გაეროს მოხსენება უმე-ის მორწმუნეთა უფლებების დარღვევის შესახებ: იქნება კი შედეგი?
გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისმა გამოაქვეყნა ანგარიში, რომელშიც აღიარა უკრაინაში რელიგიური თავისუფლების საფრთხე. მოახდენს თუ არა ეს გავლენას არსებულ სიტუაციაზე?
2024 წლის 31 დეკემბერს გამოქვეყნდა ანგარიში უკრაინაში ადამიანის უფლებათა მდგომარეობის შესახებ, რომელიც მოიცავდა 2024 წლის 1 სექტემბრიდან 30 ნოემბრის ჩათვლით პერიოდს. დოკუმენტი მომზადდა გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისის (OHCHR) მიერ. ოცდათერთმეტი გვერდიდან ერთი გვერდი ეძღვნება რელიგიურ სფეროში არსებულ ვითარებას.
ანგარიშის შინაარსი
შესაბამისი ნაწილის პირველ პუნქტში საუბარია უმე-ის აკრძალვის შესახებ კანონის 2024 წლის 23 სექტემბრიდან ძალაში შესვლაზე: „2024 წლის 23 სექტემბერს შევიდა ძალაში ცვლილებები კანონმდებლობაში რელიგიურ ორგანიზაციებთან დაკავშირებით. კანონმდებლობა, ამ ცვლილებების გათვალისწინებით, მოხსენიებულია „ეროვნული (ან საზოგადოებრივი) უსაფრთხოება“, როგორც რელიგიის ან რწმენის თავისუფლებისა და რელიგიური გაერთიანების თავისუფლების შეზღუდვის საფუძველი. თუმცა არც სამოქალაქო და პოლიტიკური სამართლის საერთაშორისო პაქტი (ICCPR) და არც ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია არ შეიცავს „ეროვნულ უსაფრთხოებას“ ამგვარი შეზღუდვის დასაშვებ საფუძვლებს შორის. ცვლილებებმა ასევე დააწესა არაპროპორციული შეზღუდვები საკუთარი რელიგიის ან მრწამსის აღსრულების თავისუფლებაზე“.
აუცილებელია აღინიშნოს, რომ უკვე ამ პირველ პუნქტში უარყოფილია უკრაინის ეკლესიის მდევნელთა მთავარი არგუმენტი: რელიგიური თავისუფლებების დარღვევა უმე-ის მორწმუნეებთან მიმართებაში, სავარაუდოდ, დასაშვებია, თუ ეს ნაკარნახევია ეროვნული უსაფრთხოების მოსაზრებებით. გარდა იმისა, რომ ფორმულირება არის ზოგადი და ღიაა ფართო ინტერპრეტაციისთვის და, შესაბამისად, ბოროტად გამოყენებისთვის, გაეროს ოფიციალური პირები აღნიშნავენ:
ეროვნული უსაფრთხოების მოსაზრებები არ შეიძლება გახდეს რელიგიური უფლებების შეზღუდვის საფუძველი უკრაინისთვის სავალდებულო ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო დოკუმენტების შესაბამისად.
გარკვეული გაგებით, ეს ქმნის საფუძველს უმე-ის მორწმუნეებისთვის დაიცვან თავიანთი უფლებები ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში (ECHR) და სხვა საერთაშორისო ორგანოებში. ადამიანის უფლებათა მრავალი ადვოკატი უკვე პროგნოზირებს მასობრივ მიმართვას ამ ხელისუფლების მიმართ, თუ უმე-ის აკრძალვის კანონი მაინც იქნება გამოყენებული უკრაინაში.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ OHCHR-ის დოკუმენტში ნათლად არის ნათქვამი: კანონი, რომელიც კრძალავს უმე-ს, „აწესებს არაპროპორციულ შეზღუდვებს საკუთარი რელიგიის ან მრწამსის გამოცხადების თავისუფლებაზე“. ეს შეზღუდვები ობიექტურად არის წარმოდგენილი კანონის ტექსტში, მიუხედავად იმისა, რომ მასში კონკრეტულად არ არის ნახსენები უკრაინის მართლმადიდებლური ეკლესია.
