώ δεν είναι διευθυντές εργοστασίων, ούτε ιερείς, ούτε δικαστές, ούτε βουλευτές, αλλά απλώς κρατούμενοι.
Με τον καιρό καταφέρνεις να επαναφέρεις στη ζωή σου βήμα-βήμα ό,τι σου ήταν αγαπητό στην ελευθερία.
«Πρώτον, μαθαίνεις να προσεύχεσαι ξανά, αλλά όχι μπροστά σε εικόνες, αλλά καθισμένος στο κρεβάτι, ή σε ένα μινιβάν, ή πάνε σε ένα κουτί, και ταυτόχρονα απαντάς στις ερωτήσεις των συγκρατουμένων σου: "Για ποιον προσεύχεσαι, πατέρα;».
Έπειτα έρχεται σε σένα η πρώτη εικόνα σε ένα δέμα, την οποία οι συγκρατούμενοι κρεμούν στο πιο εμφανές σημείο για να προσεύχονται όλοι. Μετά καθαγιάζεις το σπίτι σου και όλοι προσεύχονται μαζί σου.
Στη συνέχεια, αδειάζεις το πάνω μέρος του κομοδίνου και στήνεις μια γωνιά προσευχής. Με την πάροδο του χρόνου εντάσσονται και άλλοι στην προσευχή σου και αυτό γίνεται κανόνας και ήδη στις 9:30 μ.μ. οι γείτονές σου σου θυμίζουν την ώρα της προσευχής υπέρ κρατουμένων», γράφει ο κληρικός.
Όπως σημειώνει, η ανάγκη για νηστεία και κατανόηση της σημασίας της προετοιμασίας για εξομολόγηση και Κοινωνία έρχεται ξανά. Ο πρωθιερέας λέει ότι ήταν τυχερός, γιατί οι «δικηγόροι του π. Νικήτα και π. Αρίσταρχος είναι κληρικοί και ο τόπος συνάντησης με τον δικηγόρο μετατρέπεται σε μια μικρή εκκλησία, όπου η επικοινωνία δεν αφορά μόνο νομικά ζητήματα, αλλά είναι χώρος εξομολόγησης και Κοινωνίας».
«Κοιτώντας πίσω, συνειδητοποιείς ότι υπάρχει πνευματική ζωή ακόμα και σε τέτοιες συνθήκες. Ναι, είναι διαφορετική, αλλά υπάρχει σίγουρα, – καταλήγει. – Το πιο ευχάριστο είναι να διαγράφουμε από τη λίστα τα ονόματα των ανθρώπων που μνημονεύαμε στην προσευχή "υπέρ κρατουμένων", γνωρίζοντας ότι είναι ήδη ελεύθεροι. Αυτή είναι η ελπίδα μας ότι η προσευχή μας εισακούστηκε από τον Θεό και θα έρθει η ώρα που κι εμείς θα ακούσουμε: "Με τα πράγματά σας για έξοδο!».
Στο υστερόγραφο, ο πατέρας Σέργιος συγχαίρει όλους για την έναρξη της νηστείας των Αγίων Αποστόλων και προσθέτει: «Χαίρομαι που είμαι μέρος της Εκκλησίας, η οποία διατηρεί ιερά τις παραδόσεις της και δεν προσπαθεί να ευχαριστήσει τον κόσμο, αλλά προσπαθεί να ευχαριστήσει τον Θεό!».
Νωρίτερα, όπως έγραψε το ΕΟΔ, ο πρωθιερέας Σέργιος Τσερτιλίν μίλησε για τη φρίκη του να είσαι στη φυλακή.