რელიგიური თავისუფლებების თავის დიდი ნაწილი ეთმობა ამ კანონს. კერძოდ, OHCHR ხაზს უსვამს, რომ „უკრაინას არ უჩვენებია ამ ღონისძიების აუცილებლობა და პროპორციულობა (უმე-ის აკრძალვა – რედ.). მაგალითად, მას არ განუმარტავს, თუ რატომ არ იქნება საკმარისი ნაკლებად შემზღუდველი მიდგომები, როგორიცაა მხოლოდ კონკრეტული პირების მიმართ გამიზნული ზომები.
არის თუ არა ყაზანის ხატის დღესასწაულის აღნიშვნა აკრძალვის არგუმენტი?
ეს უარყოფს უმე-ის ოპონენტების კიდევ ერთ არგუმენტს - ორგანიზაციის აკრძალვის აუცილებლობას ზოგიერთი სასულიერო პირის მიერ უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის ფედერაციის აგრესიის მხარდაჭერის გარკვეული ფაქტების გამო. გაეროს ოფიციალური პირები მიუთითებენ კანონში არსებული ფორმულირების ბუნდოვანებაზე. კერძოდ, უმე-ის აკრძალვის შესახებ კანონის თანახმად, შესაძლებელია რელიგიური ორგანიზაციების საქმიანობის შეჩერება, თუ მათი „ავტორიზებული პირები“ ავრცელებენ „რუსული სამყაროს“ იდეოლოგიას (ეს შეიძლება მოიცავდეს, მაგალითად, ღვთისმშობლის ყაზანის ხატის ან წმინდა ალექსანდრე ნეველის ხსოვნის აღნიშვნას) და ასევე ჩაიდინოს ქმედებები, რომლებიც, სამართალდამცავი ორგანოების აზრით, შეიძლება საფრთხეს უქმნიდეს ეროვნულ უსაფრთხოებას.
„ასეთი ბუნდოვანი ფორმულირებები არ იძლევა კანონის მოთხოვნების მკაფიო გაგებას და შესაძლოა პასუხისმგებლობა დააკისროს მთელ რელიგიურ გაერთიანებას ცალკეული პირების ქმედებებზე“, - ხაზგასმულია დოკუმენტში. უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ხსნის ფართო შესაძლებლობებს ცალკეული თანამდებობის პირების მიერ სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებისთვის და ქმნის პირობებს სხვადასხვა დონეზე კორუფციისთვის.
უმე-ის აკრძალვა არის რწმენის უფლების აკრძალვა
კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი პუნქტია იმის განცხადება, რომ უმე-ის აკრძალვა არის არა მხოლოდ ადმინისტრაციული აკრძალვა ერთ-ერთ მართლმადიდებლური იურისდიქციის, არამედ გარკვეული რელიგიის აღმსარებლობის უფლების დარღვევაც. „დაშლა გავლენას ახდენს ინდივიდების უნარზე, გამოიყენონ თავიანთი რელიგია ან რწმენა საზოგადოებაში სხვებთან ერთად და საფრთხეს უქმნის საზოგადოების სიცოცხლისუნარიანობას მთლიანობაში“, - ნათქვამია მოხსენებაში. ეს უარყოფს უმე-ის ოპონენტების კიდევ ერთ არგუმენტს, რომელსაც ისინი ხშირად იყენებენ თავიანთი ქმედებების გასამართლებლად: ვინაიდან მართლმადიდებლობას ასევე აღიარებს მეუ, უმე-ის აკრძალვა არ არის მართლმადიდებლური მორწმუნეების უფლებების დარღვევა, რომლებსაც შეუძლიათ თავისუფლად აღიარონ მართლმადიდებლობა მეუ-ს ჩარჩოებში. გაეროს მოხსენება უარყოფს ამას:
უმე-ის აკრძალვა არის შეზღუდვა არა მხოლოდ საკუთარი იურისდიქციის კუთვნილების, არამედ საკუთარი რელიგიის, როგორც ასეთის, პრაქტიკის უნარზე.
დოკუმენტი ყურადღებას ამახვილებს ისეთ შემზღუდველ ღონისძიებაზე, როგორიცაა სასამართლოს წინაშე ადმინისტრაციული გადაწყვეტილების საფუძველზე რელიგიური ობიექტების იჯარის ხელშეკრულებების გაუქმება. ამან შეიძლება გამოიწვიოს ისტორიული ეკლესიის შენობების ხელმისაწვდომობის დაკარგვა, რაც „განსაკუთრებით პრობლემატურია ეკლესიების მცირე რაოდენობის მქონე თემებისთვის, რადგან ის ზღუდავს რელიგიურ თავისუფლებას და ხელს უწყობს სოციალურ დაძაბულობას“. ეს არის ზუსტად ის, რაც ახლა მასიური მასშტაბით ხდება უკრაინაში - თემები კარგავენ ეკლესიებს, რომლებიც ნანგრევებიდან საკუთარი ხარჯებით აღადგინეს.
ეს კანონი უმე-ის აკრძალვას არ ეხება? სერიოზულად?
უმე-ის ოპონენტები აცხადებენ, რომ აკრძალვის კანონი საერთოდ არ ეხება ამ რელიგიური ორგანიზაციის აკრძალვას, რადგან იქ არ არის ნახსენები. თუმცა, გაეროს ანგარიში აჩვენებს, რომ მსგავსი დეზინფორმაცია საერთაშორისო დონეზე არ მუშაობს. აშკარაა, რომ უკრაინაში სწორედ უმე იდევნება და სწორედ ამის აკრძალვას აპირებენ.
„შესწორებები კრძალავს „უცხო რელიგიური ორგანიზაციების საქმიანობას, რომლებიც დაფუძნებულია სახელმწიფოში, რომელიც პასუხისმგებელია უკრაინის წინააღმდეგ შეიარაღებულ აგრესიაზე ან მისი ტერიტორიის ოკუპაციაზე“ და კონკრეტულად კრძალავს რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის საქმიანობას. გარდა ამისა, თუ სასამართლო დაადგენს, რომ უკრაინული რელიგიური ორგანიზაცია ასოცირდება აკრძალულ უცხოურ რელიგიურ ორგანიზაციასთან, მას შეუძლია უკრაინის რელიგიური ორგანიზაციის დაშლის ბრძანება გასცეს. არსებობს შეშფოთება, რომ ამ დებულების განხორციელების შემდეგ ამან შეიძლება დაარტყას უკრაინის მართლმადიდებლურ ეკლესიას (უმე)“, - ნათქვამია დოკუმენტში.
ხოცვა-ჟლეტა ჩერკასში
გაეროს ანგარიშის ბოლო პუნქტი ეძღვნება კონკრეტულ შემთხვევას - შეტაკებებს ჩერკასში, რის შედეგადაც უმე-ის წმინდა მიხეილის საკათედრო ტაძარი დაიკავეს.
„2024 წლის 17 ოქტომბერს გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისმა დააფიქსირა ძალადობის ზედიზედ სამი შემთხვევა ქალაქ ჩერკასში სხვადასხვა მართლმადიდებლური თემის მხარდამჭერებს, სასულიერო პირებსა და მრევლს შორის. მოვლენების სერია დაიწყო უცნობი პირების ჯგუფის ინიციატივით, რომლებიც იდენტიფიკაციის ნიშნების გარეშე იყვნენ შენიღბული, რომლებმაც დაახლოებით დილის 4 საათზე ძალით გამოასახლეს უმე-ის სასულიერო პირები და მრევლი უმე-ის შენობიდან. უმე-ის ცნობით, სულ მცირე 10 მამაკაცი და ოთხი ქალი მათ მიმდევრებს შორის დაიჭრა და მათ სამედიცინო დახმარება დასჭირდათ. სამართალდამცავი თანამშრომლები იმყოფებოდნენ შემთხვევის ადგილზე სულ მცირე ორ ინციდენტში, მაგრამ, როგორც ჩანს, მათ ვერ შეძლეს სხვადასხვა თემის მხარდამჭერების ეფექტურად დაშორება დილამდე. მომხდართან დაკავშირებით პოლიციამ ხულიგნობის ბრალდებით სისხლის სამართლის საქმე აღძრა. გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისი აგრძელებს ინციდენტზე ხელისუფლების რეაგირების მონიტორინგს“.
აქ ნათლად დადგინდა ფაქტი, რომ უმე-ის მორწმუნეები არიან მსხვერპლი და არა პირიქით, როგორც ამას ბევრი უკრაინელი პოლიტიკოსი და მედია ამტკიცებს.
უკრაინის ხელისუფლების რეაქცია გაეროს ანგარიშზე
მოსალოდნელი იყო უარყოფითი რეაქცია. უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გამოაქვეყნა კომენტარი გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისის მოხსენებაზე, სათაურით: „საგარეო საქმეთა სამინისტროს კომენტარი გაეროს ცრუ ბრალდებებზე უკრაინის მიერ რელიგიური თავისუფლებების სავარაუდო შეზღუდვის შესახებ“. კერძოდ, მასში ნათქვამია: „ჩვენ უარვყოფთ გაეროს დასკვნებს უკრაინის კანონში „რელიგიური ორგანიზაციების საქმიანობის სფეროში კონსტიტუციური წესრიგის დაცვის შესახებ“ ცვლილებების შესახებ, როგორც რეალობის დამახინჯება.
ყურადღება მივაქციოთ სიტყვებს „ვითომ“, „ცრუ“, „რეალობის დამახინჯება“. დიპლომატიის ენაზე, ეს არის ძალიან უხეში გამონათქვამები, რომლებშიც უკრაინის ხელისუფლება ფაქტობრივად ადანაშაულებს გაერო-ს სიცრუეში.
შემდეგ კი საგარეო საქმეთა სამინისტროს კომენტარი იმეორებს ყველა არგუმენტს, რომელიც უკვე უარყო თავად გაეროს მოხსენებამ. მაგალითად, საგარეო საქმეთა სამინისტრომ კიდევ ერთხელ განაცხადა, რომ კანონი „არ ითვალისწინებს უკრაინაში არსებული არც ერთი ეკლესიის აკრძალვას“. და ეს ძალიან უცნაურია, რადგან ბევრმა დეპუტატმა კენჭისყრისას პირდაპირ თქვა, რომ ის კონკრეტულად უმე-ის წინააღმდეგ იყო მიმართული. უკრაინელმა დიპლომატებმა ბუნდოვანი ფორმულირების მაგალითად მოიყვანეს სამართლებრივი დებულებები, რომლებიც უკვე იყო მოყვანილი გაეროს ანგარიშში. საგარეო საქმეთა სამინისტრომ კიდევ ერთხელ გაიმეორა მანტრა, რომ კანონი „არ ამძიმებს მორწმუნეთა სინდისს, არამედ მხოლოდ ათავისუფლებს მათ რუსეთის მართლმადიდებლური ეკლესიის ზეწოლისგან“.
თავის განცხადებაში უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ ყურადღება გაამახვილა რუსეთის ქმედებებზე უკრაინაში და მოუწოდა გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისს თავის ანგარიშებში ასახოს ზუსტად ეს დანაშაულები და არა უკრაინის ქმედებები. „ჩვენ ველით, რომ გაეროს ადამიანის უფლებათა სადამკვირვებლო მისია თავის ანგარიშებში გააგრძელებს უკრაინაში რელიგიის თავისუფლების რეალური სიტუაციის ობიექტურ შეფასებას და გააგრძელებს რუსული დანაშაულების აღრიცხვას უკრაინელი მორწმუნეების, რელიგიური თემებისა და ლიდერების და ეკლესიის საკუთრების წინააღმდეგ. ნათქვამია კომენტარში.
უბრალო ადამიანმა შეიძლება იფიქროს, რომ გაეროს ანგარიში მართლაც ცალმხრივია და უგულებელყოფს ადამიანის უფლებების დარღვევას რუსეთის ფედერაციის მხრიდან. თუმცა, დოკუმენტის სრული ტექსტის წაკითხვისას ცხადი ხდება, რომ იქ არის რუსეთის ფედერაციის ქმედებების კრიტიკა. უბრალოდ, ანგარიშის მეხუთე ნაწილი ეძღვნება ადამიანის უფლებების მდგომარეობას რუსეთის ფედერაციის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, ხოლო მეექვსე - უკრაინის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე. მაგალითად, ანგარიშის მე-16 გვერდზე ნათქვამია: „საანგარიშო პერიოდში რუსეთის ხელისუფლება აგრძელებდა რელიგიის ან რწმენის თავისუფლების შეზღუდვას საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართალით და ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართალით გათვალისწინებული ვალდებულებების დარღვევას. „ანტიექსტრემისტული“ კანონმდებლობა გამოიყენებოდა, როგორც გარკვეული რელიგიური თემის წევრებზე ზემოქმედების ინსტრუმენტი. ქვემოთ მოცემულია რელიგიური თავისუფლების დარღვევის კონკრეტული შემთხვევები.
ჩნდება კითხვა: წაიკითხეს თუ არა უკრაინის საგარეო საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებმა მოხსენების სრული ტექსტი, თუ ისინი მიზანმიმართულად მანიპულირებენ საზოგადოებრივი აზრით, იმის იმედით, რომ ხალხი თავად არ წაიკითხავს დოკუმენტს?
გაეროს წინა ანგარიშები და სხვა დოკუმენტები
უკრაინაში ადამიანის უფლებების მდგომარეობის შესახებ გაეროს ამჟამინდელი ანგარიშის წინა მოხსენებებთან და სხვა მსგავს დოკუმენტებთან შედარებისას, შეიძლება აღინიშნოს, რომ ისინი ადრე მოიცავდნენ უმე-ის მორწმუნეთა უფლებების უფრო მეტ დარღვევას შესაბამისი მაგალითებით.
მაგალითად, გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისის ანგარიში უკრაინაში ადამიანის უფლებების ვითარების შესახებ 2023 წლის 1 თებერვლიდან 30 აპრილამდე, გამოქვეყნებული 2023 წლის ივნისში, აღწერს მორწმუნეთა უფლებების დარღვევას შემდეგ კატეგორიებში:
სასულიერო პირების სისხლისსამართლებრივი დევნა;
კიევ-პეჩერის ლავრიდან ბერების განდევნა;
ადგილობრივი მმართველობის ორგანოების მიერ უმე-ის აკრძალვები;
მთავრობის მიერ უმე-ის მორწმუნეების დისკრიმინაცია;
სიძულვილის ენა უმე-ის მიმართ მედიასა და სოციალურ ქსელებში;
ძალოვანი სტრუქტურების უმოქმედობა უმე-ის მორწმუნეთა უფლებების დარღვევის შემთხვევაში.
დამატებითი დეტალები გაეროს წინა მოხსენების შესახებ სტატიაში "გაერომ გამოაცხადა დისკრიმინაცია უმე-ის მიმართ: სიგნალი დასავლელი პარტნიორებისგან?"
იგივე შეინიშნება აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის 2023 წლის ანგარიშში ადამიანის უფლებათა პრაქტიკის შესახებ უკრაინაში, რომელიც განიხილავს მორწმუნეთა უფლებების შემდეგ დარღვევებს:
- უმე-ის აკრძალვის შესახებ 8371 კანონპროექტის დეტალური ანალიზი;
- უმე-ის ეკლესიების დაყადაღება;
- უმე-ის აკრძალვები ადგილობრივ დონეზე;
- უმე-ის ეპისკოპოსების სისხლისსამართლებრივი დევნის საქმეები;
- მომლოცველთა ხელის შეშლისა და დაშინების შემთხვევები;
- ვითარება კიევ-პეჩერის ლავრასთან.
დამატებითი დეტალები ამ ანგარიშის შესახებ შეგიძლიათ იხილოთ სტატიაში „აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტმა დაინახა უმე-ის დევნა“.
ყველა ეს დარღვევა დღესაც გრძელდება, მაგრამ მიმდინარე მოხსენებაში მხოლოდ უმე-ის აკრძალვისა და ჩერკასის საკათედრო ტაძრის ჩამორთმევის შესახებ კანონს ეხება.
ასევე უარყოფითი იყო უკრაინის ხელისუფლების რეაქცია უკრაინაში ადამიანის უფლებათა წინა ანგარიშებზე და ზოგჯერ საკმაოდ მკაცრი. მაგალითად, გაეროს ზემოაღნიშნული ანგარიშის საპასუხოდ, პრეზიდენტის აპარატის უფროსის მრჩეველმა მიხაილო პოდოლიაკმა გაეროს უწოდა კორუმპირებული ორგანიზაცია, რომლის ანგარიშებს ყურადღება არ უნდა მიექცეს.
„გაერო არ არის ის პლატფორმა, რომელიც არეგულირებს სახელმწიფოებს შორის კონფლიქტურ სიტუაციებს. უფრო სწორად, გაერო არის ადგილი, სადაც გაეროს ბიუროკრატია კარგ ფულს შოულობს ამა თუ იმ კონფლიქტზე და შეგნებულად იღებს უზარმაზარ გრანტებს რუსეთისგან“, - განაცხადა უკრაინელმა ოფიციალურმა წარმომადგენელმა.
ანალოგიური რეაქცია გამოთქვა მეუ-ს სპიკერმა, ევსტრატი ზორიამ, რომელმაც განაცხადა, რომ „გაერომ დაკარგა ავტორიტეტი, ჩვენი მტრები იყენებენ მას“. უფრო მეტიც, როგორც პოდოლიაკის, ასევე ზორიას შემთხვევაში, ლოგიკა ძალიან პრიმიტიული და პროგნოზირებადია - თუ გაერო იტყვის რაღაცას, რაც მათ არ მოსწონთ, ის გახდება კორუმპირებული და მტრული.
დასკვნები
1. ბოლო წლებში არც გაერო-ს, არც აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტს და არც სხვა საერთაშორისო უფლებადამცველ ორგანიზაციებს არ გამოუქვეყნებიათ დოკუმენტები, რომლებშიც საუბარი იქნებოდა უკრაინაში მორწმუნეთა უფლებების ხელსაყრელ მდგომარეობაზე. ეს ცხადყოფს მკაფიო და კონსოლიდირებულ საერთაშორისო პოზიციას: უკრაინა არის ქვეყანა, სადაც ადამიანის ფუნდამენტური უფლებები ირღვევა ფართო მასშტაბით და სისტემატურად.
2. გაეროს ამჟამინდელი ანგარიში მოიცავს მხოლოდ კანონს უმე-ის აკრძალვისა და ჩერკასის საკათედრო ტაძრის ჩამორთმევის შესახებ, მითითებულ პერიოდში რელიგიის თავისუფლების უფლებების დარღვევის სხვა მაგალითების მოხსენიების გარეშე. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს გაეროს თანამშრომლების მუშაობის ნაკლებობით ან შეჩვევის ეფექტით, როდესაც დარღვევები, რომლებიც ყოველწლიურად მეორდება, აღიქმება ჩვეულებრივად.
3. უმე-ის აკრძალვის შესახებ კანონის კრიტიკა წარმოდგენილია საფუძვლიანად და გონივრულად. ანგარიში უარყოფს ყველა არგუმენტს უმე-ის ოპონენტების მცდელობებში, წარმოადგინონ ეს კანონი უკრაინის კონსტიტუციასთან და მის საერთაშორისო ვალდებულებებთან შესაბამისობაში. როგორც ჩანს, ანგარიშის ავტორებმა განიხილეს ადვოკატისა და უფლებადამცველი რობერტ ამსტერდამის მიერ მომზადებული დოკუმენტები ამ კანონთან დაკავშირებით. ეს ნიშნავს, რომ რ.ამსტერდამის დასკვნები და მისი არგუმენტები საერთაშორისო დონეზე აღიქმება, როგორც სერიოზული და დასაბუთებული. მათ უსმენენ და იყენებენ საერთაშორისო პოლიტიკაში. ეს გავლენა სავარაუდოდ მხოლოდ გაიზრდება.
4. უკრაინის ხელისუფლების მკვეთრად ნეგატიური და თუნდაც ბოღმა რეაქცია იმაზე მეტყველებს, რომ ისინი აგრძელებენ უკრაინის ნეგატიური იმიჯის ფორმირებას საერთაშორისო ასპარეზზე. ასეთი პოლიტიკის შედეგები ქვეყნისთვის აშკარაა.
5. გაეროს ამ ანგარიშს თავისთავად არ შეუძლია შეცვალოს სიტუაცია ან მნიშვნელოვანი დახმარება გაუწიოს უმე-ს. თუმცა, ის დამატებით არგუმენტებს იძლევა, მაგალითად, აშშ-ს ახალმა პრეზიდენტმა და მისმა გუნდმა უკრაინის მთავრობა გააკრიტიკონ. ეს ანგარიში იქნება მოხსენიებული, როგორც უკრაინაში ადამიანის უფლებების დარღვევის შემდგომი მტკიცებულება.
იმის ნაცვლად, რომ ქვეყნის შიგნით უკრაინული საზოგადოება გააერთიანონ და საერთაშორისო ასპარეზზე უკრაინა ლეგალურ დემოკრატიულ სახელმწიფოდ წარმოაჩინონ, უკრაინის ამჟამინდელი ხელისუფლება პირიქით მოქმედებს. ყველას შეუძლია თავად შეაფასოს ამ პოლიტიკის მიზეზები.
